İslâm tarihinin ilk döneminde Tulekâ

Abstract

İslâm çağrısının ilk döneminde Mekkeliler, bu yeni dine karşı büyük tepki göstermişlerdi. Çeşitli yıldırma ve ambargo politikaları sonucu Müslümanlar, hicret etmek zorunda bırakılmışlardı. Nitekim Mekkelilerin İslâm'ın öngördüğü dönüşüm ve değişime hazır olmadıkları anlaşılmıştı. Hicret sonrasında bilfiil karşı koyuş, Müslümanların gösterdiği direnç Kureyşlilerin aleyhine sonuçlanmıştı. Hudeybiye anlaşması ve Mekke'nin fethi bu sürecin neticelerindendi.Mekke'nin fethiyle bağışlanan bu topluluk `Tulekâ` olarak isimlendirilmişlerdir. Esaretten kurtulmuş, kendilerine mühlet tanınmış ve Hz. Peygamber hayattayken birtakım vazifeler, imtiyazlarla kalpleri İslâm'a ısındırılmaya çalışılmıştır. Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer zamanlarında ise çeşitli idari ve askerî görevler verilmek suretiyle tecrübelerinden faydalanılmıştır. Tulekâ sınıfından kimselerin bulunduğu Benî Ümeyye'nin, Hz. Osman döneminde; Benî Hâşim'in ise Hz. Ali döneminde güçlü bir ivme kazandıkları söylenebilir. Nitekim Hz. Ali ile Muâviye arasındaki siyâsî muhalefette, Müslümanların birbirleriyle savaşmalarında ve fitne hareketlerinde bu grubun dahli olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Tulekâ'nın fikrî ve tarihî zeminde ortaya çıkışı, Hz. Peygamber'den ilk dönem Emevîlere kadar siyasî, iktisadî, sosyal ve dinî plandaki rolleri ele alınmaya çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: Siyer, Tulekâ, Müellefe-i Kulûb, Mekke'nin fethi, Ebû Süfyân, Kureyş, Benî Ümeyye, Benî Hâşim.

In the first period of the call for Islam, the Meccans showed a great reaction against this new religion. As a result of various intimidation and embargo policies, Muslims were forced to migrate. As a matter of fact, it was understood that the Meccans were not ready for the transformation and change envisaged by Islam. After the Hijra, the actual opposition and the resistance of the Muslims resulted in the detriment of the Quraysh. The Hudaibiya agreement and the conquest of Mecca were the results of this process.This community, which was donated with the conquest of Mecca, was named `Tuleka`. They were freed from captivity, they were given a respite and While the Prophet was alive, some duties and privileges were tried to warm their hearts to Islam. Abu Bakr, in the time of Omer, his experiences were benefited by being given various administrative and military duties. It can be said that Banu Umayya, which there were people from Tuleka class, was in the period of Osman and Banu Hashim is during the Ali period gained a strong momentum. As a matter of fact, it is seen that this group is involved in the political opposition among Ali and Muâviye, the Muslims' fighting each other and the movements of sedition. In this study, the emergence of Tuleka on the intellectual and historical ground, from the Prophet to the early Umayyads, their roles in the political, economic, social and religious plan will be discussed.Keywords: Prophetic biography, Tuleka, Muellefe-i Kulub, Conquest of Mecca, Abu Sufyan, Quraysh, Banu Umayya, Banu Hashim.