Dünyada ve Türkiye'de varlık fonu uygulamaları

Abstract

Ülkeler ekonomik büyüme ve kalkınma sürecinin istikrarlı bir şekildesürdürülebilirliği için çeşitli iktisadi hedefler belirlemektedir. Uzun zamandırfinansal sistem içerisinde varlıklarını sürdüren ulusal varlık fonlarının, sonyıllarda yaşanan finansal gelişmelerle beraber ülkelerin ekonomik ve toplumsalhedeflerinin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol üstlendikleri görülmektedir.Ulusal kaynakların daha etkin kullanılması bakımından birçok gelişmiş vegelişmekte olan ülke varlık fonu oluşturmayı seçmektedir. Dünyada sayılarıgiderek artış gösteren ulusal varlık fonlarının ardından 2016 yılında TürkiyeVarlık Fonu kurulmuştur.Dünyadaki örneklerine bakıldığında varlık fonlarının büyük birçoğunluğunun emtiaya dayalı birikim fazlasına sahip olduğu ve stratejik önemesahip yatırımlara yönelerek bu birikimin değerlendirildiği gözlenmektedir.Türkiye Varlık Fonu, kuruluş yapısı ve işlevselliği yönüyle diğer ulusal varlıkfonlarından farklılık göstermektedir. Ekonominin çeşitlendirilmesinin biralternatifi olarak Türkiye Varlık Fonu, kurulduğu günden bu yana farklı birçoktartışmalara konu olmuştur.Bu çalışmada, Türkiye Varlık Fonu'nun eleştirilen yönleri ele alınmış ve bueleştirilere yönelik fonun eksikliklerine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Ulusal varlıkfonlarındaki egemen yatırımcıların Yönetişim, Sürdürülebilirlik ve Dayanıklılıkkonularındaki yaklaşımların bir analiz aracı haline gelen `GSR Skor Tablosu`üzerinden Türkiye Varlık Fonu'nun başarılı fonlar arasında yer alabilmesi için önplana çıkan konular ele alınmaktadır.Anahtar Kelimeler: Ulusal Varlık Fonu, Türkiye Varlık Fonu, Türkiye VarlıkFonu Yönetimi Anonim Şirketi, GSR Skor Tablosu

Countries set various economic targets for the stable sustainability of theeconomic growth and development process. It is seen that the sovereign wealthfunds, which have existed in the financial system for a long time, have assumed animportant role in the realization of the economic and social goals of the countries,together with the financial developments experienced in recent years. In order touse national resources more effectively, many developed and developing countrieschoose to create wealth funds. Turkey Wealth Fund was established in 2016,following the increasing number of sovereign wealth funds in the world.When we look at the examples in the world, it is observed that the majorityof wealth funds have surplus savings based on commodities and this accumulationis evaluated by turning to investments of strategic importance. Turkey WealthFund differs from other sovereign wealth funds in terms of its organizationalstructure and functionality. As an alternative to diversifying the economy, theTurkey Wealth Fund has been the subject of many different discussions since itsestablishment.In this study, the criticized aspects of the Turkey Wealth Fund have beendiscussed and it has been tried to draw attention to the shortcomings of the fundfor these criticisms. Through the `GSR Scoreboard`, which has become ananalysis tool of the approaches of sovereign investors in sovereign wealth funds onGovernance, Sustainability and Resilience, the issues that stand out in order forthe Turket Wealth Fund to be among the successful funds are discussed.Keywords: Sovereign Wealth Fund, Turkiye Wealth Fund, Turkiye Wealth FundManagement Company, GSR Scoreboard