Enflasyon, faiz ve döviz kuru ilişkisi: Seçilmiş gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler örneği

Abstract

Küreselleşme sürecinin yaygınlaştığı 1980'li yıllardan sonra, ticari serbestleşmenin arttığı, bilgi ve iletişim sektörlerinde önemli gelişmelerin yaşandığı ve sermaye akımlarının önünde bulunan kısıtlamaların önemli ölçüde azaldığı görülmektedir. Bu gelişmeler ile birlikte, çeşitli ülkelerin iktisat politikalarında da değişikliklere gidildiği gözlemlenmiştir. 1990'lı yıllarda finansal piyasalarda artan gelişmeler ile birlikte başta Yeni Zelanda olmak üzere birçok ülke enflasyon hedeflemesi rejimine geçmiştir. Sermaye hareketliliğinin yüksek olması sonucunda derinleşen finansal piyasalar, ülke ekonomilerinde ciddi rol oynamaya başlamıştır. Küresel finans sisteminin derinleştiği 2000'li yıllar ile birlikte hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke ekonomilerinde enflasyon, faiz ve döviz kuru ilişkisinin doğru tespit edilmesi politika yapıcılar açısıdan önemli görülmektedir.Bu çalışmada 2002:Ç1-2019:Ç2 dönemi çeyreklik veriler aracılığıyla seçilmiş gelişmiş 12 ülke (ABD, Norveç, Almanya, Danimarka, Kanada, İsveç, İngiltere, Japonya, İsviçre, Avustralya, Yeni Zelanda ve İzlanda) ve gelişmekte olan 12 ülke (Şili, Endonezya, Hindistan, Rusya, Güney Afrika, Türkiye, Brezilya, Çin, Polonya, Malezya, Filipinler ve Tayland) ekonomisinde enflasyon-faiz-döviz kuru ilişkileri araştırma konusu yapılmıştır. Çalışmada söz konusu değişkenler arasındaki ilişkiler ikili biçimde ayrı ayrı incelenerek hipotezlerin (Fisher, NeoFisher, satın alma gücü paritesi ve faiz paritesi) geçerli olup olmama durumlarına göre politika önerileri sunulmaktadır. Ayrıca, nedensellik analizleri ile enflasyon faiz-döviz kuru ilişkisinin, söz konusu ülke gruplarında hangi yönlü olduğu ortaya konmaktadır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre seçilmiş gelişmiş ülkelerde uluslararası parite koşulları geçerli iken, seçilmiş gelişmekte olan ekonomilerde bu durumun geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Fisher Etkisi, Neo-Fisher Etkisi, Satın Alma Gücü Paritesi, Faiz Paritesi.

After the 1980s, when the globalization process became widespread, it is seen that trade liberalization increased, significant developments were experienced in the information and communication sectors, and the restrictions on capital flows decreased significantly. Along with these developments, it has been observed that changes have been made in the monetary policies of various countries. With the increasing developments in the financial markets in the 1990s, it is seen that many countries, especially New Zealand, switched to the inflation targeting regime. Financial markets, which have deepened with the high capital mobility, have started to play an important role in the economies of the countries. With the 2000s, when the global financial system deepened, it is important for policy makers to correctly determine the relationship between inflation, interest and exchange rates in both developed and developing countries.In this study, 12 developed countries selected through quarterly data for the 2002:Q1-2019:Q2 period are the USA, Norway, Germany, Denmark, Canada, Sweden, England, Japan, Switzerland, Australia, New Zealand and Iceland. The 12 selected developing countries were determined as Chile, Indonesia, India, Russia, South Africa, Turkey, Brazil, China, Poland, Malaysia, Philippines and Thailand. Inflation-interest exchange rate relations in these economies have been the subject of research. In the study, the relations between the variables in question are examined separately and policy recommendations are presented according to the validity of the hypotheses (Fisher, NeoFisher, purchasing power parity and interest parity). In addition, causality analyzes reveal the direction of the inflation-interest-exchange rate relationship in these country groups. According to the findings obtained in the study, it has been concluded that while international parity conditions are valid in selected developed countries, this situation is not valid in selected developing economies.Keywords: Fisher Effect, Neo-Fisher Effect, Purchasing Power Parity, Interest Rate Parity