Öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri ile okul yöneticilerinin liderlik stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı resmi okullarda görev yapan öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda örgütsel mutluluk düzeylerinin belirlenmesi ve okul yöneticilerinde algıladıkları liderlik stillerinin ne düzeyde olduğunun ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaç kapsamında iki değişken arasındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2019-2020 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş ili merkez Onikişubat ve Dulkadiroğlu ilçelerine bağlı toplam 185 resmi ilkokul, ortaokul ve lisede çalışan yaklaşık 9000 öğretmenden oluşmaktadır. Örneklem ise bu okullar arasından basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen 20 farklı okuldan 413 öğretmenden oluşmaktadır. Yapılan hesaplamalar sonucunda örneklemin yeterli büyüklükte olduğu görülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formuyla beraber `Öğretmen Örgütsel Mutluluk Ölçeği` ve `Okul Müdürleri Liderlik Stilleri Ölçeği` kullanılmıştır. Elde edilen veriler uygun program kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyinin katılıyorum seviyesinde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyinin cinsiyet değişkeninde erkek öğretmenler lehine; medeni durum değişkeninde evli öğretmenler lehine; çalışılan kurum değişkeninde ilkokul ve lise öğretmenlerinin lehine, mesleki kıdem değişkeninde 16-20 yıl kıdeme sahip öğretmenler lehine, eğitim düzeyi değişkeninde lisans mezunu öğretmenler lehine anlamlı sonuçlar bulunurken kurumdaki görev süresi değişkeninde ortalamalar arasında anlamlı fark tespit edilememiştir. Öğretmenlerin okul yöneticilerinde algıladıkları dönüşümcü liderlik ve serbest bırakıcı liderlik düzeyi katılıyorum seviyesinde, sürdürümcü liderlik düzeyi ise kısmen katılıyorum seviyesinde bulunmuştur. Öğretmenlerin okul yöneticilerinde algıladıkları liderlik stilleri puan ortalamalarının cinsiyet, görev yapılan okul türü (ilkokul, ortaokul, lise), mesleki kıdem ve kurumdaki görev süresi değişkenlerinde anlamlı farklılıklar gösterdiği; medeni durum ve eğitim düzeyi değişkenlerinde ise ortalamalar arasında anlamlı farkın olmadığı görülmüştür. Araştırmada öğretmenlerin örgütsel mutlulukları ile okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlikleri arasında olumlu yönde ve orta düzeyde ilişki olduğu tespit edilirken, serbest bırakıcı ve sürdürümcü liderlik stilleriyle öğretmenlerin örgütsel mutlulukları arasında ise düşük düzeyde pozitif yönlü, doğrusal ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bu çalışmada örgütsel mutluluğun en çok dönüşümcü liderlikle en az ise sürdürümcü liderlikle ilişkili olduğu görülmüştür. Örgütsel mutluluktaki değişimin %28.1'i modele dahil edilen dönüşümcü, serbest bırakıcı ve sürdürümcü liderlik tarafından açıklanmaktadır.

The main purpose of this research is to find out organisational levels of happiness in accordance with the opinions of teachers who work at public schools, and to determine the perceived levels of school administrators' leadership styles. For this purpose, the relationship between the two variables was also examined. Relational survey model, which is one of the quantitative research methods, was used in the research. The universe of the research consists of approximately 9000 teachers working in a total of 185 official primary, secondary and high schools in Kahramanmaraş province center, Onikişubat and Dulkadiroğlu districts in the 2019-2020 academic year. The relational survey model, which is one of the quantitative research methods, was used in the research. The sample of the research comprises 413 teachers from 20 different schools determined by simple random sampling method. As a result of the calculations, it was seen that the sample was of sufficient size. `Teacher organisational levels of happiness scale` and `School administrators' leadership styles scale` alongside with personal information forms were used as data collection instruments in the research. The collected data was analyzed using an appropriate software. As a result of the research, the teachers' organisational levels of happiness was found to be at `I agree` level. In terms of teachers' organizational happiness levels, while there were meaningful results in favour of male teachers by gender, in favour of married teachers by marital status, in favour of those who have 16-20 years of service by experience, in favour of primary and highschool teachers by school type, in favour of those who have 16-20 years of experience by experience and in favour of those who have a bachelor's degree by educational level variables, there was no meaningful result by the teachers' service duration in a specific school between the averages. While teachers' opinion of leadership styles of school administrators were found to be at `I agree` level for both transformative and laissez-faire leadership styles, for perpetual leadership style it was found to be at `I partially agree` level. It was found that the average scores of leadership styles perceived by teachers in school administrators differed significantly in terms of gender, type of school (primary school, secondary school, high school), occupational seniority and service duration in the institution; in the variables of marital status and education level, there was no significant difference between the averages. In the research, it was found that there was a mediocre positive relationship between teachers' organisational happiness and transformative leadership style, and as for the perpetual and laissez-faire leadership a low level positive relationship was found. In the research, it was also found that teachers' organisational levels of happiness is most related to transformative leadership and least related to perpetual leadership styles. The %28.1 difference in organisational levels of happiness is explained by transformative, laissez-faire and perpetual leadership styles which are included in the model.