Hadis usûlü kavramlarının terimleşme süreci -Tedrîbü'r-râvî özelinde-

Abstract

Çalışmamız, entelektüel bir kişiliğe sahip olup İslâmî ilimlerin her alanında eserleri bulunan Süyûtî'nin Tedrîbü'r-râvî isimli hadis usûlü eseri özelinde, hadis usûlü kavramlarının oluşumu ve gelişimine dair bir incelemedir. IX. asrın mahsullerinden olan Tedrîbü'r-râvî, hadis usûlü literatürünün en muteber ve muhtevası en geniş eserlerindendir. Çalışmanın hedefi, Tedrîbü'r-râvî'de hadis usûlü kavramlarının ıstılâhî anlam kazanma süreci hakkında yer alan bilgileri tespit etmektir.Toplam üç bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde Süyûtî'nin hayatı ve ilmî şahsiyeti hakkında bilgi verildi. İkinci bölümde, Süyûtî'nin hadis ilmindeki yeri, Tedrîbü'r-râvî isimli eserde takip ettiği şerh metodu ve kitabın muhtevası hakkında tespitlerde bulunuldu. Çalışmanın ana konusunu oluşturan üçüncü bölümde ise hadis usûlü kavramlarının ıstılâhî anlam kazanma süreçleri hakkında Tedrîbü'r-râvî'de yer alan bilgiler tespit edilerek değerlendirilmeye tabi tutuldu. 93 konu başlığından oluşan Tedrîbü'r-râvî'nin 53 başlığı hadis ilimlerine dair olup diğer 40 başlık hadis usûlü ıstılahlarıyla ilgilidir. Süyûtî'nin zikrettiği 40 başlıkta toplamda 46 hadis usûlü ıstılahı yer almaktadır. Söz konusu ıstılahlar bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır.Yapılan araştırma sonucunda Süyûtî'nin Tedrîbü'r-râvî isimli eserinde hadis usûlü kavramlarının ıstılâhî anlam kazanma süreçleri hakkında izlediği yol ve yöntemler ortaya konmuştur. Bu tezin, söz konusu alanda yapılacak yeni çalışmalara bir nebze katkı sunacağını ümit ediyoruz.

Our study is an examination of the formation and development of the concepts of hadith methodology, in particular the hadith methodology work of Suyuti, who has an intellectual personality and has works in every field of Islamic sciences. IX. Tadribu'r-ravi, one of the products of the century, is one of the most reliable and comprehensive works of hadith methodology. The aim of the study is to determine the information about the process of gaining a conceptual meaning of the hadith method concepts in Tadribu'r-ravi. In the first part of the study, which consists of three parts in total, information about Suyuti's life and scientific personality was given. In the second part, determinations were made about Suyuti's place in the science of hadith, the commentary method he followed in the work named Tadribu'r-ravi, and the content of the book. In the third chapter, which constitutes the main subject of the study, the information in Tadribu'r-ravi about the processes of gaining meaning in terms of hadith methodology was determined and evaluated. The 93 titles of Tadribu'r-ravi, which consists of 53 titles, are about hadith sciences, and the other 40 titles are related to hadith methodology. There are 40 hadith method terms in total in 46 titles that Suyuti mentioned. These terms are the main subject of this thesis. As a result of the research, the ways and methods followed by Suyuti in her work named Tadribu'r-ravi about the processes of gaining meaning in terms of hadith method concepts were revealed. We hope that this thesis will contribute to new studies in this field.