Cinsiyetin internet bağımlılığı, problemli internet kullanımı, siber zorbalık ve siber mağduriyet değişkenleri üzerine etkisi: Bir meta-analiz çalışması

Abstract

Teknolojinin ve internetin sadece yetişkinlerin değil çocukların ve gençlerin de hayatında önemli bir yeri vardır. İnternetin olumlu yönleri olduğu kadar olumsuz yönleri de bulunmaktadır. Öğrenciler, problemli internet kullanımı ve internet bağımlılığı sorunları yaşamakta, siber zorbalıkta bulunmakta ve siber zorbalığa uğramaktadırlar. Bu meta-analiz çalışmasında ortaokul, lise ve üniversite öğrencilerinde hem okul düzeyinde ayrı ayrı hem de öğrenciler genelinde internet bağımlılığı, problemli internet kullanımı, siber zorbalık ve siber mağduriyet ile cinsiyet arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır.Türkiye'de son 10 yılda bu dört konuda yapılan birincil çalışmalardan kriterlere uygun olanlar meta-analize dahil edilmiştir, etki büyüklükleri Thalheimer'e göre sınıflandırılmıştır. Cinsiyetin internet bağımlılığına yönelik etki büyüklüğü -0,253 olarak bulunmuş olup, internet bağımlılığı erkek öğrencilerde kızlara göre küçük düzeyde daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyetin problemli internet kullanımına yönelik etki büyüklüğü -0,280 olarak bulunmuş olup, problemli internet kullanımı erkek öğrencilerde kızlara göre küçük düzeyde daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyetin siber zorbalığa yönelik etki büyüklüğü -0,303 olarak bulunmuş olup, erkek öğrencilerde kızlara göre siber zorbalığın küçük düzeyde fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyetin siber mağduriyete yönelik etki büyüklüğü -0,132 olarak bulunmuş olup, siber mağduriyetin erkek öğrencilerde kızlara göre önemsiz düzeyde daha fazla bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dört konunun da ortaokul, lise ve üniversite düzeylerinde de cinsiyet ile ilişkileri incelenmiştir. Meta-analiz sonucu sonrasında uygulayıcılara ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

Technology and the Internet have an important place in the lives of not only adults but also children and young people. There are positive and negative aspects of the Internet. Students experience problematic internet use, internet addiction problems, cyber bullying, and cyber victimization. In this meta-analysis study, it was aimed to determine the relationship between gender with internet addiction, problematic internet use, cyber bullying and cyber victimization both in secondary school, high school and university students and overall students.From individual studies on these four areas in Turkey in the last 10 years were included in the meta-analysis, effect sizes are categorized according to Thalheimer. The effect size of gender on internet addiction was found to be -0.253, and it was found that internet addiction was slightly higher (small) in male students than in girls. The effect size of gender for problematic internet use was found to be -0.280, and it was concluded that problematic internet use was slightly higher (small) in male students than in female students. The effect size of gender towards cyber bullying was found to be -0.303, and it was concluded that cyberbullying was slightly higher (small) in male students compared to girls. The effect size of gender towards cyber victimization was found to be -0,132, and it was concluded that cyber victimization was found to be negligibly higher in male students than in female students. After Duval's and Tweedie's Trim and Fill test the effect size of gender towards cyber victimization was found to be -0,220 was concluded that cyberbullying was slightly higher (small) in male students compared to girls. After the meta-analysis, suggestions were made to the practitioners and researchers.