İlkokul matematik dersi öğretim programında okuduğunu anlama becerisiyle ilişkili kazanımlara ulaşmada yaşanan sorunların belirlenmesi

Abstract

Araştırmada; ilkokul ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf matematik dersi öğretim programında ulaşılması konusunda sorun yaşanan okuduğunu anlamayla ilişkili kazanımların belirlenmesi, süreçte yaşanan sorunların ve sürece ilişkin çözüm önerilerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma yöntem desenlerinden biri olan açıklayıcı karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kütahya ili Tavşanlı ilçesindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokullarda 2020-2021 eğitim-öğretim yılı içerisinde görev yapmakta olan 167 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Nitel veriler için katılımcıları ise bu örneklemden maksimum çeşitlilik örneklemesi yöntemiyle belirlenen 15 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğretmenlerine yönelik hazırlanan kazanımların gerçekleşme düzeyini belirleme anketleri ve yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde, betimsel istatistik tekniklerinden frekans ve yüzde hesaplamaları yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise tümevarımsal içerik analizi yaklaşımı kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen nicel bulgulara dayalı olarak, ikinci sınıf matematik dersi öğretim programında yer alan okuduğunu anlamayla ilişkili kazanımların %20'sine, üçüncü sınıf kazanımlarının %30'una, dördüncü sınıf kazanımlarının ise %50.87'sine tamamen ulaşıldığı belirlenmiştir. Ulaşılması konusunda sorun yaşanan kazanımların çoğunluğunun `sayılar ve işlemler` ile `ölçme` öğrenme alanlarında yer aldığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda tamamen ulaşılamadığı belirlenen kazanımların; daha çok doğal sayılarla toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemi gerektirdiği, uzunluk ve sıvı ölçmeyi içerdiği sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmadan elde edilen nitel bulgulara dayalı olarak, okuduğunu anlama ve problem çözme gibi bilişsel becerilerin yetersizliğinin; yeteriz kitap okuma alışkanlığı ve motivasyon, ezbere yönelme eğilimi, matematiğe yönelik kaygı ve olumsuz tutum gibi duyuşsal özelliklerin okuduğunu anlamayla ilişkili kazanımlara ulaşmayı güçleştiren öğrenci kaynaklı etmenler olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra bireysel farklılıkları dikkate almayan öğretmen uygulamalarının, öğrenci düzeyine uygun, açık ve anlaşılır olmayan kazanım ifadelerinin, gerçek yaşamla ilişki kurmayı güçleştiren soyut içerik yapısının, yetersiz kaynak, materyal ve aile katılımını içeren uygulama çevresinin kazanımlara ulaşmayı güçleştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Sorunların çözümüne yönelik öneriler doğrultusunda; okuduğunu anlamayı destekleyen bilişsel becerilerin gelişimine, beceri kazanımını destekleyici ve değerlendirici öğretim uygulamalarına, açıklayıcı ve yönlendirici program yapısına ve destekleyici uygulama çevresine gereksinim duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Okuduğunu anlama becerisi, Matematik dersi öğretim programı, Öğrenme kazanımı, Sınıf öğretmeni

In the study, it was aimed to determine the learning attainments related to reading comprehension having trouble in reaching within the primary school second, third and fourth grade mathematics curriculum, and to examine the problems experienced in the process and the solution suggestions regarding the process in line with teachers' views. Explanatory mixed design, one of the mixed method designs, was used in the study. The sample of the study consisted of 167 primary school teachers working in the primary schools affiliated to the Ministry of National Education in the Tavsanli district of Kütahya province in 2020-2021 education year. For the qualitative data, the participants comprised of 15 primary school teachers determined by the maximum variation sampling method from this sample. Through data collection, the questionnaires determining the level of reaching the learning attainments and semi-structured interview forms prepared for second, third and fourth grade teachers were used. Within the analysis of quantitative data, frequency and percentage calculations out of descriptive statistical techniques were conducted. On the other hand, for the analysis of qualitative data, inductive content analysis approach was used. Based on the quantitative findings of the study, it was revealed that 20% of the reading comprehension attainments in second grade mathematics curriculum, 30% of the third grade attainments and 50.87% of the fourth grade attainments were fully achieved. It was detected that the majority of the attainments, which were difficult to reach, were within `numbers and operations` and `measurement` learning areas. In this context, it was concluded that the attainments not fully achieved mostly required addition, substraction, multiplication and division operations with natural numbers and included length and liquid measurement.In line with the qualitative findings of the study, it was determined that the inadequacy of cognitive skills such as reading comprehension and problem solving; affective characteristics such as insufficient reading habits and motivation, tendency to memorize, anxiety and negative attitudes towards mathematics were the student based factors making it difficult to reach the learning attainments related to reading comprehension. Besides, it was concluded that teaching practices not caring for individual differences, attainment statements not appropriate for student's level, clear and comprehensible, an abstract content structure hindering to relate to real life, teaching environment including insufficient resources, materials and parent involvement make it difficult to reach the attainments. With respect to the suggestions for the solutions of problems; it was inferred that there is a need for the development of cognitive skills supporting reading comprehension, teaching practices that support and evaluate skill acquisition, explanatory and guiding curriculum structure and supportive teaching environment.Keywords: Reading comprehension skill, Mathematics curriculum, Learning attainment, Primary school teacher