Kâmil Paşa'nın `Târîh-i Siyâsî-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniye` adlı eseri: İnceleme, metin, sözlük (Yavuz Sultan Selim Dönemi'ne kadar)

Abstract

Kıbrıslı Kâmil Paşa Osmanlı Devleti'nin gerileme döneminde uzun yıllar devlet hizmetinde bulunmuş önemli bir devlet adamıdır. Görev süresince en düşük memuriyet makamından sadaret makamına kadar bir çok yerde çeşitli vazifelerde görev almıştır. Paşa zamanın zor denebilecek şartları içerisinde kendini yetiştirmiş, dört eser kaleme almıştır. Bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. İnceleme bölümünde Mehmet Kâmil Paşa'nın şahsi, siyasi hayatı ile birlikte memuriyet hayatındaki önemli olaylar kaleme alınmıştır. Bu bölümde Paşa'nın hayatına dair genel bir inceleme yapılmıştır. Metin bölümünde ise Kâmil Paşa'nın ilk sadaretten ayrıldığı ve ikinci sadaret vazifesine gelinceye kadar geçen dört yıllık süre zarfında yazmaya başladığı ''Tarih-i Siyasi-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye'' adlı eserinin Yavuz Sultan Selim dönemine kadar olan kısmını Osmanlı Türkçesi'nden Yeni Türk Alfabesi'ne çevrildi. Tarihe ilgili olan Kâmil Paşa ilgili eseri kaleme alırken Hammer, Hacı Halife, Naima, Solakzâde, Sadettin tarihleri gibi birçok yerli ve yabancı yazardan istifade etmiştir. Paşa böylesi kapsamlı bir eseri yazarken arşiv metinlerinden, vesikalardan yararlanmış ve ilmi araştırmalara cevap verecek tarzda kaleme almıştır. Sözlük kısmında ise metin içerisinde geçen fakat günümüz Türkçesinde pek kullanılmayan kelimelerin anlamları verildi. Kelimelere mana verirken metin içerisinde kelimenin geçtiği örnek cümle de gösterildi.Anahtar kelimeler: Kıbrıslı Kâmil Paşa, siyasi tarih, Osmanlı Devleti

Kamil Pasha, a Cypriot, is an important statesman of the period of the regression of The Ottoman Empire, serving for many years. During his tenure, he served in various positions, from the lowest civil servant to the viziership office. Pasha improved himself in the difficult conditions of the time and wrote four Works.This study consists of three parts;In the riview section, personal life, political life and important events in civil service of Mehmet Kamil Pasha were written. In this section, a general review of Pasha's life has been analyzed.In the text section, Pasha's work titled ''Tarih-i Siyasi-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye''(political history of Ottoman Empire) which was until period of Selim I, was translated from the Ottoman Turkish to new Turkish alphabet. It was written during the four year period until he left the first viziership and became the second viziership. While writing the work, Kamil Pasha who was interested in history, benefited from many native and foreign authors such as Hammer, Haji Halife, Naima, Solakzade, Sadettin. While writing such a comprehensive work, Pasha made use of achive texts and documents and wrote it in a form that would respond to scientific research.In the dictionary part, the meanings of the words in the text but not used in Turkish today have been given. While giving meaning to the words, an example sentence in the text has also been given.Key words: Cypriot Kamil Pasha, political history, Ottoman Empire