Geri dönüşüm iplikçiliğinde kenevir lifi kullanımının araştırılması

Abstract

Doğal kaynakların hızlı bir şekilde tüketilmesi, sentetik üretim faaliyetleri ve plastik atık sorunlarına ilişkin çevresel farkındalıkların ve küresel ölçekte çevre sorunlarının artması sebebiyle ekolojik ve sürdürülebilir üretime yönelen dünyada, doğal kaynaklardan elde edilen hammaddeler endüstride son zamanlarda büyük ilgi görmektedir. Bütün bunlar araştırmacıları, yenilenebilir malzemeler ve alternatif enerji elde etmek için çevresel sürdürülebilirlik kavramlarını geliştirmeye motive etmektedir. Geri dönüştürülebilir ve organik tekstil ürünlerine günümüzde artan talep göz önünde bulundurulduğunda, sentetik liflerin yerine alternatif lif arayışlarına gidilmesinin önemi anlaşılmaktadır. Böyle bir çerçeve içinde, birçok medeniyette yaygın olarak yer bulan kenevir liflerinin kullanımı, doğal, eski bir kaynağın zenginleştirilmesinin ilginç bir örneğini temsil etmektedir. Kenevir lifleri, yüksek mukavemetleri ve dikkat çekici özellikleri ile uzun zamandır tekstil ürünleri imalatında kullanılmıştır. Bu sebeple sentetik lifler yerine sak (gövde) liflerinin kullanılması hem ekolojik hem de ekonomik anlamda daha fazla yarar sağlayarak dışa bağımlılığı da büyük ölçüde azaltılacağı öngörülmektedir. Bu tez çalışmasında, geri dönüşüm iplikçiliğinde kenevir liflerinin kullanımı incelenmiştir. Mekanik işlem görmüş liflere, open-end iplikçiliğinde işlenebilir hale getirilmesi için alkali yıkama, ağartma ve yumuşatma işlemleri uygulanmıştır. İşlem sonunda liflerin FT-IR spektroskopisinde spektrumları alınarak kimyasal içerikleri incelenmiştir. Kotonize edilen lifler, geri dönüşüm pamuk ve poliester lifleri ile belli oranlarda ve partilerde harmanlanarak 4 farklı numarada 20 farklı numune elde edilmiştir. Numuneler belirli kalite testlerine tabii tutulmuş ve sonuçlar, kenevir liflerinin geri dönüşüm iplikçilinde kullanımının uygunluğunu göstermiştir.

Raw materials obtained from natural resources have recently attracted great interest in the industry in the world, which has turned to ecological and sustainable production due to the rapid consumption of natural resources, environmental awareness of synthetic production activities and plastic waste problems, and environmental problems on a global scale. All this motivates researchers to develop environmental sustainability concepts to obtain renewable materials and alternative energy. Considering the increasing demand for recyclable and organic textile products, the importance of searching for alternative fibers instead of synthetic fibers is understood. Within such a framework, the use of hemp fibers common in many civilizations represents an interesting example of enriching a natural, ancient resource. Hemp fibers, with their high strength and remarkable properties, have long been used in the manufacture of textiles. For this reason, it is predicted that the use of bast fibers instead of synthetic fibers will provide more benefits both ecologically and economically and will greatly reduce foreign dependency. In this thesis, the use of hemp fibers in recycling spinning has been investigated. Alkaline washing, bleaching and softening processes are applied to mechanically treated fibers to make them workable in open-end spinning. At the end of the process, the spectra of the fibers were taken by FT-IR spectroscopy and their chemical contents were examined. 20 different samples in 4 different numbers were obtained by blending the cottonized fibers with recycled cotton and polyester fibers in certain proportions and in lots. The samples were subjected to certain quality tests and the results showed the suitability of hemp fibers for use in recycling spinning.