İç Ege Bölgesinde üretilen yerli kaz genotiplerinin genetik çeşitliliğinin PFGE yöntemiyle analizi ve yetiştirici koşullarındaki kazların (Anser anser) yumurta, kesim ve karkas kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Ege Bölgesi'nin Uşak, Afyonkarahisar ve Kütahya illerinde halk elinde yetiştirilen yerli kazların genetik çeşitlilik, kesim, karkas ve yumurta kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yumurta kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla her ilin 4 farklı noktasından 38-44 haftalık yaştaki kazlardan temin edilen toplam 96 adet yumurta, kesim ve karkas özelliklerinin belirlenmesinde ise, 28-32 haftalık yaştaki toplam 48 adet (24 adet erkek, 24 adet dişi) kaz kullanılmıştır. Genetik çeşitliliğin saptanmasında ise 4 farklı noktadan toplam 40 yerli kazdan kan örnekleri alınmıştır. İller arasında yumurta kalite özelliklerinden; kabuk kalınlığı ve yumurta sarısı renk değeri önemli (p<0,05), yumurta ağırlığı, kabuk oranı, şekil indeksi değerlerinin çok önemli (p<0,01) olduğu görülmüştür. Kesim ve karkas özelliklerinden; canlı ağırlık, kan, but, göğüs ve sırt ağırlığı anlamlıyken (p<0,05), sıcak ve soğuk karkas ağırlığı, boyun ve kanat ağırlığı çok önemli bulunmuştur (p<0,01). Cinsiyet bazında değerlendirildiğinde erkeklerde; karaciğer ağırlığı önemsiz, diğer özelliklerde sonuçlar istatistiksel olarak çok önemli (p<0,01) tespit edilmiştir. Kesim ve karkas oranları bakımından; kan, karaciğer oranı anlamlı (p<0,05), tüy, kalp, taşlık, boyun, oranı çok önemli (p<0,01) bulunurken diğerlerinin önemsiz olduğu görülmüştür. Cinsiyete göre ise erkekler dişilerle karşılaştırıldığında kan, tüy, taşlık, boyun, kanat, but oranı önemli (p<0,05), baş, ayak ve göğüs oranı çok önemli (p<0,01) farklılık gösterirken, diğer özellikler benzerlik göstermiştir. Üç ilde tüm örnekler birbirleri ile PFGE profili olarak ilişkili bulunmuştur. Bir major PFGE pulsotip'i tespit edilmiş, bu ana profil ise 3 alt kümeye ayrılmıştır. Uşak ili kan örnekleri I. küme; Afyonkarahisar II. küme ve Kütahya III. küme grubunu oluşturmuştur. Sonuçlar PFGE tekniğine göre değerlendirildiğinde bütün örnekleri genetik olarak ilişkili olduğu görülmüştür. Tespit edilen ortalamalar arasında görülen farklılıklar; başta besleme, bakım, yaş, genotip, iklimsel farklılıklar, yumurtaların depolanma koşulları, ölçüm hataları, kesim ve karkas parçalamada uygulanan tekniklerin değişkenlik göstermesi gibi faktörlerin etkisi altında olmasıyla açıklanabilir.

This study was carried out to determine the genetic diversity, slaughter, carcass, and egg quality characteristics of domestic geese raised by the public in the Aegean Region's Uşak, Afyonkarahisar and Kütahya provinces. In order to determine the egg quality characteristics, a total of 96 eggs were obtained from 38-44 weeks old geese from 4 different points of each province, and a total of 48 (24 male, 24 female) geese aged 28-32 weeks were used to determine the slaughter and carcass characteristics. In the determination of genetic diversity, blood samples were taken from a total of 40 domestic geese from 4 different points. Among the provinces, the egg quality characteristics; shell thickness, and egg yolk color value were significant (p<0.05), and egg weight, shell ratio, and shape index values were very important (p<0.01). Slaughter and carcass feature; While live weight, blood, thigh, breast, and back weights were significant (p<0.05), hot and cold carcass weight, neck, and wing weights were found to be very significant (p<0.01). When evaluated on the basis of gender, in men; liver weight was insignificant, and the results in other characteristics were statistically very significant (p<0.01). In terms of slaughter and carcass rates; the blood, the liver ratio was significant (p<0.05), the feather, heart, gizzard, and neck ratio was very significant (p<0.01), while the others were insignificant. According to gender, when males compared to females, blood, feather, gizzard, neck, wing, and leg ratios were significant (p<0.05), head, foot, and chest ratios differed significantly (p<0.01), while other characteristics showed similarity. All samples in three provinces were correlated with each other in terms of PFGE profile. A major PFGE pulsotype was identified, and this main profile was divided into 3 subsets. Blood samples from Uşak province I. cluster; Afyonkarahisar II. cluster and Kütahya III. formed the cluster group. When the results were evaluated according to the PFGE technique, it was seen that all samples were genetically related. Differences between the detected averages; can be explained by factors such as feeding, care, age, genotype, climatic differences, storage conditions of eggs, measurement errors, and variability in the techniques applied in slaughtering and carcass shredding.