The effect of political and economic policies on the urban texture and architecture of Istanbul and Galata region: An analysis of Galataport and IRHM in the light of neoliberal policies

Abstract

Mimarlığın ve toplumun bir arakesiti olarak kent, tarih boyunca siyasi ve ekonomik mücadele ve çatışmaların mekanı olmuştur. Dolayısıyla kentsel mekanı ve mimariyi, yine kentin kendi içinde barındırdığı siyasi ve ekonomik aktörler, kentin içinde bulunduğu coğrafi ve zamansal koşulların da altında etkilemekte ve şekillendirmektedir. Bu etki ve şekillendirme dönemlere ve coğrafyalara özgü farklılıklar göstermekle birlikte, belirli bir coğrafyada yapılacak olan tarihsel bir araştırma izleği bugünün anlaşılması konusunda geçerli bir yöntem olarak sayılabilir. Bu tezin amacı, kentteki siyasi ve ekonomik aktörlerin kent dokusu ve mimariye olan etkilerini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç kapsamında hem tarihsel hem de coğrafi bir sınırlamaya gidilmiş olup, Geç Osmanlı Dönemi'nden günümüze dek sırasıyla İstanbul ve Galata ölçeğine inen, hem tarihsel hem de coğrafi bir izlencede bu ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır. İncelenen tarihsel aralık, Türkiye'de siyasi olarak batılılaşmanın, ekonomik anlamda ise liberalleşmenin orijini olarak da alınabilecek Geç Osmanlı dönemi olmuştur. İncelenen coğrafi aralık ise Türkiye'nin seçilen tarihsel orijinden itibaren coğrafyada kent kimliğini sürdüren ve aynı anda hem ekonomik hem siyasi-politik hem de yönetsel önemi bariz İstanbul kenti ve onu takiben seçilen vaka çalışmanın da bölgesi olan Galata ile sınırlandırılmıştır. Tezin tarihsel serimlemesini oluşturan ikinci bölüm dönemlere göre başlıklandırılarak, her başlıkta tezin başlığını da takip eden bir sıralamayla önce siyasi-ekonomik kapsamda, devamında ise İstanbul ve Galata bölgesi kapsamında ele alınmıştır. Vaka çalışma bölgesi olarak her bölümde ön plana çıkan Galata Bölgesi ise vaka çalışmasının da öncesinde Geç Osmanlı'dan beri kendi başına önem teşkil etmektedir. Vaka ise tüm bu amaç kapsamında analiz ve tespitlerin geçerliliğinin belirlenmesi amacıyla seçilmiş olup, hem projenin kendisi hem de yakın çevresi ve bulunduğu bölgeyle ilişkisi bakımından günümüz mimari ve siyaset-ekonomi arakesitinde pek çok tartışma ve eleştirinin odağında olmuş Galataport ve ona bağlı İRHM seçilmiştir.

As an intersection of architecture and society, the city has been the site of political and economic struggles and conflicts throughout history. Therefore, the political and economic actors in the city affect and shape the urban space and architecture, also under the geographical and temporal conditions in which the city is located. Although this effect and shaping show differences specific to periods and geographies, a historical research path to be made in certain geography can be counted as a valid method for understanding today. The aim of this thesis is to reveal the effects of the political and economic actors in the city on the urban texture and architecture. Within the scope of this purpose, both a historical and a geographical limitation has been made and this relationship has been tried to be revealed in both a historical and geographical framework, which has been descended to the scale of Istanbul and Galata, respectively, from the Late Ottoman Period to the present. The historical range examined has been the Late Ottoman period, which can be taken as the origin of political westernization and economic liberalization in Turkey. The geographical range examined is limited to the city of Istanbul, which maintains its urban identity in the geography since the selected historical origin of Turkey, and whose economic, political-political and administrative importance is evident at the same time, followed by Galata, which is the region of the selected case study. The second part, which constitutes the historical presentation of the thesis, is titled according to the periods, and in each title, it is discussed first in the political-economic context, and then within the scope of Istanbul and Galata region, in a sequence following the title of the thesis. The Galata Region, which is examined in each section as a case study region, has been important on its own since the Late Ottoman period, even before the case study. The case was chosen to determine the validity of the analysis and determinations within the scope of all this purpose, and Galataport and its affiliated IRHM, which have been the focus of many discussions and criticisms in today's architecture, politics-economy intersection, were chosen in terms of both the project itself, its close environment and its relationship with the region.