Bazı crambe (Crambe abyssinica L.) genotiplerinin tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma; Dünya Crambe Gen Koleksiyonunda yer alan bazı crambe (Crambe abysssinica L.) genotiplerinden, Samsun ekolojik koşullarına uygun crambe çeşitlerinin geliştirilmesi için kullanılabilecek bir gen havuzunun oluşturulması amacına yönelik olarak yürütülmüştür. Araştırmada bitki materyali olarak, Dünya Crambe Gen Koleksiyonunda yer alan, 13 farklı ülkeden orijin alan, 77 Crambe genotipi kullanılmıştır. Araştırmada; çıkış gün sayısı, çiçeklenme gün sayısı, bitki boyu, ilk dal yüksekliği, bitki başına ana dal sayısı, bitki başına yan dal sayısı, bitki başına tohum sayısı, 1000 tane ağırlığı, bitki başına tane verimi, biyolojik ağırlık, yağ oranı ve yağ verimine ilişkin veriler elde edilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucu; çimlenme gün sayısı 15 ile 31 gün, çiçeklenme gün sayısı 43 ile 61 gün, bitki boyu 42.9 ile 90.7 cm, ilk dal yüksekliği 10.1 ile 72.4 cm, bitki başına ana dal sayısı 4.1 ile 9.5 adet, bitki başına yan dal sayısı 2.0 ile 15.5 adet, bitki başına tohum sayısı 58 ile 377 adet, 1000 tane ağırlığı 5.12 ile 12.24 gr, bitki başına tane verimi 0.421-2.717 gr, biyolojik ağırlık 1.031-6.15 gr, ham yağ oranı %16.17 ile % 39.02 ve bitki başına yağ verimi 0.096 ile 1.018 gr arasında değiştiği belirlenmiştir. İncelenen bütün karakterlerin bir arada değerlendirildiğinde; ABD orijinli 14 genotip (35, 36, 37, 38, 39, 42, 43, 45, 46, 48, 51, 53, 54 ve 57), İsveç orijinli 4 genotip (2, 5, 6, 7, 8), Etiopya orijinli 4 genotip (58, 65, 66, 67), Rusya orijinli 3 genotip (23, 24, 29), İspanya orijinli 2 genotip (13, 14), Polonya orijinli 1 genotip (15), Romanya orijinli 1 genotip (18), Ukrayna orijinli 1 genotip (19) ve Türkiye orijinli 1 genotip (76) olmak üzere, toplam 32 genotipin, incelenen diğer genotiplerden daha avantajlı oldukları tespit edilmiştir. Dolayısıyla, Samsun Ekolojik Koşullarına adapte olabilecek Crambe genotiplerinin belirlenmesi için yapılacak olan araştırmalara, bu 32 genotip ile devam edilmesi uygun bulunmuştur.

This research; It has been carried out in order to create a gene pool which can be used to develop crambe varieties suitable for Samsun ecological conditions from some of the Crambe (Crambe abysssinica L.) genotypes in the World Crambe Gene Collection. In the research as plant material; 77 Crambe genotype originating from 13 different countries in the World Crambe Gene Collection was used. In the research; number of days of emergence, number of days of flowering, plant height, first branch height, number of branches per plant, number of side branches per plant, number of seeds per plant, 1000 seed weight, seed yield per plant, biological weight, oil content and oil yield per plant data were obtained. As a result of the evaluation; number of germination days 15 to 31 days, number of flowering days 43 to 61 days, plant height 42.9 to 90.7 cm, the first branch height 10.1 with 72.4 cm, the number of branches per plant is 4.1 to 9.5, the number of side branches per plant is 2.0 to 15.5, the number of seeds per plant is 58 to 377, 1000 seed weight is 5.12 to 12.24 g, seed yield per plant was 0.421 to 2.717 g, the biological weight was 1.031-6.15 g., the oil content was 16.17% to 39.02% and the oil yield per plant ranged between 0.096 and 1.018 g. When all the characters studied were evaluated together; 14 genotypes of USA origin (35, 36, 37, 38, 39, 42, 43, 45, 46, 48, 51, 53, 54 and 57), 4 genotypes of Swedish origin (2, 5, 6, 7, 8), 4 genotypes originating from Ethiopia (58, 65, 66, 67), 3 genotypes from Russia (23, 24, 29), 2 genotypes (13, 14) from Spain, 1 genotype from Poland (15), one genotype from Romania (18), 1 genotype from Ukraine (19) and one genotype from Turkey (76), a total of 32 genotypes including genotypes were determined to be examined more advantageous than other genotypes. Therefore, it has been found appropriate to continue with these 32 genotypes in order to determine the Crambe genotypes that can be adapted to Samsun Ecological Conditions.