Bazı domates (solanum lycopersıcum Mıll.) ve biber (Capsıcum annuum L.) çeşitlerinin Meloıdogyne arenarıa (neal) ve Meloıdogyne javanıca (treub) (Tylenchıda: meloıdogynıdae)'nın farklı popülasyon yoğunluklarındaki dayanıklılık seviyeleri

Abstract

Tüm dünyada sebze yetiştirilen alanlardaki en önemli zararlıların başında kök-ur nematodları (Meloidogyne spp.) gelmektedir. Sebzelerden domates ve biber, kök-ur nematodlarından en fazla etkilenen bitkilerdir. Bu çalışmada, dünyada ve ülkemizde yaygın türler olan Meloidogyne arenaria ve Meloidogyne javanica'nın farklı popülasyon yoğunluklarındaki (0, 500, 5000 yumurta/500 ml toprak) 4 farklı domates (Beaufort F1, İkram F1, Retinto F1 ve H-2274) ve 4 farklı biber (California Wonder, Çağlayan F1, Hazine F1, Uslu F1) çeşitlerinin dayanıklılık seviyeleri araştırılmıştır. Kontrollü serada (25±2oC), saksı denemeleri şeklindeki araştırmalar, tesadüf parselleri deneme deseninde 4 tekerrürlü yürütülmüş, 1 defa da tekrarlanmıştır. Nematod bulaştırılmasından 8 hafta sonra tüm bitkiler sökülmüş, bitki gelişim kriterleri olarak yaprak sayısı, bitki boyu, gövde yaş ve kuru ağırlığı, kök ağırlıkları belirlenmiştir. Kökler, nematod zararının en önemli göstergelerinden ur skalasına (0-10) göre değerlendirilmiştir. Ayrıca bitki köklerinde oluşan yumurtalar sayılarak, her bitki çeşidinde ve popülasyon yoğunluğunda, nematodun üreme faktörü (Rf = Pf / Pi) belirlenmiştir. Domates çeşitlerinde her iki nematodun (M. arenaria ve M. javanica) 2 inokulum yoğunluğunda yumurta sayısı, ur skalası ve üreme faktörü en yüksek H-2274, en düşük ise Retinto F1 çeşidinde saptanmıştır. Biber çeşitlerinde ise her iki nematodun (M. arenaria ve M. javanica) 2 inokulum yoğunluğunda da en düşük yumurta sayısı, ur skalası ve üreme faktörü Uslu F1 çeşitinde tespit edilmiştir. Genel olarak, bulaştırılan nematodun popülasyon yoğunluğu arttıkça, bitki gelişim kriterleri aynı şekilde etkilenmezken, nematodun bitkide sebep olduğu urlanma oranı oransal olarak artış göstermiştir. Böylece, Retinto F1 domates çeşiti ve Uslu F1 biber çeşiti gibi dayanıklı çeşitler, M. arenaria ve M. javanica ile bulaşık alanlarda önerilebilir.Temmuz 2019, 63 sayfaAnahtar Kelimeler: Domates, Biber, Meloidogyne arenaria, Meloidogyne javanica Popülasyon yoğunluğu

Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) are the most important pests in vegetable growing areas all over the world. Among the vegetables, tomato and pepper are the most affected plant species by root-knot nematodes. In this study, resistance levens of 4 different tomatoes (Beaufort F1, İkram F1, Retinto F1 and H-2274) and 4 different peppers (California Wonder, Çağlayan F1, Hazine F1, Uslu F1) for different population densities (0, 500, 5000 eggs / 500 ml soil) of Meloidogyne arenaria and Meloidogyne javanica which are common root-knot nematode species in the world and in our country were investigated. In the controlled greenhouse (25±2oC), the researches were performed as pot trials in randomized block design with 4 replications and repeated 1 time. After 8 weeks of nematode inoculations, all plants were removed and the number of leaves, shoot height, dry and fresh shoot weights, fresh root weight were determined as plant growth criteria. Roots were evaluated according to gall index (0-10) that one of the most important indicators of nematode damage in plants. In addition, the reproduction factor (Rf = Pf / Pi) of the nematode was determined in each plant cultivars and population density by counting the eggs on plant roots. In tomato cultivars, the number of eggs, gall index, reprodoction factor for two different inoculum levels of both nematode species (M. arenaria and M. javanica) were highest values on H-2274 but lowest values on Retinto F1. In the pepper cultivars, the lowest values of egg number, gall index and reproduction factor were determined in Uslu F1 in both inoculum density of both nematodes (M. arenaria and M. javanica). In general, as the population density of the nematode increased, the plant growth criteria were not affected in the same way, while the gall index caused by the nematode in the plant increased proportionally. Thus, resistant cultivars such as tomato cultivar Retinto F1 and pepper cultivar Uslu F1 can be recommended for infested areas by M. arenaria and M. javanica. July 2019, 63 pagesKey words: Tomato, Pepper, Meloidogyne arenaria, Meloidogyne javanica Population density