İstanbul ve çevresinde doğal yayılış gösteren ruscus türlerinin kültüre alınması, çoğaltılması ve süs bitkileri sektörüne kazandırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı İstanbul-Beykoz çevresinde doğal olarak yayılış gösteren Ruscus hypoglossum, Ruscus racemosus ve Ruscus aculeatus türlerinin kültüre alınmaları, çoğaltma ve yetiştirme tekniklerinin belirlenmesi ve kesme yeşillik olarak değerlendirme olanaklarının araştırılması amaçlanmıştır. Doğal habitatlarından toplanan bitkilerde mikoriza inokulasyonunun ve farklı gölgeleme koşullarının etkileri araştırılmıştır. Mikoriza inokulasyonu ve farklı gölgeleme seviyelerinin (kontrol, %50, %70 ve %90) sürgün sayısı, sürgün boyu, sürgün çapı, kladot sayısı ve yan dallanma gibi bazı bitkisel özellikler üzerine etkileri belirlenmiştir. Çalışmada en iyi sonuçlar (sürgün boyu hariç) üç tür içinde mikoriza inokulasyonu yapılmış %70 gölgeleme altında yetişen bitkilerden elde edilmiştir. Mikoriza inokulasyonu ve %90 gölgeleme uygulamaları sürgün uzunluğunu kontrol bitkilerine göre R. aculeatus türünde 18.6 cm artırarak 50 cm'ye, R. racemosus türünde 13.6 cm artışla yaklaşık 39 cm'ye ve R. hypoglossum türünde 16.3 cm artışla 39.2 cm'ye çıkarmıştır. Ayrıca rizom ile yapılan çoğaltmada mikoriza ve yetiştirme ortamının (Torf+Perlit:3:1, Torf+Bahçe toprağı:1:1 ve Torf+Perlit+Bahçe toprağı: 4:1:1) sürgün sayısı, sürgün boyu ve sürgün çapı üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemelerde farklı yetiştirme ortamlarının bitkisel özellikler üzerine etkileri türlere göre değişkenlik göstermekle birlikte en iyi sonuçlar T+P ortamından elde edilmiştir. Ruscus aculeatus türünde kurulan tohumla çoğaltma denemesinde sıcak su uygulaması, mekanik aşındırma yöntemleri ile promalin (0, 1500, 3000 ve 6000 ppm), sodyum nitroprusid (SNP) ( 0, 100 ve 200 µM) ve KNO3 (0, 4 ve 8 mg/L) uygulamalarının etkileri incelenmiştir. Kontrolde %50 olan çimlenme oranı 8 mg/L KNO3 ön uygulaması ile %68'e, 100 µM SNP ön uygulaması ile %65'e ve 48 h 1500 ppm promalin daldırma ön uygulaması ile %64'e çıkmıştır. Çalışmada son olarak, farklı gölgeleme (%0, 50, 70, 90) koşulları ve mikoriza uygulamasının sürgünlerin vazo ömrü üzerine etkileri saptanmıştır. Ruscus türleri arasında en uzun vazo ömrü 106 gün ile R. aculeatus türünden, en kısa vazo ömrü ise 25 gün ile R. racemosus türünden elde edilmiştir. Mikoriza inokulasyonu ve %70 gölgeleme kesme yeşilliklerin vazo ömürlerini R. aculeatus, R. racemosus ve R.hypoglossum türlerinde sırasıyla 62, 17 ve 37 gün uzatmıştır.

The objective of this project is to take Ruscus hypoglossum, Ruscus racemosus and Ruscus aculeatus species into culture, which naturally spread around Istanbul-Beykoz, to determine their propagation and cultivation techniques and to investigate the possibilities of utilization as cut foliage. The effects of mycorrhiza inoculation and different shading levels on plants collected from their natural habitats were investigated. The effects of mycorrhiza inoculation and different shading levels (control, 50%, 70% and 90%) on some vegetative characteristics such as shoot number, shoot length, shoot diameter, cladode number and side branching were determined. In this study the best results (except shoot length) for three Ruscus species were obtained from plants grown under 70% shading level, which were inoculated with mycorrhiza. Mycorrhiza inoculation and 90% shading treatments increased shoot length to 50 cm by increasing 18.6 cm in R. aculeatus species compared to control plants. Similarly, shoot length increased to 38.8 cm with an increase of 13.6 cm in R.racemosus species and 39.2 cm with an increase of 16.3 cm in R. hypoglossum species. For vegetative propagation with rhizome parts, the effects of mycorrhiza and growing mediums (Peat+Perlite: 3:1, Peat+Garden soil: 1:1 and Peat+Perlite + garden soil: 4:1:1) on shoot number, shoot length and shoot diameter were investigated. Although the effects of different growing mediums on vegetative characteristics vary according to the species in the study, the best results were obtained from Peat+ Perlite medium. In the seed experiment established by using R. aculeatus seeds, hot water application, mechanical scarification technique, promaline (0, 1500, 3000 and 6000 ppm), sodium nitropruside (SNP (0, 100 and 200 µM) and KNO3 (0, 4 and 8 mg / L) applications were investigated. The germination rate, which was 50% in control plants, increased to 68% with 8 mg/L KNO3 pretreatment, 65% with 100 µM SNP pretreatment and 64% with 48 h 1500 ppm promaline pretreatment. Finally, the effects of different shading (%0, 50, 70 90) levels and mycorrhiza application on the vase life of the shoots were determined in the study. Among Ruscus species, the longest vase life was measured in R. aculeatus with 106 days and the shortest vase life was obtained from R. racemosus with 25 days. Mycorrhiza inoculation and 70% shading extended the vase life of cut foliage according to control plants by 62, 17 and 37 days in R.aculeatus, R. racemosus and R. hypoglossum species, respectively.