Palomena prasina (Hemiptera: Pentatomidae)'nın fındık bahçelerindeki yumurta parazitoitlerinin ve entomopatojen fungus türlerinin tespiti

Abstract

Bu çalışma, fındık bahçelerinde Palomena prasina'nın yumurta parazitoidlerini ve bunların parazitleme oranlarını, entomopatojen funguslarının türlerini ve etkinliklerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, 2018-2019 yıllarında Samsun, Ordu, Giresun, Düzce ve Sakarya illerindeki fındık bahçelerine 11570 dondurulmuş nöbetçi yumurta asılmış, 7 gün sonra 10386 yumurta toplanarak laboratuvara getirilmiş ve ortaya çıkan parazitoitler teşhis edilmiştir. Bu parazitoitler Trissolcus cultratus, Tr. belenus, Telenomus turesis, Telenomus sp1 ve Trissolcus sp1 olarak teşhis edilmiştir. Bu türler arasında Tr. cultratus ülkemiz için ilk kayıt niteliğindedir. Çalışma alanının genelinde yumurtaların ortalama parazitlenme oranı %9.30 olarak bulunmuştur. Farklı türlerin toplam parazitleme içindeki payları, Tr. cultratus için %68.91, Tr. belenus için %15.75, Te. turesis için %10.26, Telenomus sp1 için %3.83, Trissolcus sp1 için %1.25 olarak belirlenmiş olup, hâkim türün Tr. cultratus olduğu tespit edilmiştir. Tüm illerde en yüksek keşif ve kullanım etkinliği gösteren yumurta parazitoiti Tr. cultratus olarak belirlenmiştir. Bu tür tarafından yumurta paketlerinin en yüksek keşif ve kullanım etkinliği, Giresun'da sırasıyla %17.59±7.91 ve %83.68±4.00 olarak bulunmuştur. Diğer taraftan, aynı yıllarda ve aynı çalışma alanından toplanan böceklerin ölü erginlerinden entomopatojen fungus izolasyonu yapılmış ve türler moleküler yöntemlerle tanımlanmıştır. Sonuç olarak, Beauveria bassiana (6), B. pseudobassiana (1), Cordyceps confragosa (5), Akanthomyces muscarius (4), Purpurecillium lilacinum (2), Isaria fumosorosea (1) ve Bionectria sp. (1) türlerine ait 20 adet izolat elde edilmiştir. Bu izolatlar 1×108 spor mL−1 konsantrasyonda P. prasina'nın erginlerine karşı test edilmiştir. Beauveria izolatlarının LT50 ve LT90 değerleri sırasıyla 3.65-6.14 ve 5.26-8.25 gün arasında değişmiş ve tüm izolatlar 6-10 gün içerisinde zararlının erginlerinde %100 ölüme sebep olmuştur. Beauveria haricinde diğer etkili izolatlardan A. muscarius (TR-OR-1) ve P. lilacinum (TR-SM-7)'un, LT50 ve LT90 değerleri sırasıyla 5.16-8.58 ve 5.86-8.73 gün olarak belirlenmiştir. Bu çalışma zararlıya karşı, belirlenen yumurta parazitoitlerinin, özellikle Tr. cultratus' un ve bazı entomopatojenik fungus türlerinin P. prasina'ya karşı yapılacak biyolojik mücadele için potansiyel biyolojik etmenler olduklarını ortaya koymuştur.

This study was aimed to determine, the composition and efficacy of the native egg parasitoids; the efficacy and species of entomopathogenic fungi of Palomena prasina in hazelnut orchards. For this purpose, 11570 frozen sentinel eggs were stapled in hazelnut orchards in Samsun, Ordu, Giresun, Düzce and Sakarya provinces during 2018-2019. A total 10386 eggs were re-collected 7 days after, brought to the laboratory and emerging parasitoids were identified. The egg parasitoid species were Trissolcus cultratus, Tr. belenus, Telenomus turesis, Telenomus sp1 and Trissolcus sp1. Among these species, Tr. cultratus is the first report from Turkey.The average parasitism rate in the study area was 9.30%. The parasitism share of different species in total was 68.91% for Tr. cultratus, 15.75 for Tr. belenus, 10.26% for Te. turesis, 3.83% for Telenomus sp1 and 1.25% for Trissolcus sp1. The dominant egg parasitoid species in the surveyed regions was Tr. cultratus. Also, the species showing the highest discovery and exploitation efficiency in all provinces was Tr. cultratus. The highest discovery and exploitation efficiency of egg masses by this species were found as %17.59±7.91 and %83.68±4.00 in Giresun, respectively. Furthermore, adult insects were collected during the same years in the same study area, entomopathogenic fungi were isolated from insects and identified by molecular methods. Twenty different isolates belonging to Beauveria bassiana (6), B. pseudobassiana (1), Cordyceps confragosa (5), Akanthomyces muscarius (4), Purpurecillium lilacinum (2), Isaria fumosorosea (1) ve Bionectria sp. (1) were obtained. These isolates were tested against adults of P. prasina at a concentration of 1 × 108 spores mL-1. Beauveria spp. isolates were most effective among the tested isolates with LT50 and LT90 values ranging between 3.65-6.14 and 5.26-8.25 days, respectively. These isolates caused 100% mortality in adults within 6-10 days. The most effective ones following Beauveria species were A. muscarius (TR-OR-1) and P. lilacinum (TR-SM-7), and LT50 and LT90 values were found as 5.16-8.58 and 5.86-8.73 respectively. The study shows that eggs parasitoids, especially Tr. cultratus and some entomopathogenic fungi species are the promising biological agents for biological control of Palomena prasina as an alternative approach.