Bir gazeteci ve aydın olarak Abdurrahman Velid Ebuzziya (1882-1945)

Abstract

Velid Ebuzziya, 8 Mart 1882 tarihine İstanbul'da doğmuştur. İlkokulu Bakırköy Behram Ağa Mektebi'nde tamamlamış, ardından Mekteb-i Sultani eğitimine yatılı olarak sekizinci sınıfına kadar devam etmiş, babasının sürgün edilmesi sonucu okuldan çıkarılmıştır. Özel Fransız Saint Benoit Lisesini bitirmiş, Darülfünun Hukuk Fakültesi'ni dördüncü sınıfta bırakmış, Fransa Sciences Politique Üniversitesi'nde doktora eğitimi sırasında hukuk fakültesinde bıraktığı derslerin sınavlarına girerek üniversite eğitimi de tamamlamıştır.Gazetecilik hayatına Ocak 1913 tarihinde başlayarak Tasvir-i Efkâr gazetesinin yayınını sürdürmüştür. Eleştirel yazıları nedeniyle hem kendisi defalarca tutuklanıp yargılanmış hem de gazetesi sık sık kapatılmıştır. Gazeteci kimliği ile Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi muhabirliği, Mudanya Mütarekesi, İzmit Basın Toplantısı ve Lozan Barış Konferansı'nın ikinci dönem toplantısına katılmıştır. Gazetecilik dışındaki faaliyetleri ise İstanbul Matbuat Cemiyeti başkanlığı ve İstanbul Müdafaa-i Milliye Cemiyeti ve İstanbul yeraltı gizli teşkilatı M.M. Grubu üyeliğini yaparak vatana hizmet etmiştir.Velid Ebuzziya, Osmanlı Devleti'nin yıkılış dönemi, I. Dünya Savaşı, Millî Mücadele Dönemi, Yeni Türkiye Devleti dönemine tanıklık etmiş ve yaşanan gelişmeler karşısında kalemini kullanmıştır. Yazılarında her zaman için özgür düşünce taraftarı olmuş, bununla birlikte bağımsızlık, milliyetçilik, adalet, hukuk, ilim, bilim, yenilik ve muhafazakarlığın savunucusu olmuştur.Gazetecilik mesleğinin yanı sıra Kuyruklu Yıldızlar ve Halley Kevkeb-i Gisudarı, Tayyarecilik Mazisi Ehemmiyeti Terakkiyat-ı Hazırası adlı eserleri, Ebüzziya Takvimi adı altında iki yıllık duvar takvimi ve Cep Takvimi adlı bir kitapçığı mevcuttur. Bununla birlikte yarın kalmış olan Fen ve Sanat Halk Ansiklopedisi adlı eserinin ilk dört cildi bulunmaktadır. Velid Ebuzziya, 12 Ocak 1945 tarihinde vefat etmiştir.Anahtar Kelimeler: Türkiye, Basın, Gazeteci, Velid Ebuzziya, Tasvir-i Efkâr, Tevhid-i Efkâr(Bu çalışma Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje Kodu: 19L0601001)

Velid Ebuzziya was born on March 8, 1882 in Istanbul. He completed his primary school in Bakırköy Behram Ağa School, then continued his education at the School of Sultani until the eighth grade as a boarding student, and was expelled from the school as a result of his father's exile. He graduated from the private French Saint Benoit High School, leaving Darülfünun Faculty of Law in the fourth year, and completed his university education by taking the exams for the courses he couldn't take in the law faculty during his doctoral studies at Sciences Politique University, France.He started his journalism career in January 1913 and continued the publication of Tasvir-i Efkar newspaper. Due to his critical articles, he was arrested and prosecuted many times, and his newspaper was frequently closed down. As a journalist, he participated in the second term meeting of the Çanakkale Front, Mudanya Armistice, Izmit Press Conference and Lausanne Peace Conference during the First World War. His activities apart from journalism are the presidency of the Istanbul Press Society and the Istanbul Müdafaa-i Milliye Society and the Istanbul underground secret organization M.M. in which he served the country by being a member.Velid Ebuzziya witnessed the collapse of the Ottoman Empire, the First World War, the National Struggle Period, the New Turkish State and wrote in the face of the developments. He was always a supporter of free thought in his writings, but also an advocate of independence, nationalism, justice, law, science, innovation and conservatism.In addition to his journalism profession, his works were Comets and Halley Kevkeb-i Gisudar, Tayyarecilik Mazisi Ehemmiyeti Terakkiyat-ı Hazırası, a biennial wall calendar under the name of Ebüzziya Takvimi, and a booklet called Pocket Calendar. Moreover, there are the first four volumes of his unfinished work, The People's Encyclopedia of Science and Art. Velid Ebuzziya died on January 12, 1945.Keywords: Turkey, Press, Journalist, Velid Ebuzziya, Tasvir-i Efkâr, Tevhid-i Efkâr(This study was supported by Ankara University Scientific Research Projects Coordination Unit. Project Code: 19L0601001)