Velayet davalarında aile ilişkilerinin değerlendirilmesi: Çocuklar için yapılandırılmış değerlendirme formunun Türk kültürüne uyarlanması

Abstract

Çalışmanın amacı, Strachan et al., (2010) tarafından geliştirilen Aile İlişkileri Yapılandırılmış Çocuk Değerlendirme Aracı'nın Türk kültürüne uyarlanmak ve velayet davalarında görev alan bilirkişilerin, çocuk görüşmelerinde standart bir değerlendirme yapabilmesi için değerlendirme aracı geliştirmektir. Çalışmaya, Çanakkale ilinde ikamet edip 4-14 yaş arası velayet davası görülmekte olan 85 aileden 130 çocuk katılmıştır. Çalışmada, değerlendirme aracının tüm maddeleri için (İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce) dil eşdeğerliği sağlanmıştır. 4-14 yaş arasındaki 130 çocuğa Aile İlişkileri için Yapılandırılmış Çocuk Değerlendirme Aracı, bireysel görüşmede uygulanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Değerlendirme aracının güvenirliği için boyut-alt boyutlarda ve yaşa göre Cronbach Alpha katsayıları hesaplanmış ve test-tekrar test yöntemi ile incelenmiştir. Yapı geçerliği için çocuk ve bilirkişinin anne-babaya verdiği puanlar arasındaki korelasyon için Spearman Korelasyon Analizi yapılmıştır. Çocukların anne-babalarına verdiği puanlar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla bağımsız örneklemler t testi yapılmıştır. Araştırmada güvenirlik analizlerinde boyut-alt boyutlarında Cronbach Alpha katsayılarının .70-.79 arasında, 4-6 yaş için .76, 7 yaş üzeri çocuklar için .75 olduğu tespit edilmiştir. Test-tekrar test güvenirliği katsayılarının .875-.997 arasında olduğu saptanmıştır. Yapı geçerliliği için her iki değerlendirme aracında anneye verilen puanlar arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Babaya verilen puanlarda Olumsuz Ebeveynlik-Ortak Ebeveynlik hariç diğer boyutlarda anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.01). Çocuğun anne-babaya verdiği puanların karşılaştırılması sonucunda tüm boyut-alt boyutlarda anne ile baba puanları arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Araştırmanın sonucunda Aile İlişkileri Yapılandırılmış Çocuk Değerlendirme Aracı'nın Türk kültürüne uygun olduğu ve bilirkişi tarafından velayet davaları görülmekte olan çocuklarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu tespit edilmiştir.

The study by Strachan et al., (2010) is to promote The Structured Child Assessment of Relationships in Families by Turkish culture and develop it for assessment for a standardized assessment in the interviews of evaluator involved in custody cases. 130 children from 85 families residing in the province of Çanakkale and aged 4-14 years who were in custody proceedings were included in the study. In the study, language equivalence was provided for all items of the assessment tool (English-Turkish, Turkish-English The Structured Child Assessment of Relationships in Families was administered to 130 children aged 4-14 years in an individual interview. The obtained data were analyzed using the SPSS package program. For the reliability of the assessment tool, Cronbach's Alpha coefficients according to dimensions and sub-dimensions and age were calculated and examined with the test-retest method. Spearman Correlation Analysis was performed for the correlation between the scores given by the child and the evaluator to the parents for construct validity. Independent samples t-test was conducted to determine whether there was a statistically significant difference between the scores given by the children to their parents. In the reliability analyzes of the research, it was determined that the Cronbach Alpha coefficients in the dimension-sub-dimensions were between .70-.79, .76 for 4-6 years old and .75 for children over 7 years old. Test-retest reliability coefficients were found to be between .875 and .997. For construct validity, a positive and significant relationship was found between the scores given to the mother in both assessment tools. A significant relationship was found in the scores given to the father in all dimensions except for Negative Parenthood and Co-Parenting (p<0.01). As a result of the comparison of the scores given by the child to the mother and father, no significant difference was found between the mother and father scores in all dimensions and sub-dimensions (p>0.05). As a result of the research, it has been determined that The Structured Child Assessment of Relationships in Families is suitable for Turkish culture and is a valid and reliable assessment tool that can be used by evalutaors for children who are in custody cases.