Koku adsorplama özelliği olan tekstil malzemelerinin geliştirilmesi

Abstract

Tez kapsamında koku giderme özelliği olan fonksiyonel tekstil malzemeleri geliştirilmesi konusunda çalışılmıştır. Tekstil ürünlerindeki koku ile mücadelede adsorpsiyon ile koku hapsetme yöntemi kullanılmış, model uçucu madde olarak kullanılan organik bileşik tekstil malzemesi tarafından adsorbe edilerek ortamdan kaldırılmıştır. Adsorban madde olarak ticari aktif karbon ve farklı içerikte (pamuklu, pamuk/poliester ve kenevir) tekstil atıklarından elde edilmiş aktif karbonlar kullanılmış, bu aktif karbonlar baskı tekniği ile pamuklu ve poliester örme kumaşlar üzerine aktarılmıştır. Model koku maddesi olarak ter içeriğinde de bulunan metil palmitat tercih edilmiştir. Yüzeyine aktif karbon aktarılmış kumaşların giysi olarak kullanılabilirliklerinin değerlendirilmesi için sürtme haslığı ve yıkama sonrası görünüm performans testleri ile hava geçirgenliği, su buharı geçirgenliği, nem iletimi ve kurutma analizi konfor testleri uygulanmıştır. Son olarak geliştirilen kumaşların koku adsorpsiyon yeteneğinin değerlendirilebilmesi için gaz kromatografisi-kütle spektrometresi kullanımı ile koku adsorpsiyon ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Adsorpsiyon analizi sonuçlarını değerlendirirken aktif karbon tipi, aktif karbon miktarı ve kumaşın lif içeriği değerleri dikkate alınmıştır. Genel olarak kumaşa aktarılan aktif karbon miktarı arttıkça kumaşın adsorpsiyon kapasitesi artmıştır.

Within the scope of this thesis, development of functional textile materials with odor control feature has been studied. Adsorption was used as an odor control method to remove the odor in textile products. The volatile organic compound used as a odor model was adsorbed by the textile material and removed from the environment. Commercial activated carbon and activated carbons obtained from textile wastes with different contents (cotton, cotton/polyester and hemp) were used as adsorbent material, and these activated carbons were transferred onto cotton and polyester knitted fabrics by piece printing technique. Methyl palmitate, which is also present in sweat, was preferred as a model volatile compound. In order to evaluate the usability of fabrics with activated carbon as a clothing product, rubbing and washing colour fastness performance tests and comfort tests such as air permeability, water vapor permeability, moisture management and drying were performed. Finally, odor measurements were carried out using gas chromatography-mass spectrometry to measure the odor adsorption ability of the developed fabrics. The activated carbon type, the amount of activated carbon and the fiber content of the fabric were taken into account to evaluate the results of the adsorption analysis. . In general, the adsorption capacity of the fabric increased as the amount of activated carbon transferred to the fabric increased.