Kentsel yeşil altyapı elemanlarının sürdürülebilirliğinin sağlanması bağlamında biyotop alan faktörü yönteminin kullanılması; Amasya kenti örneği

Abstract

Kentsel nüfusun artışı kentlerin yayılmasına ve geçirimsiz yüzeylerin artmasına sebep olmaktadır. Bu durum suyun topraktan süzülme kapasitesinin azalması ve akabinde yüzey suyu akış hacminin artmasına yol açmaktadır. Hızlı ve plansız kentleşme; iklim değişikliği, ısı adası oluşumu, yüzey akışlarının artması, yer altı suyu rezervlerinin tükenmesi ve biyo-çeşitliliğin azalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı; kentsel yeşil altyapı elemanlarının sürdürülebilir bir kentsel gelişim üzerindeki etkilerini Biyotop Alan Faktör indeksi yöntemi ile değerlendirmektedir. Bu yaklaşım dahilinde Amasya il merkezi araştırma alanı olarak seçilmiştir. Farklı arazi kullanım türlerine ve farklı yapılaşma koşullarına sahip 11 alt araştırma alanı belirlenmiştir. Araştırma yöntemi olan BAF indeksi araştırma alanı olarak seçilen 11 alt alanda uygulanmıştır. Alanların mevcut BAF değerlerini bulabilmek için öncelikle sahip oldukları yüzey alan türleri belirlenmiştir. Her bir yüzey alanı sahip olduğu BAF ağırlık değeri ile çarpılarak ekolojik etkili alan değerleri bulunmuştur. Araştırma alanlarının alan doluluk indekslerinin hesaplanması ulaşılması gereken minimum BAF değerlerlerinin bulunabilmesi için önemli bir adımdır. Ekolojik etkili alan değerleri bulunduktan sonra toplam yüzey alan değerlerine bölünerek araştırma alanlarının mevcut BAF değerleri hesaplanmıştır. Son adım olarak alanların hesaplanan alan doluluk indeksleri ve mevcut BAF değerleri üzerinden ulaşılması gereken minimum hedef BAF değerlerine karar verilmiştir. İncelenen 11 alt alan içerisinde %72,7'sinin hedeflenen BAF değeri altında kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu ve benzeri çalışmaların ülkemizde kentsel yeşil altyapı planlaması üzerine gerçekleştirilecek araştırma ve planlama çalışmalarında yol gösterici olabileceği düşünüldüğü için çalışma yöntemi önemli bulunmaktadır.

The increase in the urban population causes the expansion of cities and the increase of impermeable surfaces. This leads to a decrease in the infiltration capacity of water from the soil and subsequently an increase in the volume of surface water flow. Rapid and unplanned urbanization; Climate change causes heat island formation, increase in surface flows, depletion of groundwater reserves and decrease in biodiversity. The establishment of standards and indices, which will be made mandatory for the regulation of soil permeability, necessitates finding flexible and durable solutions that will enablethe environment to find a new balance. The aim of this study is to evaluate the effects of urban green infrastructure elements on a sustainable urban development with the BAF index method. Within this approach, Amasya Province was chosen as the research area and 11 sub-research areas with different land use types and different construction conditions were determined in the Merkez District. The BAF index, which is the research method, was applied in 11 areas selected as the research area. In order to find the current BAF values of the areas, first of all, the surface area types they have were determined. Ecologically Effective Area values were found by multiplying each surface area with its BAF weight value. Calculating the Field Occupancy Indexes of the research areas is an important step in finding the minimum BAF values to be reached. After the Ecologically Effective Area values were found, the current BAF values were calculated by dividing them by the total surface area values. As the last step, the minimum BAF values to be reached are decided based on the calculated Area Occupancy Indexes and the current BAF values of the areas. It was concluded that 72.7% of the 11 areas examined were below the target Biotope Area Factor value. The method of study is important because it is thought that these and similar studies can guide the research and planning studies to be carried out on urban green infrastructure planning in our country.