Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrası sağlık göstergelerindeki değişimin Dünya Sağlık Örgütü Avrupa bölgesi ülkeleri ile karşılaştırılması

Abstract

Ülkelerin sağlık sistemleri, bir çok etkenden etkilenmektedir. Türkiye sağlık sistemi de zaman içerisinde gerek sosyal yapının gerekse de ikdisadi yapının değişmesine paralel olarak evrilmiştir. 2002 yılında iktidara gelen 58. Hükümetin 'Acil Eylem Planı' içerisinde yer alan başlıklardan biri de 'Herkese Sağlık' başlığıdır. Bu başlık altında Sağlıkta Dönüşüm Programının esasları ortaya konmuş ve 2003 yılından başlayarak kısım kısım uygulamaya alınmıştır. Biz de çalışmamızda Sağlıkta Dönüşüm Programının çıktılarını değerlendirerek, programın performansını ortaya koymayı amaçladık. Bunun için kullandığımız değişkenleri Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri programının sağlık alt başlığı altında bulunan ve verisine ulaşabildiğimiz parametreleri kullanarak yaptık. Sağlıkta Dönüşüm Programı, 2003 yılından başlayarak peyderpey uygulamaya alınmış, programın tamamının hayata geçmesi ise 2010 yılında tamamlanmıştır. Bu itibarla, karşılaştıracağımız veriler için kesim noktası olarak 2010 yılını (2010 yılı da dahil) belirledik. 2010 ve öncesi dönem Sağlıkta Dönüşüm Programı öncesi dönem, 2011 ve sonrası dönem ise Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrası dönem olarak kabul edilerek, Sağlıkta Dönüşüm Programınin lav edildiği 2017 yılına kadar olan verileri analiz ettik.Kontrol grubu olarak Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi ülkelerinin sağlık göstergeleri ortalaması, ilaveten öne çıkan sağlık finansman sistemi uygulayıcısı olan üç başat ülke; Almanya (Bismarc Sistemi), İngiltere (Beveridge Sistemi) ve Amerika Birleşik Devletleri'ni (Özel Sağlık Sigorta Sistemi) de kontrol grubuna dahil ettik. İstatistik çalışmamızı da, özünde ekonometrik bir tahmin yöntemi olan `Farklar Arasındaki Fark (Difference in Differences)` yöntemini kullanarak yaptık. Bu yöntemle, gruplar arasında mevcut olan farkların ya da farksızlıkların, politika değişikliği sonrasında nasıl etkilendiğini ortaya koymayı amaçladık.Araştırmamızın sonucunda, Sağlıkta Dönüşüm Programı sonrası dönemde sağlık çıktılarının geneli, pozitif yönde artış göstermiştir. Buna bağlı olarak politika değişikliğinin genel anlamda başarılı olduğu söylenebilir.

Numerous factors have an impact on national health systems. In tandem with changes in the social and economic framework, Turkey's healthcare system has developed over time. `Health for All` is one of the headings of the 58th Government's `Emergency Action Plan,` which was released in 2002. The Health Transformation Program's guiding concepts have been presented and implemented under this name beginning in 2003.Our study's objectives were to assess the Health Transformation Program's outcomes and demonstrate the effectiveness of the initiative. The factors from the Sustainable Development Goals program's health sub-heading, whose data we could access, were utilized to create the variables we used for this. The Health Transformation Program was gradually implemented beginning in 2003, and the whole program's execution was finished in 2010. We have chosen the year 2010 (including 2010) as the cut-off point for the data we will compare in this regard. We examined the data up until the year 2015, taking into account the time before 2010 as the time before the Health Transformation Program and the time after 2011 as the time after the Health Transformation Program.The average health indicators for the World Health Organization's European Region were used as the control group, along with the three major nations that are well-known for implementing health financing systems. These countries included Germany (Bismarc System), England (Beveridge System), and the United States (Private Health Insurance System). We also used the `Difference in Differences` approach, which is essentially an econometric estimating method, in our statistical analysis. By using this technique, we hoped to show how the policy change had an impact on the differences or indifferences between the groups.Our study showed that after the Health Transformation Program, overall health outcomes significantly improved. In light of this, it may be concluded that the new policy was largely effective.