Derleme sözlüğü'ndeki giyim kuşam adları

Abstract

İnsanlık tarihinin en önemli izleri tarih boyunca duygu, düşünce, hayal ve isteklerin anlatımında en etkin araç olarak kullanılan dilde saklıdır. Dil; yüzeysel yapıda insanlar veya canlılar arası anlaşma sağlayan; derin yapıda ise insanların büyülü dünyasını, tarihini, kültürünü, yaşayış biçimi tüm yönleriyle yansıtan bir sistemdir. Bu sistemi inceleyen bilim dalı ise dil bilimdir.Dil bilim, dilin iç ve dış yapısına ait unsurları araştıran, diller arası ilişkileri inceleyen ve ilişkide bulunduğu birçok farklı dalla ayrılmaz bağları olan geniş bir bilim alanıdır. Dil bilimin önemli alt dallarından biri ise adbilimdir. Dış dünyadaki tüm adlandırmaları ve bu adlandırmalara ait sistematiğin konu edildiği bu alanda adlandırmaya ait yer adları, su adları, hayvan adları, karakter adları, bitki adları vb. gibi birçok alt adlandırma alanı söz konusudur. Bu alanlardan biri de insanoğlunun temel ihtiyaçlarından biri olan giysi adlarıdır.Giysi adları başlangıçta insanların giyinme ve korunma gibi bazı temel ihtiyaçlarına cevap verirken zamanla süslenme, özel günlere ve durumlara ait giyinme ve giyinmenin yanı sıra aksesuarla zenginleştirilmiş özel bir hâl de almıştır. Hatta insanların dönemlere ait giyinme biçimleri yeri geldikçe moda özelliği kazanarak ayrı bir kimlik kazanmıştır. Eldeki çalışmada Derleme Sözlüğü'nde yer alan her türlü giysi ve giysiyi tamamlayan/aksesuar nesnelerine ait adlandırmalar ele alınarak özelliklerine göre tasnif edilmiştir.Bu çalışma, halk ağzında kullanılan giysi adlarını detaylı bir şekilde ortaya koymayı ve Türkiye'deki giysi adları konusunda yapılan çalışmalara ve kültür zenginliğimize katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

The most important traces of human history are hidden in language, which has been used as the most effective tool in the expression of emotions, thoughts, dreams and wishes throughout history. Language; providing agreement between humans or living things in a superficial structure; in its deep structure, it is a system that reflects the magical world, history, culture and way of life of people with all its aspects. The branch of science that studies this system is linguistics.Linguistics is a broad field of science that investigates the elements of the internal and external structure of the language, examines the relations between languages, and has inseparable ties with many different branches it is in contact with. One of the important sub-branches of linguistics is onomastics. In this field, it deals with all the namings in the outside world and the systematics of these namings. In this field, there are many sub-naming fields such as place names, water names, animal names, character names, plant names. One of these areas is the names of clothes, which is one of the basic needs of human beings.While the names of clothes initially responded to some basic needs of people such as dressing and protection, over time, they took a special form enriched with accessories, as well as adorning and dressing for special days and occasions. In fact, the way people dress for the periods has gained a distinct identity by gaining a fashion feature.In the present study, the nomenclatures of all kinds of clothes and accessories/accessory objects in the Derleme Sözlüğü have been handled and classified according to their characteristics.This study aims to reveal the names of clothes used in folk dialect in detail and to contribute to the studies on the names of clothes in Turkey and to our cultural richness.