Ortaokul öğrencilerinin fen kaygısı ölçeği'nin geliştirilmesi ve uygulanması

Abstract

Öğrenmeyi etkileyen önemli faktörlerden biri öğrencilerde var olan ya da zaman içinde gelişen kaygılardır. Kaygının öğrenme üzerindeki bu etkisi fen alanına yönelik öğrenme süreçleri için de geçerli olup bu süreci etkilemektedir. Bu bağlamda, fene yönelik kaygıyı etkileyen nedenlerin araştırılması ve tespit edilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bakış açısından hareketle, bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fene yönelik kaygı düzeylerinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Söz konusu amaç doğrultusunda, `Ortaokul Öğrencilerinin Fen Kaygısı Ölçeği (OFEKÖ)` geliştirilmiş ve öğrencilerin kaygı düzeyleri değerlendirilmiştir. Nicel verilerden oluşan bu çalışma, tarama araştırması türündedir. Araştırmanın veri toplama süreci 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanma aşamasında 13 maddeden oluşan 5'li Likert tipindeki OFEKÖ kullanılmıştır. Ölçeğin geliştirilme süreci 354 katılımcı yürütülmüştür. Ölçeğin uygulama süreci ise Türkiye'de üç farklı il merkezinde yer alan devlet okullarının ortaokul düzeyinde öğrenim görmekte olan 659 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veri analiz sürecinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, kız öğrencilerin kaygı düzeyleri ile erkek öğrencilerin kaygı düzeyleri arasında istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmamıştır. Buna göre, fene yönelik kaygı ve cinsiyet arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf seviyesine göre tek faktörlü ANOVA testi analiz sonuçları incelendiğinde, ortaokul öğrencilerinin sınıf seviyesine göre fene yönelik kaygı düzeyleri arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. 5. sınıftan 6. sınıfa geçişte kaygı düzeyinin arttığı, fakat bu farkın istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı görülmüştür. Bununla birlikte, 5. sınıf ve 7. sınıf düzeyleri karşılaştırıldığında, 7. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin kaygı düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı farkla yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Benzer sonuç, 5. sınıf ve 8. sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrenciler için de geçerlidir. 8. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin kaygı düzeylerinin 5. sınıfta öğrenim görenlere oranla istatistiksel olarak anlamlı farkla yüksek olduğu görülmüştür. Sınıf düzeyi arttıkça kaygı düzeyinin artışı dikkat çekici bir bulgu olarak değerlendirilmektedir. Nitekim kaygı düzeyindeki bu artış öğrencilerin hem fen öğrenmelerini hem de fen alanlarına yönelimlerini olumsuz olarak etkileyebilir.

One of the important factors affecting learning is the existing or developing anxieties of students. The effect of anxiety on learning is also valid for science-related learning processes and affects this process. In this context, it is thought that it is important to investigate and determine the causes affecting anxiety towards science. From this point of view, the aim of this study is to examine the science anxiety levels of middle school students. In line with this purpose, the `Science Anxiety of Middle School Students Scale (SAMS)` was developed and the anxiety levels of the students were evaluated. This study, which consists of quantitative data, is survey research. The data collection process of the research was carried out in the 2018-2019 academic year. During the data collection process, a five-point Likert-type SAMS consisting of 13 items was used. The development process of the SAMS was carried out by 354 participants. The implementation process of the SAMS was carried out with 659 students studying at the middle school level of public schools located in three different city centers in Turkey. SPSS package program was used in the data analysis process. When the results were examined, no statistically significant difference was found between the anxiety levels of female students and male students. Accordingly, it was concluded that there was no significant relationship between anxiety towards science and gender. When the results of the analysis of the one-factor ANOVA based on the grade level were examined, it was seen that there was a significant difference between the science anxiety levels of the middle school students and their grade levels. It was observed that the level of anxiety increased in the transition from the 5th to the 6th grade, but this difference was not statistically significant. However, when the 5th grade and 7th grade levels were compared, it was concluded that the anxiety levels of the 7th grade students were statistically higher. A similar result is also valid for students studying at the 5th and 8th grade levels. It was observed that the anxiety levels of the students studying in the 8th grade were statistically higher than the students studying in the 5th grade. As the grade level increases, the increase in the level of anxiety is considered as a remarkable finding. As a matter of fact, this increase in the level of anxiety may negatively affect both students' science learning and their orientation to science fields.