Karaağaç istiridye mantarının (Hypsizygus ulmarius) üretim döngüsü esnasında yetiştirme ortamlarının lignoselilozik içeriklerinde meydana gelen değişimlerin değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmada, Hypsizygus ulmarius mantarının ihtiyaçları hakkında daha geniş bir veri yelpazesi sunmak amacıyla, üretimde kullanılan substratların lignoselülozik fraksiyonlarının bozunması ile mantar verimi arasındaki ilişkinin belirlemesihedeflenmiştir. Ayrıca farklı substratların verim, biyolojik etkinlik, mantarın şapka özellikleri ve besin içeriğine etkileride araştırılmıştır. Bu amaçla H. ulmarius, fasulye samanı (FS), mısır silajı (MS) ve buğday samanı (BS), kavak talaşı (KT), çam talaşı (ÇT) ve atık mantar kompostu (AMK) üzerinde yetiştirilmiştir. Lignoselülozik atıkların bozunma süreci, 90 günlük yetiştirme periyodu boyunca karakterize edilmiş ve sonuçlar, misel büyümesi ve verimi karşılaştırılarak aralarındaki ilişkiler belirlenmiştir. BS, daha kısa ürün döngüsü (28 gün), yüksek verim ve biyolojik verim (BE%) (340.0 g/kg ve %93.1) nedeniyle H. ulmarius için en iyi substrat olarak belirlenmiştir. Hemiselüloz tüketimi, ağırlıklı olarak misel gelişim süreci boyunca gözlenmiş olup, H. ulmarius yetiştiriciliği sırasında yetiştirme ortamlarındaki lignin seviyesindeki düşüş, hemiselüloz ve selüloza göre önemli ölçüde daha düşüktü. Selüloz esas olarak şapka oluşum/hasatdöneminde parçalanmıştır ve bu süreçte yüksek selüloz parçalanmasının H. ulmarius'un verimi ve biyolojik etkinliği ile pozitif olarak ilişkili olduğu belirlenmiştir. Substratın yüksek lignin içeriği, H. ulmarius verimi için sınırlayıcı bir faktördür. Kimyasal analizler, H. ulmarius'un kültivasyonu sırasında substratların pH, C:N oranı, lignoselülozik içerikteki düşüşü ve elektrolitik iletkenlik (EC), azot ve kül içeriğindeki artışı doğrulamıştır. Ayrıca, farklı ortamlarında yetiştirilen şapkalar, yüksek protein (%12.11–20.07), kül (%6.11–7.96) ve karbonhidrat (%69.31–79.96), toplam fenolik içerik (3.65-4,64 mg gallik asit eşdeğeri (GAE)) ve düşük yağ içeriği (%1,98-%2,89) sergilemiştir Çalışma, üretimde kullanılan farklı substratların mantar verimi, kalitesi ve besin içeriğinde etkili olduğunu ve başarılı bir H. ulmarius yetiştiriciliğine hakim olan temel faktörün, orta miktarda N ve düşük lignin ve yüksek selüloz içeriğine sahip substrat olduğunu ortaya koymuştur.Anahtar Kelimeler: karaağaç istiridye mantarı,verim, hemiselüloz, lignin, selüloz

The study focuses on determining the relationship between the degradation of lignocellulosic fractions of substrates used in Hypsizygus ulmarius cultivation and mushroom yield in order to present a wider range of data on the needs of the fungus. Moreover, the comparison of nutritional composition of mushroom carpophores among the substrates was performed.In the study, H. ulmarius was cultivated on bean straw (FS), corn silage (MS) and wheat straw (BS), poplar sawdust (KT), pine sawdust (ÇT) and spent mushroom substrate (AMK). The degradation process of lignocellulosic wastes was characterized during 90 days of cultivation period and the results were correlated by comparing the mycelial growth and yield. BS was the best substrate for H. ulmarius due to its shorter crop cycle (28 days), high yield and biological efficiency (BE%) (340.0 g/kg and 93.1%). Consumption of hemicellulose was observed predominantly, during the spawnrunning period of cultivation. The decrease in lignin level during H. ulmarius cultivation is significantly lower compared to hemicellulose and cellulose. Cellulose was degraded mainly during the fruiting period, and it was observed that high cellulose degradation during the fruiting stage are positively correlated with the yield and biological efficiency of H. ulmarius. The high lignin content of the substrate is a limiting factor for H ulmarius yield. The chemical analysis confirmed the decrease in pH, C:N ratio, lignocellulosic content and increase in electrolytic conductivity (EC), nitrogen and the ash content of substrates during cultivation of H. ulmarius. Moreover, the fruitbodies cultivated on different substrates displayed high contents of protein (%12.11–20.07), ash (%6.11–7.96), and carbohydrate (%69.31–79.96), a total phenolic content of 3.65-4,64 mg gallic acid equivalents (GAE) per g, and a low content of fat (%1,98-%2,89. The study revealed that different substrates used in the cultivation are effective in mushroom yield, quality and nutrient content of mushroom and the key factor dominating a successful H. ulmarius cultivation to be substrate having moderate amount of N and low lignin and high cellulose content.Key words: Elm oyster mushroom, mushroom yield, hemicellulose, selüloz, lignin