Kamu buğday alım politikalarında Toprak Mahsulleri Ofisi ve üretici etkileşimi: Kırşehir ili Mucur ilçesi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, tarımsal ürünlerinin alım ve satımında devlet kontrolünde faaliyet yapan Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) temel besin kaynağı olan buğdayın, alım politikalarındaki yeri ve üretici davranışlarına etkisinin belirlenmesidir. Bu sebeple Kırşehir ili Mucur ilçesinde faaliyet gösteren buğday üreticilerinin buğday ve buğday dışı bitkisel üretim desenleri, nüfus ve işgücü varlığı, buğday üretimi yaparken çeşit seçimi ve üretimi, pazarlaması, karar alma süreçleri ve bütün bu süreçlerde TMO'nun yeri ve önemini belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu çalışmanın materyalini, Kırşehir ili Mucur ilçesindeki 100 adet üretici ile yüz yüze yapılan anket çalışması ile elde edilen bilgiler oluşturmaktadır. Çalışmada Gayeli Örnekleme Yöntemi kullanılmış olup elde edilen veriler tablo ve grafik haline dönüştürülerek yorumlanmıştır. Önemli görülen bazı değişkenler ise çapraz tablolar haline getirilmiş ve istatistikî olarak da ki-kare analizi yapılmıştır. Çapraz tablolar, işletme büyüklük gruplarına göre yapılmıştır. İşletme büyüklük grupları belirlenirken örnek hacmi içerisinde yer alan işletmelerin gruplar bazında homojenliğini sağlayacak en uygun biçimde dağılımı yapılmıştır. Araştırmaya göre üreticilerin buğday tohumu ekerken özellikle kolay bulunabilir çeşit olmasına özen gösterdiği, buğday satış zamanının çok önemli olduğu, buğdayı satarken buğday çeşidinin yöresinin fiyata etki ettiğini, fiyatta camsı tane oranının çok önemli olduğu ve TMO' nun alım ve fiyat politikalarının üretim kararlarını etkilediğini gözlemlenmiştir. Yapılan ki-kare analizi sonuçlarına göre buğday ekilen arazi büyüklük durumu ile söz konusu faktörler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. TMO hububat fiyatlarının belirlenmesinde etkin rol oynadığını, alım ve fiyat politikalarında üretim kararını etkilediğini, ödeme şekli konusunda üretici lehine faaliyette bulunduğunu, TMO'nun genel anlamda hizmetlerinden ve faaliyetlerinden memnun olmadıkları belirlenmiştir. Bunun dışında TMO'nun kaliteye dayalı alım sistemine geçmesi hakkında %26,3'ünün kararsız, %26,3'ünün katılmadığını ve aynı şekilde randevu sistemi hakkında üreticilerin %35,4'ünün kararsız, %23,3'ünün katıldığı gözlemlenmiştir. Genel anlamda en büyük memnuniyetsizliği, kaliteye dayalı analiz metodundan kaynaklığı fiyat düşüklüğü ve analiz metoduna güvensizlik olarak ifade etmek mümkündür. Bu durumun, üreticilere doğru bir yöntemle anlatılıp bilinçlendirilmesi, üreticilerdeki bu ön yargının bertaraf edilmesi adına önemli görülmektedir.

The aim of this study is to determine the place of wheat, which is the main food source of the Turkiye Grain Board (TMO), which operates under state control in the purchase and sale of agricultural products, in purchasing policies and its effect on producer behaviors. For this reason, wheat and non-wheat crop production patterns, population and workforce existence of wheat producers operating in Mucur district of Kırşehir province, variety selection and production, marketing when producing wheat, decision-making processes while producing wheat and the place and importance of TMO in all these processes. aimed to be determined. The material of this study consists of the information obtained through a face-to-face survey with 100 producers in the Mucur district of Kırşehir. Purposeful sampling method was used in the study and the data obtained were interpreted by converting into tables and graphics. Some of the important variables were cross-tabulated and statistically chi-square analysis was performed. Crosstabs are made by business size groups. While determining the business size groups, the most appropriate distribution was provided to ensure homogeneity on the basis of groups.According to the research, it has been observed that the producers pay attention to the availability of easily available varieties when planting wheat seeds, the time of wheat sales is very important, the region of the wheat variety affects the price when selling the wheat, the glassy grain ratio in the price is very important, and the purchase and price policies of TMO affect the production decisions. According to the results of the chi-square analysis, it was determined that there is a statistically significant relationship between the size of the wheat planted land and the mentioned factors. It has been determined that TMO plays an active role in the determination of grain prices, affects the production decision in purchasing and price policies, acts in favor of the producer in terms of payment method, and they are not generally satisfied with the services and activities of TMO. Apart from this, it has been observed that 26.3% of the producers are undecided, 26.3% do not agree about the transition of TMO to the quality-based procurement system, and 35.4% of the producers are undecided and 23.3% agree about the appointment system. In general, it is possible to express the greatest dissatisfaction with the analysis method based on quality, as low price and distrust of the analysis method. Explaining this situation to the producers in a correct way and raising awareness is considered important in order to eliminate this prejudice in the producers.