Aynı dili konuşamama–ötekileştirilme–yabancılaşma üçgeninde sıkışmalar: Ortaokul ve lise öğrencilerinin durumları (İstanbul ve Batman'da yapılan karma çalışma, 2019)

Abstract

Hem nitel hem de nicel (karma) araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı; Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde eğitim-öğretim hizmeti veren ortaokul ve liselerde eğitim almakta olan öğrencilerin öğretmen ve diğer öğrencilerle aynı dili konuşamama, ötekileştirilme ve yabancılaşma üçgeninde yaşadıkları problemlere ilişkin öğrencilerin ve öğretmenlerin görüşlerini belirlemek, elde edilen verileri yorumlamak ve bu doğrultuda durumun iyileştirilmesi için önerilerde bulunmaktır. Bu kapsamda cevap aranan temel soru; `aynı dili konuşamama-ötekileştirilme-yabancılaşma üçgeninde ortaokul ve lise öğrencilerinin durumlarına ilişkin öğrenci ve öğretmenlerin görüşleri nelerdir?` şeklindedir. Bunun dışında öğrencilerin aynı dili konuşamama-ötekileştirilme-yabancılaşma üçgeninde sıkışmaları durumlarına; akademik başarı/başarısızlık, kendini ifade edememe, dışlanma/ötekileştirilme, damgalanma, anlama ve algılama sorunları, içe kapanıklık, okula/derslere karşı ilgisizlik gibi konularda etkisinin ne düzeyde olduğu sorularına cevaplar aranmaktadır. Araştırma karma bir çalışma olduğundan dolayı öğretmen ve öğrencilerin görüşlerini belirlemek amacıyla `Aynı Dili Konuşamama-Ötekileştirilme-Yabancılaşma Üçgeninde Sıkışmalar: Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Durumları Derinlemesine Görüşme Çerçevesi` ve `Aynı Dili Konuşamama-Ötekileştirilme-Yabancılaşma Üçgeninde Sıkışmalar: Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Durumları Anket Formu` geliştirilmiştir. Anket soruları ve derinlemesine görüşme çerçevesi geliştirme sürecinden sonra uzman görüşleri alınarak gerekli değerlendirmeler yapılmış, İstanbul ili Pendik ilçesi ve Batman il merkezinde belirlenen ortaokul ve lise öğrencileri ve öğretmenleri ile görüşmeler yapılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre; genel olarak öğretmenlerin tüm öğrencilerin kendilerini anladıklarını belirttikleri, öğrenciler arasında bir yabancılaşma olmadığı, tüm öğrencilerin anadillerinde eğitim alması gerektiği gibi sonuçlar elde edilmiştir. Diğer taraftan çalışma kapsamında katılımcı olarak yer alan öğrencilerin de düşüncelerine bakıldığında, öğretmenlerle aynı fikirde olmadıkları; öğrenciler arasında ötekileştirilme ve buna bağlı olarak da uzaklaşmanın ve yabancılaşmanın olduğu, herkesin eğitimden eşit derecede yararlandığı, bireylerin anadillerinde eğitim almaları gerektiği, her bireyin kendini anadilinde daha rahat ifade ettiği gibi sonuçlara ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Anadil, Aynı Dili Konuşamama, Ötekileştirilme, Yabancılaşma, Damga, İkidillilik, Çokdillilik, Anlama, Dilsel Kodlar, Dilin Yersiz-Yurtsuzlaşması, Kültürel Sermaye.

The aim of this research conducted with both qualitative and quantitative (mixed) research method is to determine the opinions of students and teachers about the problems of the students who are studying in the secondary schools and high schools which provide education services within the Ministry of National Education, in the triangle of unable to speak same language with teachers and other students, othering and alienation, comment data and make suggestions for improving the situation. In this context, the basic question sought what are the opinions of students and teachers about the situations of secondary and high school students in the case of unable to speak the same language, othering, alienation. In addition; What the level of effect of students' being stuck in the triangle of unable to speak the same language, othering and alteration on academic success/failure, unable to express oneself, exclusion, marginalization, stigmatization, understanding and perception problems, introvertedness, indifference towards school, courses. Because the research is a mixed research, in order to determine the views of teachers and students stuck in the triangle of unable to speak the same language, othering, alienation on dept interviewing framework for the situation of middle school and high school students and Convergence in the same language-alienation triangle form has been developed. After the survey questions and in depth interview frame development process, experts' opinions were taken and necessary evaluations were made. Data were collected by conducting interviews with middle and high school students and teachers identified in Pendik district of Istanbul city and Batman city centre. According to the findings; in general, teachers stated that all students understand them, there is no alienations among the students and all students should be educated in their mother tongue. On the other hand, according to students, there was alienation and everyone should get education in their mother tongue and each individual expressed himself more easily in his mother tongue.Keywords: Mother Tongue, Unable-Inibility to Speak the Same Language, Otherization, Alienation, Stamp, Bilingualism, Multilingualism, Understanding, Linguistic Codes, Deterritorialization, Cultural Capital.