Tip 1 diyabetes mellitus'lu çocuk ve adölesanlarda insülin direnci, obezite sıklığı (double diyabet) ve obezite risk faktörlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Tip 1 Diyabetes Mellitus'lu çocuk ve adolesanlarda insülin direnci, obezite sıklığı (double diyabet) ve obezite risk faktörlerini saptamak amacıyla yürütüldü. Çalışmaya 6-18 yaş grubu 150 Tip 1 DM'li çocuk ve adolesan alındı. Katılımcıların antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy, deri kıvrım kalınlıkları, çevre ölçümleri), vücut analizi, beslenme, fiziksel aktivite ve uyku alışkanlıkları, tansiyon, lipit profili, HbA1c, rutin kan ve idrar bulguları anket formuna kaydedildi. Türk çocukları için geliştirilen persentil eğrileri kullanılarak yaş ve cinsiyete özgü BKİ ≥85-<95. persentil hafif şişman, ≥95. persentil obezite kabul edildi. İnsülin direncinin değerlendirilmesinde eGDR formülleri kullanıldı. Besin tüketim kayıtları analiz edildi ve Türkiye Beslenme Rehberi ile karşılaştırıldı. Yaş ortalaması 12,2±3,1 yıl olan Tip 1 DM'li (%53 kız) çocuk ve adolesanların boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve BKİ ortalamaları sırasıyla: 148,4±16,6 cm, 46,2±15,1 kg ve 20,3±3,4 kg/m2 bulundu. Hafif şişmanlık oranı %13,3, obezite oranı %14,3 bulundu. Hafif şişmanlık erkeklerde (%14,1), obezite kızlarda (%19,0) daha yüksek saptandı. Obezite ve insülin direnci birlikte görülme oranı %10,7 (kız %16,5 ve erkek %4,2) belirlendi. Besin öğesi alımları cinsiyetler arası benzer bulundu. Her iki cinsiyette de enerjinin yağdan gelen oranı önerilerden daha yüksekken, karbonhidrattan gelen oranı önerilerden düşük bulundu. Çocuk ve adolesanlarda çoklu mikro besin öğesi alım yetersizlikleri saptandı. Babanın obez olması, DM eğitimi alma sıklığı ve ara öğün almanın bu popülasyonda obezite riskini artırabileceği saptandı. Tip 1 DM'lilerde obezite risk faktörlerinin belirlenmesi, birey, aile, toplum ve sağlık profesyonellerinin bilinçlendirilmesi, diyabete özgü obezite önleme programlarının ve rehberlerinin geliştirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

This study aims at examining insulin resistance, obesity prevalence (double diabetes) and obesity risk factors in children and adolescents with Type 1 Diabetes Mellitus. A total of 150 children and adolescents aged 6-18 years with type 1 DM were included in this study. The participants' anthropometric parameters (body weight, height, skinfold thickness, waist circumference), body analysis, dietary, physical activity, and sleep habits, lipid profiles, HbA1c, routine blood and urine tests were recorded on the survey forms. Percentile curves for Turkish children were used and accordingly, age-and gender-specific BMI ≥ 85th to < 95th was classified as overweight is and BMI ≥ 95th was classified as obesity. To determine insulin resistance, eGDR formulas were used. The participants' dietary records were analyzed and compared with Turkey Nutrition Guide. The mean height, body weight, and BMI values of the children and adolescents with an average age of 12.2±3.1 years with Type 1 DM were 148.4±16.6 cm, 46.2±15.1 kg, and 20.3±3.4 kg/m2, respectively. The prevalence of overweight and obesity was found to be 13.3% and 14.3%, respectively. It was determined that the prevalence of overweight was higher in boys (14.1%) and the prevalence of obesity was higher in girls (19.0%). The prevalence of obesity and insulin resistance was found to be 10.7% (16.5% in girls and 4.2% in boys). The nutrition intake patterns of boys and girls were similar. While the proportion of energy derived from fat was higher than that recommended for both genders, the proportion of carbohydrates were lower than that recommended. Multiple micronutrient deficiencies were observed in children and adolescents. It was determined that obese fathers, the prevalence of receiving DM training, and snacking frequency can increase the obesity risks in this population. We suggest that obesity risk factors in patients with type 1 DM should be determined, individuals, families, society and health professionals should be informed, and diabetes-specific obesity prevention programs and guides should be prepared.