Dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu olan çocuklara verilen bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitimin içsellestrilmiş damgalanma ve umuda etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı DEHB tanısı almış çocuklara verilen Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Temelli Psikoeğitimin içselleştirilmiş damgalanma ve umuda etkisini belirlemektir.Materyal ve Metot: Araştırma randomize kontrollü deneysel bir çalışmadır. Araştırma Mayıs 2020- Ocak 2022 tarihleri arasında Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi Çocuk Psikiyatri polikliniğinde takip edilen DEHB tanılı çocuklar ile yürütüldü. Araştırmanın örneklem büyüklüğü yapılan güç analizi ile 128 (64 kontrol, 64 deney) olarak belirlenmiş olup araştırma 145 çocuk (75 kontrol, 70 deney) ile tamamlandı. Veriler tanıtıcı özellikler formu, çocuklar ve ergenler için içselleştirilmiş damgalanma ölçeği (ÇEİİDÖ), çocuklarda umut ölçeği (ÇUÖ) aracılığı ile toplandı. Deney grubuna sekiz oturum BDT Temelli Psikoeğitim uygulanırken kontrol grubuna herhangi bir girişimde bulunulmadı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin (sayı, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma) yanı sıra; ki kare, bağımlı örneklem t testi ve bağımsız örneklem t testleri kullanıldı.Bulgular: Deney grubuna uygulanan BDT temelli psikoeğitim öncesi ve sonrasında yapılan ölçümler sonucunda, DEHB tanılı çocuklarda içselleştirilmiş damgalanma azalırken, umut düzeyi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artmıştır (p<0.05). Deney grubundaki bu değişimin kontrol grubuna göre de anlamlı düzeyde değişim gösterdiği tespit edilmiştir.Sonuç: DEHB tanılı çocuklarda BDT Temelli Psikoeğitim programının içselleştirilmiş damgalanmayı azalttığı ve umudu arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bilişsel Davranışçı Terapi, Çocuk, DEHB, hemşire, içselleştirilmiş damgalanma, psikoeğitim, umut

Aim: The aim of this study is to determine the effect of Cognitive Behavioral Therapy (CBT) Based Psychoeducation given to children diagnosed with ADHD on internalized stigma and hope.Material and Method: The research is a randomized controlled experimental study. The research was carried out with children with ADHD who were followed up in Diyarbakır Pediatrics Hospital Pediatric Psychiatry outpatient clinic between May 2020 and January 2022. The sample size of the study was determined as 128 (64 control, 64 experimental) with the power analysis and the study was completed with 145 children (75 control, 70 experimental). Data were collected using the descriptive characteristics form, the internalized stigma scale for children and adolescents (CAIS), and the hope scale for children (CHS). While eight sessions of CBT Based Psychoeducation were applied to the experimental group, no attempt was made to the control group. In addition to descriptive statistics (number, percentage, arithmetic mean, standard deviation) in the analysis of data; chi-square, dependent sample t-test and independent sample t-test were used.Results: As a result of the measurements made before and after the CBT-based psychoeducation applied to the experimental group, internalized stigmatization decreased in children with ADHD, while the level of hope increased statistically significantly (p<0.05). It was determined that this change in the experimental group also showed a significant change compared to the control group.Conclusion: It has been concluded that the CBT Based Psychoeducation program reduces internalized stigma and increases hope in children with ADHD.Key Words: Cognitive Behavioral Therapy, child, ADHD, nurse, internalized stigma, psychoeducation, hope