Muhasebe meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomiyi önlemedeki tutum ve sorumluluğu: Kütahya ili örneği

Abstract

Kayıt dışı ekonomi, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin geçmişten günümüze uluslararası sorunu haline gelmiştir. Kayıt dışı ekonomi, resmî kayıtlara girmeyen, devletin dışında gerçekleşen kanunî veya kanun dışı ekonomik faaliyetleri içermektedir. Devletin en önemli gelir kaynağı ve gücü olan vergilerin, kayıt dışı ekonomi sebebiyle göz ardı edilemeyecek boyutlarda kaybına sebep olmakta; ayrıca vergisini ödeyen, ödemeye çalışan mükelleflerin cezalandırılmasına, ahlakî değerlerinin etkilenmesine sebep olmaktadır. Bu sebepten kayıt dışı ekonominin nedenleri ortaya konularak, kayıt dışı ekonomiyle mücadele yöntemleri belirlenmelidir. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede başarılı olabilmek için de ilgili tüm kurum ve kuruluşların desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. En önemli desteği de şüphesiz devletle mükellefler arasında bir köprü görevi gören muhasebe meslek mensupları olacaktır. Muhasebe meslek mensuplarının kayıt dışı ekonomiyi önlemede evrensel ve kritik bir konuma sahip olması sebebiyle kayıt dışı ekonomiyi önlemede üzerine düşen görevler üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin kayıt dışı ekonomiyi önlemedeki katkılarını ortaya koymak ve kayıt dışı ekonomiyi önlemede katkılarını muhasebe meslek mensuplarının cinsiyet durumuna, yaşına, eğitim durumuna, meslekî unvanına ve meslekî kıdemine göre farklılık gösterip göstermediğini araştırmak, çözüm önerilerini, fikir ve düşüncelerini araştırmak amacıyla literatürde yapılmış çalışmalardan yararlanarak Kütahya Merkez'de bağımsız çalışan muhasebe meslek mensuplarına anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışmasını analiz yapmak için `t testi` ve `tek yönlü Anova analizi` uygulanmıştır. Analiz sonucunda; muhasebe meslek mensuplarının cinsiyet durumuna, yaş değişkenine, eğitim durumuna, meslekî unvanına, meslekî kıdemine göre kayıt dışı ekonomiyi önlemede katkılarının bu değişkenlere bağlı olarak belirli farklılıklarının olmadığı bulguları elde edilmiştir.Anahtar kelimeler: Kayıt Dışı Ekonomi, Kütahya, Muhasebe Meslek Mensupları

The informal economy has become an international problem of developed and developing countries from the past to the present. Informal economy includes legal or illegal economic activities which are not included in official records that occur outside the state. This situation causes the loss of taxes, which are the most important source of income and power of the state, in sizes that cannot be ignored. It also leads to the punishment of taxpayers who pay or try to pay their taxes, and affects their moral values. Therefore, the reasons for the informal economy should be identified and the methods of struggling with the informal economy should be determined. The support of all relevant institutions and organizations is needed in order to be successful. The most important support will undoubtedly be the accounting professionals who serve as a bridge between the state and taxpayers. Because accounting professionals have a universal and critical position in preventing the informal economy, the focus has been on the tasks related to preventing the informal economy. In this study, a survey was conducted to demonstrate the contributions of certified general accountancy, certified public accountant and sworn-in certified public accountan in Kütahya (city center) to the prevention of informal economy, to do research whether those contributions differred according to gender, status, age, educational and occupational status, and seniority of the members of the accounting profession, and also to analyze their suggestions of solutions, opinions and thoughts through the studies in the literature. `T test` and `one-way Anova analysis` were applied to analyze the survey. As a result of the analysis, it was found that the contribution of accounting professionals in preventing the informal economy according to gender status, age variable, educational status, professional title, professional seniority did not have certain differences depending on these variables. Keywords: Accounting Professionals, İnformal Economy, Kutahya