Enerji ithalatının ödemeler bilançosu dengesine etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Ekonomik gelişmişliğin en önemli göstergesi üretimdir. Ülkeler için büyük önem taşıyan üretimin en önemli girdisi ise, enerjidir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde büyüme oranlarındaki artışlar enerji ihtiyacının artmasına neden olmaktadır. Dünya enerji ihtiyacının büyük bir kısmını petrol ve doğalgaz gibi fosil kaynaklardan karşılanmaktadır. Bu enerji kaynakları yeryüzünde düzensiz bir dağılıma sahiptir. Türkiye gibi enerji kaynakları bakımından yetersiz olan ülkeler, enerji ihtiyaçlarının büyük bir kısmını ithal ederek karşılamaktadırlar. Enerjide dışa bağımlı olan bu ülkelerin yüksek enerji ithalatı, cari açık vermesine neden olmaktadır. Çalışmada, Türkiye'nin enerji ithalatı ile ödemeler bilançosu dengesi arasındaki ilişki, zaman serisi analiz yöntemleriyle incelenmiştir. Analizlerde, cari işlemler dengesi bağımlı değişkeni, petrol ve doğalgaz ithalat miktarı, sanayi üretim endeksi, GSYH ve reel efektif döviz kuru bağımsız değişkenlerine ait 2007Q1-2021Q3 dönemi çeyreklik veriler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, doğalgaz ve petrol ithalat miktarı ile sanayi üretim endeksi değişkenlerinin cari işlemler dengesini olumsuz etkilediği saptanmıştır. Türkiye'nin enerji ithalatının azaltılması, yenilenebilir enerji kaynakları ve mevcut enerji üretim tesisleri ile dağıtım kanallarının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi cari açığı azaltacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Enerji İthalatı, Ödemeler Bilançosu Dengesi, Zaman Serisi Analizi

Production is the most important indicator of economic development. One of the inputs of production is energy. Therefore energy is important for national economies. Especially the increase in economic growth rate in developing countries leads to increase in energy demand. The word meets most of its energy needs from fossil sources such as oil and natural gas. However these energy sources have an irregular distribution on the earth. Countries which are insufficient in terms of energy resources such as Turkey, meett hemost of their energy needs by importing them. High energy imports of countries depended on foreign energy current acco unt deficit. Inthestudy, there lationship between Turkey's energy imports and the balance of payments was examined by time series analysis methods. In the analyses, quarterly data for the period 2007Q1-2021Q3 of the current account balance dependent variable, oil and natural gas import amount, industrial production index, GDP and real effective exchange rate independent variables were used. As a result of there search, it was determined that the amount of natural gas and oil imports and the variables of the industrial production index negatively affected the current account balance. It is thought that reducing Turkey's energy imports, improving and developing renewable energy sources andex isting energy production facilities and distribution channels will reducet he current account deficit.Keywords: Energy Imports, Balance of Payments, Time Series Analysis