Dişi kalıpla sac hidroşekillendirme prosesi kullanarak AISI 304 çeliğinin sınır çekme oranının belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, farklı kalınlıklardaki AISI 304 paslanmaz çelik malzeme için, dişi kalıpla sac hidroşekillendirme prosesi için sınır çekme oranı (SÇO) deneysel olarak belirlenmiştir. Dişi kalıpla sac hidroşekillendirme prosesinde, prosesin doğası gereği, hidromekanik derin çekme prosesine (erkek kalıpla hidroşekillendirme prosesi) göre daha düşük değerde sınır çekme oranı elde edilebilmiştir. AISI 304 paslanmaz çelik malzeme için hidromekanik derin çekme prosesiyle 3,3 olarak elde edilen sınır çekme oranı, dişi kalıpla sac hidroşekillendirme prosesiyle 1,82 olarak elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, nispeten derin olmayan sac parçaların dişi kalıpla sac hidroşekillendirme prosesi ile basınç ve baskı plakası kontrolü olmadan kolayca üretilebileceğini göstermiştir. Dişi kalıpla sac hidroşekillendirme metodunda şekillendirme sınırının bilinmesi, özellikle otomotiv ve havacılık endüstrisinde kullanılan sığ ve büyük parçaların imalatında daha ekonomik üretim metodu olabileceği ve klasik derin çekme yöntemine göre daha kaliteli ürünler üretilebileceği için önem arz edecektir. Bu oranların bilinmesi sayesinde kalıp tasarımı ve parça imalatı daha az maliyetli olarak gerçekleştirilebilecektir.

In this study, the limiting drawing ratio of the AISI 304 stainless steel material of different thicknesses is determined experimentally using the sheet hydroforming with female die. Due to the nature of the process, in the sheet hydroforming with female die, a lower drawing ratio could be obtained with respect to the hydromechanical deep drawing process (sheet hydroforming with punch). For the AISI 304 stainless steel material, the limiting drawing ratio obtained as 3.3 with the hydromechanical deep drawing process, where it was obtained as 1.82 in the sheet hydroforming process with female die. The results showed that relatively shallow sheet metal parts can be easily produced without the control of pressure and blank holder by means of sheet hydroforming process with female die. It is important to know the forming limit in the sheet hydroforming process with female die, since it can be a more economical production method, especially in the manufacture of shallow and large parts used in the automotive and aerospace industries and obtain more quality products than that from classical deep drawing process. By knowing these ratios, die design and parts manufacturing can be realized less costly.