Bariatrik cerrahi uygulanacak hastalarda cerrahi korku düzeyinin ameliyat sonrası ağrı, bulantı-kusma ve uyku kalitesi ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırma, bariatrik cerrahi uygulanan hastalarda, ameliyat öncesi cerrahi korkununameliyat sonrası ağrı, bulantı-kusma ve uyku kalitesi ile ilişkisini belirlemek amacıylayapıldı. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini; Ekim 2019 veHaziran 2021 tarihleri arasında, bir eğitim ve araştırma hastanesinin genel cerrahikliniğine başvuran 109 bariatrik cerrahi hastası oluşturdu. Araştırma laporoskopik sleevegastrektomi uygulanan 105 hasta ile tamamlandı. Verilerin toplanmasında; `HastaTanıtıcı Özellikler Formu`, `Cerrahi Korku Ölçeği`, `Vizuel Analog Skala`, `RhodesBulantı-Kusma ve Öğürme İndeksi` ve `Richard-Campbell Uyku Ölçeği` kullanıldı.Veriler, araştırmacı tarafından hasta dosyaları incelenerek ve yüz yüze görüşme yöntemikullanılarak toplandı. Araştırma verileri; tanımlayıcı istatistiksel metotlar ve Shapiro –Wilk testi, Mann Whitney –U testi, Spearman korelasyon analizi, Pearson korelasyonanalizi ve adımsal çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılarak değerlendirildi.Araştırmada hastaların preoperatif uzun dönem cerrahi korku düzeyleri ile 4. saat ağrıpuan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü bir ilişki saptandı(r=.192, p=.049). Ayrıca; kısa ve uzun dönem cerrahi korku ile birlikte hastaların cinsiyetve medeni durumları, 4. saat ağrı şiddeti üzerinde etkili faktörlerdi. Ameliyat sonrası 12.saat ağrı şiddeti ile beden kitle indeksi, 24. saat ağrı şiddeti ile eşlik eden komorbitelerarasında anlamlı ilişki olduğu belirlendi. Hastaların cerrahi korku düzeyleri ile bulantıkusma ve öğüreme deneyimleri arasında ise anlamlı bir ilişki yoktu. Kronik hastalığıbulunan hastaların ameliyat sonrası bulantı-kusma ve öğürme semptom deneyimi dahafazlaydı. Ayrıca semptom sıkıntısı ve semptom oluşumu ile yaş faktörü arasında anlamlıvbir ilişki olduğu saptandı. Ameliyat öncesi kısa dönem cerrahi korku ile hastalarda eşlikeden komorbiteler, ameliyat sonrası uyku kalitesinin yordayıcıları arasındaydı. Bununlabirlikte; hastaların ameliyat öncesi uyku kalitesinin iyi olması, ameliyat sonrası uykukalitesinde artış ile ilişkiliydi (p<0.05). Çalışma sonuçları doğrultusunda; bariatrik cerrahiuygulanan hastaların ameliyat öncesi dönem psikolojik hazırlığında, cerrahi korkuları ilebirlikte hasta tanımlayıcı özelliklerinin de dikkate alınması ve ameliyat sonrasında ağrı,bulantı-kusma-öğürme semptomu ve uyku kalitesini değerlendirerek, gereksinime uygunhemşirelik bakımının sağlanması önerilir.Anahtar kelimeler : Bariatrik cerrahi, cerrahi korku, ağrı, bulantı, kusma, uyku kalitesiTez Danışmanı : Dr. Öğr. Üyesi Gülden KÜÇÜKAKÇA ÇELİKSayfa Adeti : 77

The present study was conducted to determine the relations between preoperative fear ofsurgery and postoperative pain, nausea-vomiting, and sleep quality in patients whoundergo bariatric surgery. The population of the study, which had a descriptivecorrelationaldesign, comprised 109 bariatric surgery patients admitted to the generalsurgery clinic of a training and research hospital between October 2019 and June 2021.The study was completed with 105 patients who underwent laparoscopic sleevegastrectomy. The `Patient Descriptive Characteristics Form`, `Surgical Fear Scale`,`Visual Analog Scale`, `Rhodes Nausea-Vomiting and Retching Index`, and `Richard-Campbell Sleep Scale` were used in the collection of the data. The study data werecollected by the researcher by examining the patient files and using the face-to-faceinterview method and were evaluated using descriptive statistical methods and Shapiro-Wilk test, Mann Whitney-U test, Spearman Correlation Analysis, Pearson CorrelationAnalysis, and Stepwise Multiple Linear Regression Analysis. A statistically significantand positive correlation was detected between the patients' preoperative long-term fearof surgery and mean 4th- hour pain score (r=.192, p=.049). Also, gender and maritalstatus of the patients were effective factors on the 4th-hour pain intensity along with shortandlong-term fear of surgery. It was found that there were significant relations betweenpostoperative pain intensity at the 12th hour and Body Mass Index, and between the painintensity at the 24th hour and comorbidities. No significant relations were detectedbetween the patients' fear of surgery and nausea-vomiting and retching experiences.Patients with chronic diseases had more post-operative nausea-vomiting and retchingsymptoms. It was also determined that there were significant relations between symptomdistress, symptom formation, and the age factor. Preoperative short-term surgical fear andviicomorbidities were among the predictors of postoperative sleep quality. However, thegood preoperative sleep quality of patients was associated with increased postoperativesleep quality (p<0.05). In line with the results of the study, it is recommended to takeinto account the descriptive characteristics of patients along with fear of surgery, and toprovide nursing care appropriate to their needs by evaluating postoperative pain, nauseavomiting-retching symptoms, and sleep quality in the preoperative psychologicalpreparation of patients who are scheduled to undergo bariatric surgery.Keywords : Bariatric surgery, fear of surgery, pain, nausea, vomiting, sleepqualityThesis Advisor : Assistant Professor Gülden KÜÇÜKAKÇA ÇELİKNumber of Page : 77