El-Hatib et-Tebrizi ve el-Vafi fi'l-Aruz ve'l-Kavafi adlı eseri

Abstract

Arap toplumunda şiire verilen önemin doğal bir sonucu olarak aruz ilmi, Arap Dili ve Belagatının en önemli ilimleri arasında yer almıştır. Bu sebeple dil bilginleri gramer kitaplarının yanı sıra aruzla ilgili eserler de telif etmiştir. Aruz hakkında eser telif eden müelliflerden birisi de el-Vâfî fi'l-'Arûḍ ve'l-Ḳavâfî adlı eserin sahibi el-Ñaõîb et-Tebrîzî'dir. et-Tebrîzî, yaşadığı dönem boyunca dil ilimlerinde otorite kabul edilmiş ve haklı bir şöhrete nail olmuştur. Nizâmülmülk tarafından Bağdat Nizâmiye medresesine dil ve edebiyat müderrisi olarak atanmış, uzun yıllar boyunca bu görevini sürdürmüştür. Aruz ilminde telif ettiği eser olan el-Vâfî fi'l-' Arûḍ ve'l-Ḳavâfî ise sahip olduğu zengin içerikle o döneme kadar yazılmış diğer aruz kitaplarından bariz bir şekilde ayrılmaktadır.Bu çalışma bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı, önemi ve yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde el-Hatîb et-Tebrîzî'nin hayatı incelenmiştir. İkinci bölümde ise el-Vâfî fi'l-'Arûḍ ve'l-Ḳavâfî adlı eserin tahlili yapılmış ve bu eserin Arap Dili ve Belagatı'ndaki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Prosody is one of the essential branches of Arabic Language and Rhetoric due to the importance that the Arab society gives to poetry. For this reason, linguists have written works on prosody along with grammar books. One of the authors who have books on prosody was al-Khatib al-Tabrizi, the writer of the book al-Wafi fi'l-Arûd wa'l-Qawafî. During his lifetime, al-Tabrizi was accepted as an authority in linguistics and gained a deserved reputation. He was appointed by Nizam al-Mulk as a mudarris of language and literature to the Baghdad Al-Nizamiyya Madrasah, and he continued this duty for many years. Due to its rich content, al-Wafi fi'l-Arûd wa'l-Qawafî, written on prosody, is clearly distinguished from other prosody books written up to that period.This study consists of an introduction and two main chapters. In the introduction, information about the purpose, importance and method of the research is given. In the first chapter, the life of al-Khatib al-Tabrizi was examined. In the second chapter, the work named al-Wafi fi'l-Arûd wa'l-Qawafî was reviewed, and the place of this work in Arabic Language and Rhetoric was tried to be established.