XXI.yüzyılda Türk-Rus ilişkileri (2000-2020)

Abstract

Bu çalışmada 21. Yüzyılda Türk-Rus ilişkileri kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır. Türk-Rus ilişkilerinin geçmişine baktığımız zaman iki toplum arasındaki ilişkileri VI. asırdan itibaren başlatmak mümkünse de kaynaklar ilk resmi ilişkiyi 1492 yılından itibaren başlatırlar. Türkiye-Rusya ilişkilerinin Soğuk Savaş sonrası 1990'lı yıllarından itibaren daha da önemli hale geldiği görülür. SSCB'nin dağılmasından sonra Türk-Rus ilişkileri yeni bir boyut kazanır. 1990'lı yıllar, iki ülke arasındaki münasebetlerde birçok sorunlarla karşılaşıldığı yıllar olarak da bilinir. Rekabetin de ağır bastığı bu dönemin en önemli alanını ekonomik-ticari ilişkiler oluşturur. 1990'lı yıllardan günümüze kadar olan sürede ekonomik ve ticari ilişkilerin her zaman siyasi ilişkilerini gölgede bıraktığını söylemek yerinde olur. Üç bölüm halinde ele aldığımız bu çalışmanın birinci bölümünde 2000 yılına kadar Türk-Rus ilişkilerinin tarihi gelişimi, ikinci ve üçüncü bölümlerde ise 2000-2020 yılları arasındaki siyasi, diplomatik, askeri ve güvenlik konularındaki ilişkiler ile ekonomik ve ticari ilişkiler detaylı bir şekilde ele alınmaya çalışılmıştır. Araştırmamızda gördüğümüz kadarıyla ekonomik ve ticari ilişkiler iki ülke arasındaki işbirliğinde lokomotif rolünü üstlenerek siyasi, askeriivve güvenlik konuları ile üçüncü ülkelerle olan ilişkilere de farklı bir nitelik kazandırmıştır. Bunun en dikkat çekici göstergesi olarak iki ülke arasında hızla artan dış ticaret cirosunu ve 2000'li yılların başından itibaren günümüze kadar iki ülkenin yönetiminde bulunan liderlerin büyük çabasını belirtmek gerekir. Bu yıllarda ekonomik ortaklık zemininde yeniden şekillenen ikili ilişkiler bağlamında birçok stratejik projeye imza atılıp hayata geçirilmiştir. İki ülke arasındaki ilişkilerinde genel olarak henüz tam anlamıyla stratejik ortaklık seviyesine ulaşmasa da ekonomik-ticari ve enerji gibi alanlarda stratejik boyuta çıktığı görülür. Çalışmamızda şu da görülmüştür ki, Türk-Rus ilişkilerinde yakalanan ivme ve ilişkilerin iyi bir düzeyde olması, bölgesel istikrar ve ortak çıkarlara da hizmet etmektedir. Bu noktadan hareketle yaptığımız araştırmada 2000-2020 yılları arasında Türk-Rus ilişkilerinin nasıl bir seyir izlediği ve iki ülke arasında siyasi-diplomatik, ekonomik-ticari, askeri-güvenlik ve enerji alanındaki ilişkilerin nedenleri ve sonuçları kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.

This study comprehensively discusses Turkish-Russian relations in the 21st century. When we look at the history of Turkish-Russian relations, although it is possible to start the relations between the two communities from the sixth century, sources start the first official relationship from 1492. It can be seen that the relations between Turkey and Russia have become more important since the 1990s after the Cold War. After the collapse of the USSR, Turkish-Russian relations acquire a new dimension. The 90s are also known as the years when many problems arose in relations between the two countries. Trade and economic relations constituted the most important area of this period, in which competition prevailed. It would be appropriate to say that from the 1990s to the present, economic and trade relations have always overshadowed political relations. In the first part of this study, which we have dealt with in three parts, the historical development of Turkish-Russian relations until 2000, and in the second and third parts, the political, diplomatic, military and security relations and economic and commercial relations between the years 2000-2020 were tried to be discussed in detail. As far as we can see in our study, economic and trade relations have taken on the role of a locomotive in cooperation between the two countries, imparting a different quality to political, military and security issues, as well as relations with third countries. The most striking indicator of this is the rapidly growing foreign trade turnover between the two countries and the great efforts of the leaders of the two countries since the early 2000s. Over the years, many strategic projects have been signed and implemented in the context of bilateral relations, rebuilt on the basis of economic partnership. Although relations between the two countries have not yet reached the level of strategic partnership in general, it is clear that they have reached a strategic dimension in areas such as trade, economic and energy. Our research also noted that the momentum achieved in Turkish-Russian relations and the good level of relations also serve regional stability and common interests. From this point of view, the course of Turkish-Russian relations between 2000-2020, as well as the reasons and consequences of relations between the two countries in the field of political-diplomatic, trade-economic, military-security and energy are comprehensively discussed.