Türkiye'de yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Başkanlık, Yarı Başkanlık ve Parlamenter Sistem üzerine karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

Bu çalışmada Türkiye siyasal gündeminde önemli bir konumda bulunan başkanlık sistemine geçiş süreci ele alınmaktadır. Bu nedenle teorik düzeyde hükümet sistemleri ele alınmış ve bu sistemler arası farklılıklara vurgu yapılmıştır. Demokratik hükümet sistemleri açıklanmıştır. Kuvvetler ayrılığına dayanan bu sistemler parlamenter sistem, yarı başkanlık sistemi ve başkanlık sistemi olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sistemlerin her ülkede uygulanış şekli değişebilmektedir. Bu çalışmada parlamenter sistem için İngiltere, yarı başkanlık sistemi için Fransa ve başkanlık sistemi için Amerika Birleşik Devletleri örnek olarak ele alınmıştır. Türkiye'de 16 Nisan 2017 tarihinde anayasa değişikliğini içeren referandum kabul edilerek Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmiştir. Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişle birlikte parlamenter sistem uygulamalarının ortaya çıkardığı siyasi krizlerin engellenmesi hedeflenmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'nin kuruluşundan günümüze uyguladığı hükümet sistemleri incelenmiş ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş süreci ele alınmıştır. Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi üzerine yapılan olumlu ve olumsuz görüşler bulunmaktadır. Çalışmada bu görüşlere yer verilmiştir. Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş sürecinde aksaklıklar ortaya çıkabilecektir. Nitekim Türkiye'de parlamenter sistemin uygulandığı dönemde de önemli sorunlar yaşanmıştır. Türkiye için önemli olan, tartışma ortamının sağlıklı bir şekilde işletilerek sistemin eksikliklerinin giderilmesidir. Çalışmanın sonucunda Türkiye'nin öncelikleri ele alınmış ve uygulanan hükümet sisteminin yanı sıra yargı bağımsızlığı, siyasi partilerin yapıları, seçim sistemi gibi konuların geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır. Siyasi istikrar ülkeler için önemlidir. Siyasi istikrar beraberinde iktisadi ve sosyal gelişmeyi getirecektir. Bu nedenle Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin aksaklıklarının ve siyasal kültüre yönelik öğelerinin geliştirilmesi gerektiğine değinilmiştir.

In this study, the transition process to the presidential system, which has an important place in Turkey's political agenda, is discussed. For this reason, government systems are discussed at the theoretical level and the differences between these systems are emphasized. Democratic government systems are described. These systems based on separation of powers are classified as parliamentary system, semi-presidential system and presidential system. The way these systems are implemented in each country may vary. In this study, England for the parliamentary system, France for the semi-presidential system and the United States of America for the presidential system are considered as examples. On April 16, 2017, a referendum including the constitutional amendment was accepted in Turkey, and the presidential government system was adopted. With the transition to the Presidential Government System in Turkey, it is aimed to prevent the political crises caused by the parliamentary system applications. In this study, the government systems implemented by Turkey since its establishment have been examined and the transition process to the Presidential Government System has been discussed. There are positive and negative views on the presidential government system in Turkey. These views are included in the study. In Turkey, problems may arise in the transition to the presidential government system. As a matter of fact, important problems were experienced in the period when the parliamentary system was implemented in Turkey. The important thing for Turkey is to eliminate the shortcomings of the system by operating the discussion environment in a healthy way. As a result of the study, Turkey's priorities were discussed and it was emphasized that issues such as the independence of the judiciary, the structures of political parties and the electoral system should be developed, as well as the implemented government system. Political stability is important for countries. Political stability will bring with it economic and social development. For this reason, it has been mentioned that the failures of the Turkish presidential system of government and its elements for political culture should be improved.