Pozitivizm ve Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet'in ilk yıllarına Türkiye'de eğitim hayatı üzerine etkisi

Abstract

Dünyamız oluştuğundan bugüne fiziksel anlamda insanlığın ortaya çıkışından günümüze ise hem fiziksel hem de düşünsel anlamda değişmekte ve çeşitli evrelerden geçmektedir.Öyle ki zaman zaman felsefi düşünceler bilimsel çalışmaları, zaman zaman da bilimsel ilerlemeler felsefi düşünceleri etkilemiştir. Bilimsel ilerlemeyi etkileyen düşünce akımları arasında Realizmi, Ampirizmi ve Pozitivizm'i sayabiliriz. Özellikle son iki yüzyılda dünyada meydana gelen bilimsel ilerlemenin temellerinin atılmasının en önemli başlangıcı sayılan Pozitivizm 19. yüzyılda ortaya çıkmış olan felsefi bir akımdır. Pozitivizm'in ortaya çıkması ve gelişmesi, geniş kitlelere ulaşması özellikle din, siyaset ve eğitim gibi birçok alanda etkisini hissettirmiştir. Bu çalışmanın amacı Pozitivizm'in diğer alanlarından ziyade özellikle eğitimin alanında ne gibi yansımalarının olduğu, zaman içerisinde nasıl bir seyir izlediği ve bilhassa Türkiye'deki eğitim için sürecinin incelenerek pozitivist anlayış ile eğitim arasındaki ilişkinin ortaya konması ile yapılmıştır. Bu bağlamda Pozitivizm'in ortaya çıktığı zaman ve mekânın kavranması, oluşmasına zemin hazırlayan etmenlerin anlaşılması adına, Pozitivizm öncesi dönem ile birlikte ele alınmıştır. İnsanlığın yürüdüğü bu uzun yolda, teoloji ve metafizik basamaklarından geçen düşünce ve ideolojilerin Pozitivizm'e geçiş sürecinden bahsedilmiştir. Pozitivizm'in ilk ortaya çıkışı, kendi içerisinde gösterdiği gelişme ve değişimler,zaman içinde yayılması ve büyük kitlelere ulaştıktan sonra getirilen temel eleştiriler dönemsel olarak ele alınmıştır. Eğitim tarihi içerisinde Pozitivizm'in etkilerini aramak için eğitim ve öğretim kavramlarından başlanarak Türk Devletleri'nin dönemler içinde eğitim-öğretim süreçlerinde kavramlara yüklediği anlamlar ortaya konulmuştur. İslamiyet öncesi ve sonrası ortaya çıkmış olan devirlerde eğitim - öğretim anlayışı ele alınmış,yakın dönem olarak Cumhuriyet'in ilanından sonra bunun nasıl bir görünüme büründüğü ve Pozitivizm'in bütün bunların neresinde, nasıl, ne şekilde durduğu, pozitivist eğitim anlayışının öne çıktığı kurum olan okul ve enstitüler üzerinden de incelemeler yapılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Positivism was a philosophical movement during the nineteenth century, which was oneof the most important starting points for the foundation of scientific progress'. The emergence and development of positivism, and its reaching large impact on scientific fields such as religion,politics and education. The purpose of this study is to examine positivism, specifically ineducation, and how it progressed over time. Most importantly, to show correlation of Positivismand education in Turkey.To understand the factors and motivation for the formation, it is necessary to look at Pre-Positivism. As more became aware of the idea of Positivism it was criticallyanalyzed and altered so it would reach a bigger mass.In order to look at the effects of Positivism in the history of education, the concepts ofeducation and training in Turkish states are shown. We are able to understand the impact ofeducation before and after the acceptance of Islam in schools with the help of positivisteducation which was evaluated with examinations.Positivism was a philosophical movement during the nineteenth century, which was oneof the most important starting points for the foundation of scientific progress. The emergenceand development of positivism,played a major role on scientific fields such as religion,politics and education. The purpose of this study is to examine positivism, specifically ineducation, and how it progressed over time, and most importantly, to show correlation of Positivism and education in Turkey. To understand the factors and motivation for the Positivism, it is necessary to look at Pre-Positivism. The transition process to Positivism was influenced by human ideas and ideologies of theology and metaphysics. As more people became aware ofthe idea of Positivism, it was critically analyzed and altered so it would reach bigger masses.In order to look at the effects of Positivism in the history of education, the concepts of education and training in Turkish states are shown. We are able to understand the impact ofeducation before and after the acceptance of Islam in schools with the help of positivisteducation which was evaluated and thouroughly examined.