7-12 yaş grubu çocuğu olan ebeveynlerde annelerin babalık rolüne ilişkin algıları: Nitel bir çalışma'

Abstract

Bu araştırmada, annelerin babalığı nasıl algıladığı, çocuklarının sağlığı, kişilik gelişimi, eğitimi, akademik başarıları gibi durumları ile ilgili görevleri babaların ne derece üstlendikleri yönündeki algıları ve neleri görev olarak algıladıkları tartışılmıştır. Annelerin eşleriyle rol paylaşımı yapıp yapmadıkları, bu paylaşıma bakış açıları ve kendi babalarının babalık rolüne ilişkin algılarından etkilenme durumlarına bakılmış, onlara göre babalar için kız ve erkek çocuk arasında fark olup olmadığı sorulmuştur. Araştırmada, 7-12 yaş grubu çocuğu olan ve evliliği devam eden kadınların babalık algılarını incelemek amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseninde çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda 7-12 yaş çocuğu olan ve evliliği devam eden 15 anne katılımcı ölçüt örnekleme metodu ile katılımcı grubu oluşturulmuştur.Araştırmada veri toplama amacıyla, araştırmanın amacına uygun, anne grubuna araştırmacı tarafından düzenlenen 'Görüşme Soru Listesi' kullanılmıştır. Katılımcıların demografik bilgilerinin elde edinilmesi amacıyla yine araştırmacı tarafından hazırlanan 'Kişisel Bilgi Formu' kullanılmıştır. 15 anne ile 'Yarı Yapılandırılmış Bireysel Görüşme' yapılmıştır. Eylül.2019-Aralık.2019 tarihleri arasında en az 30 dakika, en fazla 50 dakika süren bireysel ve yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Yapılan görüşmelerden oluşturulan veriler nitel veri analiz programı MAXQDA-10 kullanılarak temalar inşa edilmiştir. Yapılan derinlemesine görüşmelerin analizleri neticesinde, araştırmanın amacı doğrultusunda, 'annelerin babalık rolüne ilişkin algıları' 5 ana tema altında incelenmiştir. Bu temalar, `algılanan babalık tanımı` kavramı, `babalık rolü algısı`, `annelerin babalardan beklentileri`, `babalığın annelikten farkı`, `babalığı etkileyen faktörler` olarak sınıflandırılmıştır. Katılımcı annelerin deneyimlerinin yanısıra, ne hissettikleri ve ne algıladıkları konusunda da öze ulaşılması mümkün olduğu ölçüde sağlanarak alt kodlar oluşturulmuştur. Bu çerçevede, annelerin algısından babalık tanımı için en yüksek frekans 'koruyan ve sahiplenen' baba modeli olurken babalık rolü ile ilgili en çok dile getirilen ise 'anne rolünü tamamlayan' kodu altında toplanmıştır. Bunun yanında annelerin babalardan beklentilerinin en fazla yoğunlaştığı kod 'ilgi ve sevgi göstermesi' beklentisi oluşturmuş ve babalığı etkileyen faktörler içinde en sık tekrarlanan 'çocuğun yaşı' ve 'sosyokültürel yapı' kodlarında birleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Babalık Algısı, Anne, Baba, Annelerin Algısından Babalık, Fenomonolojik Çalışma

This research discusses mothers' perception of fatherhood, focusing on their view on how much fathers share the duties and responsibilities over the health of their children, their personality development, education and academic success, and what they consider as their duties.Focus areas also include whether mothers divided their roles with their partners, their views on role sharing, and whether they were influenced by their father's views on fatherhood. Mothers were also asked whether they thought there was a preference/difference for fathers between male or female children.This qualitative research was made among currently married mothers that had children between 7-12 years of age, using phenomenological method. As such, a group of 15 currently married mothers with children 7-12 years of age was formed with an purposive criterion sampling method.To gather information for this research, the participant group was presented with the `Interview Question List` prepared by the researcher. Demographic information of the group was collected via the `Personal Information Form` also prepared by the researcher. `Semi-structured Personal Interview` was conducted with 15 mothers. Face-to-face and individual interviews between a minimum of 13 and a maximum of 18 minutes were conducted between September 2019 and February 2020. Qualitative data analysis program MAXQDA-10 was used to compile and create themes from the data acquired during these interviews. Following in-depth analysis of interviews, `mothers' perception of fatherhood` was investigated under 5 main themes: `mothers' definition of paternity,` `perception of the father role,` `expectations of mothers from fathers,` `difference of paternity from maternity,` and, `factors affecting paternity.` In addition to actual experiences of participant mothers, sub-codes were prepared to define their perceptions and feelings as much as possible. Within this framework, from a mother's perceptive, the highest frequency observed for `definition of paternity` was `protector and embracer,` whereas most responses for `perception of the father role` were coded under `complement for the mother's role.` Most answers for `Expectations of mothers from fathers` were concentrated on `show of love and support,` and the `factors affecting paternity` were mostly defined as `age of the child,` and `sociocultural status.`Keywords: Perception of Fatherhood, Mother, Father, Fatherhood, Fatherhood from Mothers' Perception, Phenomenological Study Qualitative Study