Yapı projelerinin yaklaşık maliyet hesaplanmasına yönelik yazılım destekli bütünleşik bir optimizasyon modeli önerisi

Abstract

Piyasa şartlarında inşaat projeleri, yaklaşık maliyet bedeline bakılmaksınız mühendis-mimar öngörüsüyle ve statik kaygı ile tamamlanır. Ancak yüklenici veya harcama yetkilisi için inşaat maliyeti en önemli karar vericidir. Bu çalışmada; optimum inşaat maliyetini oluşturmaya yönelik, yaklaşık maliyet-hakediş programları ile statik paket programlara entegre olabilen bir yazılım oluşturulmuştur. ACDOS (Automated cost-design optimization of structures-Yapıların otomatik maliyet-tasarım optimizasyonu) adı verilen yazılım kullanılarak; gerçek bir inşaat projesinde optimizasyon algoritmaları ile inşaat yaklaşık maliyetini her tasarım aşamasında minimize etmek için iterasyon yapılarak, optimum yaklaşık maliyet bedeli elde edilmiştir. Betonarme yapıların maliyet-tasarım optimizasyon süreçleri otonom bir şekilde yürütülmüştür. Toplam yapı alanları 500-5580 m2 arasında değişen beş adet farklı gerçekte var olan ve inşaatı tamamlanarak verileri elde edilmiş olan betonarme yapılar üzerinde dört farklı optimizasyon algoritması uygulanmıştır. Yapılara ve algoritmalara göre farklılık gösteren inşaat yaklaşık maliyetleri %5,32-%14,42 oranında azaltılarak başarı elde edilmiştir. Bu tez çalışması tüm bu yönleriyle hem inşaat piyasa uygulamalarına hem de teorik yaklaşık maliyet çalışmalarına katkı sunmaktadır.

In market conditions, construction projects are completed with the foresight of the engineer-architect and with static concern, regardless of the approximate cost. But for the contractor or spending authority, the cost of construction is the most significant decision maker. In this study, a software was created that can be integrated with approximate cost-progress programs and static package programs to create the optimum construction cost. By utilizing ACDOS (Automated cost design optimization of structures) software, the optimum approximate cost value was obtained by iterating with optimization algorithms in a real construction project to minimize the approximate cost of construction at each design stage. Cost-design optimization processes of reinforced concrete structures were carried out autonomously. Four different optimization algorithms were applied on five different real-life buildings with a total building area of 500-5580 m2. Success was achieved by reducing the approximate construction costs, which differ according to structures and algorithms, by 5.32%-14.42%. With all these aspects, this thesis study contributes to both construction market practices and theoretical approximate cost studies.