Gebelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile emzirme öz-yeterlilik algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, gebelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri ile emzirme öz-yeterlilik algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapıldı.Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapılan araştırma, Temmuz 2020-Eylül 2020 tarihleri arasında Recep Tayyip Erdoğan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Doğum Polikliniği'ne prenatal kontrol için gelen, araştırma kriterlerini karşılayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 3. trimesterdeki 292 gebe üzerinde yürütüldü. Araştırmada, `Kişisel Bilgi Formu`, `Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32)` ve `Prenatal Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği (PEÖYÖ)` kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı, yüzde, ortalama, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Spearman Korelasyon Analizi kullanıldı.Bulgular: Gebelerin Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 toplam puan ortalaması 32.81±9.93, Prenatal Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği puan ortalaması 79.29±14.65'dir. Gebelerin %33.2'sinin sorunlu-sınırlı düzeyde sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip olduğu belirlendi. Gebelerin yaş, eğitim, meslek, eş eğitimi ve mesleği, ekonomik durum, kitap okuma sıklığı, gebelik sayısı ve yaşayan çocuk sayısına göre sağlık okuryazarlığı puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu saptandı (p<0.05). Gebelerin yaş, eğitim, meslek, eş eğitimi ve mesleği, kitap okuma sıklığı, gebelik sayısı ve yaşayan çocuk sayısı ile prenatal emzirme öz-yeterlilik puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlendi (p<0.05). Gebelerin sağlık okuryazarlığı toplam ve alt boyut puan ortalamaları ile prenatal emzirme öz-yeterlilik puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu saptandı (p<0.05).Sonuç: Gebelerin emzirme öz-yeterlilik algısının orta değerin üzerinde, sağlık okuryazarlığının sorunlu-sınırlı düzeyde olduğu ve sağlık okuryazarlığın emzirme öz-yeterliliği etkilediği belirlendi. Gebelerin sağlık okuryazarlık düzeyi arttıkça emzirme öz-yeterlilik algısının da arttığı saptandı.Anahtar Kelimeler: Emzirme, gebe, öz-yeterlilik algısı, sağlık okuryazarlığı

Aim: This study aims to determine the relationship between health literacy levels and the breastfeeding self-efficacy perceptions of pregnant women.Materials and Methods: The descriptive and relational type research was conducted with 292 pregnant women in the trimester, who were admitted to Recep Tayyip Erdogan Training and Research Hospital Obstetrics and Gynecology Clinic for prenatal control between July 2020 and September 2020, and who meet the research criteria and agree to participate in the study. In the study, `Personal Information Form`, `Turkish Health Literacy Scale (THLS-32)` and `Prenatal Breastfeeding Self-Efficacy Scale (PBSES)` were used. In the evaluation of the data, numbers, percentages, the Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis H test, and Spearman Correlation Analysis.Results: The mean Turkish Health Literacy Scale-32 total score of the pregnant women was 32.81±9.93, and their mean Prenatal Breastfeeding Self-Efficacy Scale score was 79.29±14.65. It was determined that 33.2% of the pregnant women had a problematic-limited level of health literacy.The difference between health literacy score averages of the pregnant women was found to be statistically significant in terms of age, education, occupation, spouse's education and occupation, economic status, frequency of reading a book, the number of pregnancies, and number of living children (p<0.05). In addition, the difference between prenatal breastfeeding self-efficacy score averages of the pregnant women was statistically significant in terms of age, education, occupation, spouse's education and occupation, frequency of reading a book, number of pregnancies, and number of living children (p<0.05)It was found that there was a positive, significant relationship between the mean health literacy total and subscale scores and the mean Prenatal Breastfeeding Self-Efficacy Scale score of the pregnant women (p<0.05).Conclusion: It was found that the perceived breastfeeding self-efficacy of pregnant women was above the average, they have a problematic-limited level of health literacy level, and that health literacy affected breastfeeding self-efficacy. It was also revealed that perceived breastfeeding self-efficacy increases with increasing level of health literacy of pregnant women.Keywords: Breastfeeding, pregnant women, perception of self-efficacy, health literacy