Bazı kışlık kolza çeşitlerinin erken gelişim dönemlerinde tuz stresine morfolojik ve fizyolojik tepkileri

Abstract

Bu araştırma farklı tuz konsantrasyonlarında (Kontrol, 5, 10, 15 ve 20 dS/m) bazı kışlık kolza çeşitlerinin (DK Exstorm, DK Excalibur, ES Mercure, NK Caravel, Elvis ve Orkan) çimlenme ve fide gelişim dönemlerindeki morfolojik ve fizyolojik parametrelerindeki değişimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma çimlenme ve saksı denemeleri olarak yürütülmüştür. Çimlenme denemesinde çimlenme yüzdesi, ortalama çimlenme süresi, çimlenme indeksi, kök uzunluğu, sürgün uzunluğu, fide yaş ve kuru ağırlığı ve kuru madde oranı, saksı denemelerinde ise bitki ağırlığı, yaprak sayısı, yaprak oransal su içeriği, klorofil içeriği, yaprak sıcaklığı, membran stabilitesi ve nispi zararlanma oranı özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, artan tuz stresleri kışlık kolza çeşitlerinin çimlenme yüzdesi, çimlenme indeksi ve fide gelişim özelliklerinin azalmasına neden olurken, ortalama çimlenme süresi ve kuru madde oranını arttırmıştır. Artan tuz stresinde DK Exstrom çeşidi daha yüksek çimlenme yüzdesi ve indeksini verirken, en düşük ortalama çimlenme süresine sahip olmuştur. Ayrıca, DK Exstorm çeşidinin fide gelişim özellikleri de diğer çeşitlerden daha yüksek bulunmuştur. Tuz stresinde bitki ağırlığı, yaprak sayısı ve yaprak nispi su içeriği önemli ölçüde azalmıştır. Bununla birlikte, membran stabilitesi, klorofil içeriği, yaprak sıcaklığı ve nispi zararlanma oranı artan tuzluluk seviyeleri ile önemli ölçüde artırmıştır. Tüm tuzluluk seviyelerinde, en yüksek nispi zararlanma oranı ES Mercure çeşidinden elde edilirken, DK Exstorm çeşidi en düşük hücre membran stabilitesine sahip olmuştur. Sonuç olarak, kışlık kolza çeşitlerinin tuz stresine farklı tepkiler verdiği ve diğer çeşitlerle karşılaştırıldığında DK Exstorm çeşidinin tuz stresinde üstünlük gösterdiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, kolzada tuza toleranslı çeşitleri belirlemek amacıyla hücre nispi zararlanma oranı ve hücre membran stabilitesi gibi fizyolojik karakterlerin kullanımı da önerilebilir.

This research aimed to determine the changes in morphological and physiological parameters of some winter canola cultivars (DK Exstorm, DK Excalibur, ES Mercure, NK Caravel, Elvis, and Orkan) subjected to different salt concentrations (Control, 5, 10, 15 and 20 dS/m) during germination and seedling development stages. The study was carried out as germination and pot experiments. In this study, germination percentage, mean germination time, germination index, root length, shoot length, seedling fresh and dry weight, dry matter in germination experiment, plant weight, leaf number per plant, leaf relative water content, chlorophyll content, leaf temperature, membrane stability and relative injury in pod experiment were investigated. According to the results of the research, increasing salt stresses caused a significant reduction in germination percentage, germination index, and seedling growth characteristics of the winter canola cultivars, but mean germination time and dry matter ratio were increased. DK Exstorm gave the highest germination percentage and index, while it had the minimum time to germination, as salinity increased. In addition, seedling growth characteristics of DK Exstorm were found higher than other cultivars. Plant weight, leaf number per plant, relative water content were significantly reduced under salinity. However, membrane stability, chlorophyll content, leaf temperature and relative injury were considerably enhanced by increasing salinity levels. Under all levels of salinity, the highest relative injury was obtained from ES Mercure, while DK Exstorm achieved the lowest cell membrane stability. It was concluded that winter canola cultivars exhibited different responses to salinity stresses and DK Exstorm showed superiority in salt stresses compared to other cultivars. It may also be suggested to use physiological characters such as cell relative injury and cell membrane stability in order to identify salt tolerant cultivars in canola.