Mekân ve beden

Abstract

İnsan, tarihsel olarak izini sürebildiğimiz en eski eserlerden günümüze kendisinin heryönü ile araştırma konusu olmuştur. Antik dönemden bu yana soyut ve somut yönleri ileaçıklanmaya, varlığı ve yok oluşu kavranmaya çalışılmış; sadece tarihin ve bilimin değil,dinin de en önemli nesnesi olmuştur. İnsan bedeni; yaşayan, ölümü tadan, hastalanan,hareket eden beden, dünyanın tarih boyunca geçirdiği maceradan nasibini almış, bu maceraile dönüşmüş; kâh ömrü uzamış, kâh hapsedilmiş; kâh salgınlar ile yok olmaya yüz tutmuş,kâh piksellere indirgenmiştir. Beden, toplumsal ve evrensel dönüşümlerin izininsürülebildiği bir öğe olmuştur. Aynı anda birçok ilişkinin biçimlendiği bir bütünlük olaraktanımlayabileceğimiz mekân da fiziksel, duyumsal, toplumsal, geometrik birçok veçhesiyleinsan ile doğrudan etkileşimde olan; toplumun ve insanın maceralarından birebir etkilenenve yeniden tanımlanan bir gerçekliktir.Bu çalışmada da toplumsal dönüşümlerden birebir etkilenen mekân ve beden; birbiriile etkileşime geçen, farklı dönemlerde farklı biçimlerde birbiri ile ilişkilenen iki ayrı unsurolarak ele alınmış; beden-mekân etkileşimi, tarihsel üç kavşağın ayırdığı dört farklı bölümdeanlatılmıştır. Bu yol ayrımlarının ilki dünya tarihinde kırılma noktası olarak kabul edilenSanayi Devrimi, ikincisi iki dünya savaşı sonrasının modern, kapitalist sahnesi; üçüncüsüise bilişim/iletişim alanındaki teknolojik gelişmeler ile tetiklenen dijital devrim sonrasınınsahnesidir. Çalışmanın ilk bölümünde Sanayi Devrimi'ne kadar olan süreçte beden ve mekânetkileşiminin antropomorfik izleri sürülmüştür. Çalışmanın ikinci bölümünde, makineleşmesürecinde bedenin mekanikleşmesi ve mekânda aygıtsallaşması irdelenmiştir. Çalışmanınüçüncü bölümünde mekanik, kapalı bir sistem olarak tanımlanmış modern bedenin mekândanasıl çözülebileceği ve organikleşebileceğine dair yaklaşımlar ele alınmış ve çalışmanın sonbölümünde dijitalleşme ile bedenin bütünlükten parçaya, organik olandan veriye dönüşümüirdelenmiştir.

Humankind has historically been the subject of research in every aspect of itself,from the oldest artifacts we can trace to the present day. Since antiquity, it has been tried tobe grasped with its abstract and concrete aspects including its existence and extinction. Ithas become a crucial object not only in history and science but also in religion. The humanbody: living, dying, sick and moving body, has had its share of the adventures of the worldthroughout history and has been transformed by this adventure; sometimes its life wasprolonged, sometimes it was imprisoned, sometimes it was about to disappear withepidemics, sometimes it has been reduced to the pixels. However, the body has been agenesis where social and universal transformations can be traced. Space, which we candefine as a totality in which various interactions are materialized at the same time, is ininteraction with human beings with its many aspects such as physical, urban, social, andgeometric so that it is discussed as a reality that is directly affected and redefined by theadventures of society and human being.In this study, the body and space as two separate concepts that are directly affectedby social transformations, regarded as realities interacting with each other and interrelatedin diverse ways in different periods. The Interaction of body-space is illustrated in fourdifferent sections distinguished by three historical crossroads. The first one is the IndustrialRevolution which is widely accepted as a breaking point in history. The second is themodern, capitalist stage after the two world wars. The third is the scene of the post-digitalrevolution triggered by technological elaborations in the field ofinformatics/communication. In the first section of the study, anthropomorphic traces of bodyand space interaction were revealed until the Industrial Revolution. In the second section,the mechanization of the body and its instrumentation in space; during the industrialdevelopment was researched. In the third section, approaches to how the modern bodywhich is defined as a mechanical, confined system can be dissolved and non-structuralizedin space was discussed. In the last section, the transformation of the body from totality to thepart, from organic to the data, by the effect of digitalization was discussed.