Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin özerklikleri arasındaki ilişki: Siirt ili örneği

Abstract

Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmelerin özerklik davranışları arasındaki etkileşimi belirlemek amacıyla Siirt ilinde bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Alan çalışması 2019-2020 eğitim öğretim döneminde yapılmış olup yüz yüze anket tekniği ve kolayda örnekleme yöntemi tercih edilerek 500 öğretmene ulaşılmıştır. Anketleri analiz etmek için SPSS 20 paket programı kullanılmıştır. Bu kapsamda okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışlarının ve öğretmenlerin özerklik düzeylerinin ne aşamada olduğu, aralarındaki ilişkinin hangi yönde olduğu ve bu düzeyin öğretmenlerin demografik özellikleri açısından farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda okul yöneticilerinin okulda görünerek, öğretime harcanan zamanı kontrol ederek, öğrenmeyi teşvik ederek, mesleki gelişimi destekleyerek, okul için hedefler koyup bu hedefleri paylaşarak, öğretimsel liderlik davranışlarında bulundukları tespit edilmiştir. Ancak okul yöneticilerinin kısmen öğretmenleri teşvik ettikleri, öğretimi denetleyip değerlendirdikleri ve öğrenci başarısını takip ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte öğretmenlerin, öğretme süreci ve öğretim programını uygulama gibi konularda, özerk olduklarını düşündükleri belirlenmiştir. Ancak öğretmenlerin mesleki iletişim ve gelişim konularındaki özerklik düzeylerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, öğretimsel liderlik davranışlarının ve öğretmenlerin özerklik düzeylerinin kişisel özelliklerine göre farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmada okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ve öğretmenlerin özerklik düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu kapsamda okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin özerklik düzeyleri arasında pozitif ve zayıf bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca öğretimsel liderlik davranışlarının öğretmenlerin özerklik düzeylerini etkilediği belirlenmiştir.

With the aim of ascertaining the interaction between instructional leadership behaviours of school managers and autonomy behaviours of teachers, a study was conducted in Siirt province. By preferring face-to-face survey technique and convenience sampling method, 500 teachers were run into, while the field survey was carried out in 2019-2020 educational year. In order to analyse the surveys, SPSS 20 package programme was applied. Within this scope, at what levels instructional leadership behaviours of school managers and autonomy behaviours of teachers were, which direction the relationship between them was, and whether that level showed any differences in terms of the teachers' demographic features were investigated. As a result of the conducted analyses it was found out that school managers acted instructional leadership by showing up at schools, checking the time spent on education, promoting learning, supporting professional development, setting and sharing goals for the school. However, it was concluded that school managers partially promoted the teachers, supervised and evaluated the education, and tracked success of the students. Additionally, it was revealed that the teachers thought they were autonomous in issues like education process and applying curriculum. Nevertheless, it was found out that the teachers' autonomy levels of professional communication and development were intermediate. It was concluded in the current research that instructional leadership behaviours and autonomy levels of the teachers might differ according to individual characteristics. The relationship between instructional leadership behaviours of school managers and autonomy levels of teachers were investigated in this study. Within this scope, it was found out that there was a positive and weak relationship between instructional leadership behaviours of school managers and autonomy levels of the teachers. Besides, it was revealed that instructional leadership behaviours affected autonomy levels of the teachers.