KOSGEB desteklerinin firmalar üzerindeki rolü: TRB2 bölgesi üzerine bir araştırma

Abstract

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler kısa adı ile KOBİ'ler, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye ekonomisi için de önemli birer unsurdur. Türkiye ekonomisinin içerisinde KOBİ'lerin dağılımı incelendiğinde; TÜİK verilerine göre sayısal olarak Türkiye'de bulunan tüm işletmelerin %99,8'i KOBİ statüsündedir. Diğer bir ifade ile Türkiye'deki 1000 işletmeden sadece 2'si KOBİ statüsü dışında, geriye kalan kısım ise KOBİ diye nitelendirilmektedir. Sayısal olarak bu kadar fazla ve önemli olan KOBİ'lerin desteklenmeleri ekonomik kalkınma açısından oldukça önemlidir. Türkiye'deki KOBİ'lerin ekonomi içerisinde hayatta kalma süreleri incelendiğinde ise; TÜİK verileri ve yapılan çalışmalara göre Türkiye'de KOBİ'lerin %95'i en fazla beş yıl ve %60'ı ise en fazla iki yıl ayakta kalma şansına sahiptir. Küresel ticaretin gidişatı değiştikçe işletmelerin, KOBİ'lerin, etkisinde kaldıkları ekonomik koşullarda değişmektedir. KOBİ'ler bu yeni durumlara uyum sağlayabilmek için desteklenmeleri ve bu desteğin sürekliliği önemlidir. KOBİ'lerin desteklenmesi için kurulmuş olan en önemli kuruluş KOSGEB'dir.KOSGEB'in kurulması, gerçek anlamda KOBİ'lerin öneminin anlaşılması ve gereken değerin verilmesi bakımından önemli bir gelişmedir. KOSGEB; küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin ekonomi içerisindeki payını, etkinliğini, rekabet etme güçlerini, sanayide entegrasyonlarını arttırmak vb. amaçlarla 3624 sayılı kanun ile 12.04.1990 tarihinde kurulmuş bir kuruluş olup Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlıdır. www.kosgeb.gov.tr adresinde `Desteklenen Sektörler Nelerdir? (NACE)` başlığının içeriğinde on dört farklı sektörde üç bin beş yüz farklı iş kolunun desteklendiği yer almaktadır. Ayrıca KOSGEB tarafından yedi ana başlığın altında on sekiz farklı programda destekler yürütülmektedir.Bu tezde, söz konusu yedi ana başlık altında yer alan ve yürürlükte olan on sekiz program, Van, Hakkâri, Bitlis ve Muş illerini kapsayan TRB2 Bölgesi açısından ele alınıp değerlendirilmiştir. Çalışmanın amacı `bu destek programlarından yararlanan girişimcilerin aldıkları desteğin ne olduğu veya ne kadar olduğu, aldıkları destek ile birlikte firmalarında bir etki oluşup oluşmadığı, etki oluşuyor ise; oluşan etkinin firmanın öncelikle bölge sonrasında ülke pazarı ve son olarak dünya pazarına açılması üzerinde bir rolünün olup olmadığını ve girişimcilerin destek sürecinde KOSGEB kurumuna bakışları ve etkileşimlerini değerlendirmek` olarak belirlenmiştir. Veri toplamak amacıyla literatür ayrıntılı bir şekilde taranarak bir anket oluşturulmuş ve TRB2 bölgesinde desteklerin herhangi birinden yararlanan firmalara uygulanmıştır. Anket verileri ve KOSGEB'den alınan verilerin gerek SPSS programı gerekse bunun dışında ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi sonucunda:KOSGEB tarafından verilen desteklerin; firma istihdamı, firma karlılığı, net satış hâsılatı, firmanın ihracat rakamları, personel verimliliği, finansal sorunların çözümü, ürün yelpazesinin genişlemesi, e ticaret altyapısının oluşturulması üzerinde olumlu rolü olduğu, oluşan bu pozitif etkinin; firmanın bölge, ülke ve dünya pazarına açılması üzerinde rolü olduğu, TRB2 bölgesindeki firmaların; KOSGEB'in önemli bir kuruluş olduğu, iş fikri odaklı projeleri desteklediği, eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının yeterli olduğu, kuruma ulaşmanın kolay olduğu, yöneltilen soru ve sorunlara hızlı ve etkin cevap verdiği, çalışanların yeterli bilgiye sahip olduğu, kamuoyu nezdinde olumlu bir imaja sahip olduğu, kurumun internet sitesinin yeterli olduğu konularında olumlu; destek kalem ve miktarlarının yeterli olması, desteği kısa sürede alma ve destek süreçlerindeki prosedürler konusunda olumsuz görüşlere sahip oldukları sonuçlarına ulaşılmıştır. Olumsuz olan bu görüşlerin düzeltilmesi için gerekli çalışmanın kurum tarafından yapılması bu çalışmanın sonucunun en önemli önerisidir.

SMEs are an important factor for our country's economy as in many countries. When the distribution of SMEs in our country's economy is examined; According to TURKSTAT data, 99.8% of all enterprises in our country are SMEs. In other words, only 2 out of 1000 enterprises in our country are not classified as SMEs and the remaining part is defined as SMEs. It is very important in terms of economic development to support SMEs, which are so many and important in numbers. When the survival of SMEs in Turkish the economy is examined; according to TURKSTAT data and studies, it has been concluded that 95 out of every 100 SMEs in our country cannot survive for five years, and 60 cannot even continue business for two years. When the course of the global trade in Turkey and the world changes, the economic conditions to which businesses and SMEs are exposed vary. It is important to support SMEs to adapt to these new circumstances and also the permanence of this support. The most important institution established in our country to support SMEs is KOSGEB (Small and Medium Enterprises Development Organization).The establishment of KOSGEB is an important development in terms of understanding the importance of SMEs in real terms and giving the required value. KOSGEB was established with the law numbered 3624 in 1990 for the purposes of increasing the share of small and medium sized enterprises in the economy, their efficiency, competitiveness, and their integration in the industry. KOSGEB is affiliated with the Ministry of Industry and Technology. In the KOSGEB's web site under the heading of `What are the Supported Sectors? (NACE) `, it is stated that three thousand five hundred different business lines in fourteen different sectors are supported. In addition, KOSGEB supports eighteen different programs under seven main headings.In the study, eighteen programs in effect and under the seven main headings in question have been evaluated in terms of the provinces of Bitlis, Van, Hakkari and Muş in the TRB2 Region. The aim of the study is what kind of support entrepreneurs receive from support programs or how much aid they get, to find out whether there is an impact on their businesses with the support they receive, and if an effect occurs; it is determined as to evaluate whether the effect created has a role on the opening of the company firstly to the country market after the region and finally to the world market, and to evaluate the views and interactions of entrepreneurs towards KOSGEB in the support process. In order to collect data, a questionnaire was created by scanning the literature in detail and applied to companies benefiting from any of the supports in the TRB2 region. As a result of the detailed evaluation of the survey data and the data received from KOSGEB, both the SPSS program and the other:The supports provided by KOSGEB has a positive role on firm employment, firm profitability, net sales revenue, firm's export figures, staff productivity, solution of financial problems, expansion of product range, establishment of e-commerce infrastructure, and this positive effect has a role on the opening of the company to the region, country and world market, companies in the TRB2 region have a positive image that KOSGEB is an important organization, supports business idea-oriented projects, training and information activities are sufficient, it is easy to reach KOSGEB, they get quick and effective answers to questions and problems, KOSGEB's website is adequate; on the other hand they think that the support items and amounts aren't sufficient, they don't receive aids in a short time and they complain about procedures in the support processes. The most important suggestion of our study is that the necessary work should be done by KOSGEB to correct these negative opinions.