Erillik-dişillik kültür değeri ile kadınların kariyer engelleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kamu ilkokullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre; erillik dişillik kültür değeri ile kadınların kariyer engelleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Araştırma Siirt Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı kamu ilkokullarında görev yapan öğretmenlerden veri toplanarak yapılmıştır. Araştırmanın evreni Siirt il merkezi ve sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerine göre belirlenen Kurtalan, Pervari ve Tillo ilçelerindeki ilkokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerdir. Evren, 168 okuldaki 1067 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise evrendeki sayıya orantılı şekilde `tabakalı örnekleme` yöntemine başvurularak belirlenmiştir. Öğretmenlerin Erillik dişillik kültür değer yönelimlerini tespit etmek için, Hofstede'nin kültür değerleri boyutları baz alınarak Yoo, Donthu ve Lenartowicz (2011) tarafından geliştirilen `Bireysel Kültür Değerleri Ölçeği (CVSCALE-Individual Cultural Values Scale)` kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe uyarlamasını Saylık (2019) yapmıştır. Ayrıca kadınların kariyer engellerini ölçmek amacı ile Karaca (2007) tarafından geliştirilen 38 ifadenin yer aldığı 7 boyuttan oluşan `Cam Tavan Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenler dişil kültür değerlerine daha yakındır. Öğretmenlerinin erillik kültür değeri ile kariyer engelleri arasında pozitif yönlü yüksek seviyede bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Erillik kültür değeri algılarının kadınların kariyer engelleri algı düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Buna göre kadınların kariyerlerine ilişkin göreli olumsuz tutum ile kültürel sosyalizasyonda kazanılan eril-dişil değerler arasında anlamlı bir ilişki söz konusudur. Öğretmenlerin erillik dişillik kültür değeri düzeyleri ile görev, eğitim durumu, yaş, kıdem ve yaşadıkları yer değişkenleri arasında anlamlı bir fark bulunmazken cinsiyet, medeni durum ve yetiştirildiği aile tipi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Araştırmada öğretmenlerin kariyer engelleri algı düzeyleri ile yetiştirildiği aile tipi değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunmazken cinsiyet, medeni durum, görev, eğitim durumu, yaş, kıdem, yetiştirildiği aile yapısı değişkenleri arasından anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Erillik, Dişillik, Kültür Değeri, Kadın, Kariyer, Kariyer Engelleri

The aim of this study is to determine the relation between the cultural value of masculinity femininity and the women's career obstacles according to the perceptions of teachers working in public primary schools. The research was conducted by collecting data from teachers working in public primary schools affiliated to the Siirt National Education Directorate. The population of the research consists of teachers working at primary schools in Siirt city center, Kurtalan, Pervari and Tillo districts determined according to their socio-economic development levels. It includes 1067 teachers working at 168 schools. The sample of the research was determined by applying the `stratified sampling` method proportionally to the number in the population. In order to determine the cultural value of masculinity-femininity orientations of teachers, `Individual Cultural Values Scale (CVSCALE)` developed by Yoo, Donthu and Lenartowicz (2011) based on Hofstede's cultural values dimensions was used. Turkish adaptation of the scale was done by Saylık (2019). In addition, consisting of 7 dimensions and containing 38 statements `Glass Ceiling Scale` developed by Karaca (2007) was used to measure the women's career obstacles.According to the results of the research, teachers are closer to feminine cultural values. It has been determined that there is a high level of positive correlation between the cultural value of masculinity and career obstacles. It is concluded that women's perceptions of masculinity cultural value have a significant effect on their perceptions of career obstacles. Thereafter, there is a significant relation between women's relative negative attitudes towards their careers and values of masculinity-femininity adopted through cultural socialization. While there is no significant difference between the teachers' cultural value of masculinity-femininity level and variables of duty, education level, age, seniority and place of residence; a significant difference has been found out according to the variables of gender, marital status and family type where they were brought up. In the study, while there is no significant difference between the teachers' perceptions of career obstacles and family type where they were brought up; a significant difference has been found out according to the variables of gender, marital status, duty, education level, age, seniority, and family structure in which they were brought up. Keywords: Masculinity, Femininity, Cultural Value, Women, Career, Career Obstacles