Ekonomide kripto para kullanım tercihi: Siirt Üniversitesi örneği

Abstract

Bu çalışmada, para kavramı ve tarihsel gelişimi açıklandıktan sonra son yıllarda adını sıkça duyduğumuz dijital paralar, Bitcoin ve diğer başlıca kripto paralar hakkında inceleme ve araştırma yapılmıştır. Kripto para cüzdanları, gizlilik odaklı kripto paralar, madencilik ve ülkelerin dijital para çalışmaları ve ülkelerin kripto paralara yaklaşımları çalışma kapsamındadır. Son dönemlerde hızla gelişen kripto paralar ve Blockcahin teknolojisinin henüz birçok ülke ya da merkez bankası tarafından yasal olarak kabul edilmediği halde insanlar ekonomik yatırım aracı olarak benimsemektedirler. Google arama motorundan elde edilen verilere göre ülkemizde kripto paralar ile ilgili en fazla arama yapılan iller sıralamasında özellikle Siirt ve çevresindeki iller ilk sıralarda yer almaktadır. Bu çalışma bölge insanımızın neden alışılagelmiş yatırım araçlarından uzaklaştığını, hiçbir fiziksel karşılığı olmayan kripto para yatırımlarına yöneldiğini araştırmak ve algı düzeylerini ölçmek için yapılmıştır. Araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde paranın tanımı, özellikleri, türleri gibi konular açıklanmıştır. İkinci bölümde ekonomide kripto para kullanım tercihleri, Blockchain sistemi, ticarette kripto para kullanımı ve başlıca kripto para borsaları konularına değinilmiştir. Üçüncü bölümde ise Literatür taraması, dünyada ve ülkemizde üniversitelerde bu alanda verilen derslere değinilmiştir. Siirt Üniversitesi Akademik, İdari ve İşçi statüsündeki personellerine uygulanan anket ve anketin sonuçları açıklanmış ve bu bilgiler ışığında çalışmanın sonuç ve öneriler kısmı oluşturulmuştur.Çalışmanın amacına uygun olarak yaklaşık 1.187 Siirt Üniversitesi Personelinden kripto paraları duyan ve kullanan 225 kişiye ulaşılmış ve kendileri ile anket çalışması yapılmıştır. Duymadım, kullanmadım diyenler çalışmaya dahil edilmemiştir. Anket analizlerinde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Testi, Doğrulayıcı Faktör Analizi, istatistiksel analizler için IBM SPSS İstatistik 28.0, IBM AMOS programı kullanılmıştır.Yapılan ankete katılanların %38,7'si kripto paraları yalnızca duyduklarını, %61,3'ü duyduklarını/kullandıklarını ve katılımcıların %83,6'ın en çok Bitcoin'i duyduklarını/kullandıklarını ifade ettikleri belirlenmiştir. Katılımcıların %57,3'ü kripto paraları ilk kez arkadaşlarından duymuştur. Yine yatırımcıların %42,2'si kripto paralara yatırım yapmanın dini yönden bir sakıncası bulunmadığını düşündüklerini, %16,4'ü ise dini yönden sakıncalı bulduklarını ifade etmiştir. Fakat ankete katılanlar dini yönden sakıncalı bulsalar da kripto paralara yatırım yapmaya devam etmişlerdir. Kripto paralar yatırım çeşidi olarak %66,2 tarafından borsaya benzetilmiştir. Katılımcıların %86,3'ü kripto paraları alışveriş yapmak için değil ticaretini yapmak ya da uzun süre saklamak için satın aldıkları görülmüştür. Ayrıca yatırımcıların %41'inin kripto paraları hem değişim aracı hem de yatırım aracı olarak gördüğü tespit edilmiştir. Tüm bunlara rağmen ankete katılanların %88,4'ü harcamalarında dijital ödeme sistemleri yerine nakit para kullanmayı tercih ettikleri cevabını vermişlerdir. Bu durumun nedeni olarak kripto paraların daha başlangıç aşamasında olduğu, teknolojik altyapı yetersizliği ve birçok kesim tarafından henüz benimsenmediği için insanların halen klasik ödeme yöntemlerini tercih etmek zorunda kaldıkları şeklinde düşünülmektedir. Katılımcılar kripto paraların ekonomi dünyasına yeni bir bakış getirdiğini, gelecekte birçok iş yerinde kripto paraların kullanılacağını, Blockchain teknolojisinin büyük bir yenilik olduğunu ifade etmişlerdir. Kripto paralara yatırım yapmanın çok riskli olduğunu belirtmelerine rağmen, katılımcıların çoğunluğu gelecekte kripto para kullanmaya devam etmeyi düşünmektedir. Kripto para piyasalarının oldukça hızlı hareket ettiği, piyasaların 7 gün 24 saat açık olması, hassas yapısı sebebi ile spekülasyonlara açık olduğu, herhangi bir yasal düzenlemeye tabi olmaması ve borsalar tarafından keyfi uygulamalar yapılabildiği unutulmamalıdır. Özellikle kaldıraçlı (marjin) işlemler de yatırımcıların paralarının sıfırlanması risk bulunmaktadır. Bu neden ile tecrübe sahibi olmayanların kripto para piyasalarına düşük tutarlarla giriş yapmaları ve kaldıraçlı işlemlerden uzak durması önerilmektedir.

In this study, after explaining the concept of money and its historical development, analysis and research were conducted about digital currencies, Bitcoin and other major cryptocurrencies, which we have heard frequently in recent years. Cryptocurrency wallets, privacy-oriented cryptocurrencies, mining and countries' digital currency studies and countries' approaches to cryptocurrencies are within the scope of the study.Although the rapidly developing cryptocurrencies and Blockchain technology are not yet legally accepted by many countries or central banks, but people are adopting them as an economic investment tool. According to the data obtained from the Google web search, Siirt and its surrounding provinces are in the first place in the ranking of the most done searched cities regarding cryptocurrencies in our country. This study was carried out to investigate why our people in the region move away from conventional investment tools and turn to crypto money investments that have no physical equivalent and to measure their perception levels.Approximately 1,187 people work at Siirt University. In accordance with the purpose of the study, 225 people who heard and used cryptocurrencies were reached and a survey was conducted with them. Those who said they did not hear, did not use were not included in the study. One-Way Analysis of Variance (ANOVA) Test, Confirmatory Factor Analysis, IBM SPSS Statistics 28.0 and IBM AMOS program were used for statistical analysis.38.7% of the respondents stated that they have only heard of cryptocurrencies, and 61.3% have heard/used. 83.6% of the participants stated that they heard/use Bitcoin the most. 57.3% of the participants heard about cryptocurrencies for the first time from their friends. Again, 42.2% of the investors stated that they thought that investing in cryptocurrencies was not harmful in terms of religion, and 16.4% stated that they found it objectionable in terms of religion. Cryptocurrencies have been compared to the stock market by 66.2% as a type of investment. The majority of the participants stated that they bought cryptocurrencies to keep them for a long time. 88.4% of the respondents answered that they prefer to use cash instead of digital payment systems in their spending. As the reasons for this situation; It is thought that cryptocurrencies are mostly new, technological infrastructures are insufficient and cryptocurrencies are not yet adopted by many segments.Participants stated that cryptocurrencies bring a new perspective to the world of economy, that cryptocurrencies will be used in many workplaces in the future, and that Blockchain technology is a great innovation. Despite stating that investing in cryptocurrencies is very risky, the majority of respondents consider continuing to use cryptocurrencies in the future.It should be noted that the cryptocurrency markets move quite fast and they are open 24 hours a day, 7 days a week. In addition, it should not be forgotten that crypto money markets are open to speculation due to their sensitive nature, they are not subject to any legal regulation and arbitrary practices can be made by exchanges in crypto money markets. There is a risk that investors' money will be reset, especially in margin trading. For this reason, it is recommended that those who do not have experience should enter the crypto money markets with low amounts and stay away from margin trading.