Sosyal değişme sürecinde Alevilik

Abstract

Aleviliğin bilimsel olarak araştırılabilmesi için tarihsel süreçte sahip olduğu özelliklerinve yaşanan değişimlerin saptanması büyük önem taşımaktadır. Tezimizde Aleviliğin farklıyorumlarının ve bu duruma neden olan sosyal koşulların açıklanmasını amaçladık. Çeşitlialanlarda yapılan tezleri, araştırmaları ve makaleleri inceleyerek konunun inançsal ve kültürelboyutlarına değindik. Sosyal değişim sürecinde meydana gelen farklılaşmaların nasılalgılandığı üzerinde durduk.Aleviliğin kurumsal yapısına etki eden unsurların, özellikle kentleşme sonucundaçözülmeye başladığını ve kent ortamı, formel eğitimin yaygınlaşması, nüfusun artması gibibirçok unsurun etkisiyle onlarca araştırmaya ve tartışmaya konu olduğunu gördük. Yurt içindeve dışında gerçekleştirilen araştırmaların sonuçlarının, medya ve sosyal medya vasıtasıylageçmişe nazaran daha yaygın olarak takip edildiğini saptadık. Özellikle akademi dışındagerçekleştirilen çalışmaların bir kısmının metot ve kaynaklar bakımından yeterli ve kapsayıcıolmadığı sonucuna ulaştık. Akademik çevrelerde yapılan araştırmaların da genellikle farklıdisiplinlerden gelen kişilerce yapıldığından, teorik ve metodolojik düzeyde alanların yapısındanetkilendiklerini, büyük ölçüde bölgesel ve dönemsel nitelikli çalışmalar oldukları için genel birizlenim sunmaya elverişli olmadıklarını tespit ettik. Aleviliğin literatürdeki temel unsurlardanoldukça uzak yansıtıldığı bazı çalışmalarda, ideolojik kaygılarla hareket edilmesinin ortayaçıkardığı tahribat, tarihsel sürecin henüz aydınlatılmamış yönleriyle birleşince birtakımkabullerin, bilimsel bilginin anlaşılmasını zorlaştırdığını saptadık.Aleviliğin kurumsal ve tarihsel özelliklerinin net biçimde açıklanabilmesi içinmultidisipliner araştırmalar yapılması gerekmektedir. Günümüzde farklılaşan yönlerin ortayaçıkarılması için alan araştırmalarının desteklenmesi gerektiğini söyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler: Alevilik, sosyal değişim, kentleşme, kurumsal yapı

To be researching Alevism scientifically, it takes great importance to determine itscharacteristics and known the historical process and the changes they had experienced. In ourthesis, we aimed to explain the different interpretations of Alevism and explain the socialconditions that cause this situation. By examining this thesis, researches, and articles in variousfields, we referred to the religious and cultural dimensions of the subject. We focused on howthe differentiation that occurred in the process of social change was perceived.We have seen that the factors affecting the institutional structure of Alevism have begunto dissolve, especially as a result of urbanization, and it has been the subject of dozens ofresearches and discussions with the effect of many factors such as the urban environment, thespread of formal education, and the increase in the population. We have determined that theresults of the researches carried out in the country and abroad have been followed more widelythrough the media and social media than in the past. To sum up, some of the studies carried outparticularly outside of the academic fields are not enough and inclusive terms of methods andresources. We have determined that since the studies conducted in the academic area it isgenerally carried out by people from different disciplines, they are affected by the structure ofthe fields at the theoretical and methodological level, and they are not suitable for presenting ageneral impression because they are mostly regional and periodical studies. In some studies, inwhich Alevism has reflected far from the basic elements in the literature, we have determinedthat the destruction caused by acting with ideological concerns, combined with the aspects ofthe historical process that have not been clarified yet, make it difficult to understand scientificknowledge.Multidisciplinary research is needed to be clarified to explain the institutional andhistorical characteristics of Alevism. Today, we can say that the fields of the study should besupported to reveal the differentiating aspects.Keywords: Alevism, social change, urbanization, institutional structure