Tekirdağ ilindeki kimyasal yaralanmaların değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde yaşamın her alanında kullanılan kimyasal maddelerin 100.000'den fazlaçeşidi olduğu ve her yıl ortalama 500 milyon ton üretilerek piyasaya sürüldüğübiliniyor. Kimyasalların kullanımı sırasında, ihmal, kasıt ya da kaza nedeniyle çeşitlikimyasal yaralanmalar gelişebilir. Bu olguların patofizyolojilerinin farklı olmasınedeniyle, tüm yaralanmalar içerisinde nicelik olarak az bir bölüm oluştursalarda,mortalite ve morbitide oranları yüksektir. Kimyasal yaralanmaların sıklıklarınınbelirlenmesi amacıyla çalışma bölgesi olarak, büyükşehir statüsünde nüfuspopülasyonuna sahip, büyük endüstri faaliyetleri ve geniş tarım arazileriyle, kimyasalmadderle temasının yüksek olduğunu düşündüğümüz Tekirdağ ili seçilmiştir. İlinkimyasal yaralanma verileri değerlendirerek bölgenin kimyasal yaralanma riskleribelirleyip, önlemler hakkında fikirler sunmak ve bu yolla literatüre katkı sağlamakamaçlanmıştır.Kimyasal yaralanma sıklıklarının ve özelliklerinin belirlenmesi için 01.01.2016-01.09.2019 tarihleri arasında,Tekirdağ İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı 112 Acil SağlıkHizmetleri biriminin il genelinde müdehale ettiği vakalar retrospektif olarakincelendi. Kimyasal yaralanma özelliği gösteren olgular; fabrika tipi kimyasallar ilebulaş, tarım ilacı zehirlenmeleri, korozif madde yaralanmaları, karbonmonoksitzehirlenmeleri, solunum yolu ile zehirlenmeye neden olan kimyasallar, kimyasalyanıklar, kimyasal patlamalar, sebebi belirtilmemiş kimyasallarla temas sonucuyaralanma ve diğer olarak kategorize edildi. Elde edilen veriler SPSS programınakaydedilerek istatiksel analiz yapıldı.Belirtilen tarihler arasında kimyasal yaralanmalar ile uyumlu olan 1858 olgu tespitedilerek çalımamıza dahil edildi. Vakaların (n=879) %47.3'ünün karbonmonoksit,(n=297) %16.0'ının korozif madde, (n=192) %10.3'ünün fabrika tipi kimyasal,(n=285) %15.3'ünün sebebi bilinmeyen kimyasal, (n=128) %6.9'unun solunumzehirleyen kimyasal ve (n=77) %4.1'nin ise diğer kimysal nedenler ile gerçekleşmişolduğu tespit edildi. Tüm kimyasal yaralanmaların (n=804) %43.3'ü kadın, (n=1054)%56.7'si erkekti. Mevsimlere göre dağılım; olguların (n=541) %29.1'inin ilkbahar,(n=445) %24.0'ının yaz, (n=346) %18.6'sının sonbahar, (n=526) %28.3'ünün kışmevsiminde olduğu tespit edildi. Çalışmamızda olay saati ile etkilenme nedenikarşılaştırılması sonuçlarına göre değişkenler arasındaki ilişki %95 güven düzeyindeanlamlı(X2=186.499 p=0.000 p<0.05) olarak görülüp olguların; karbonmonoksittenen çok (n=235) %26.7 oranı ile 18:00-00:00, korozif maddeden en çok (n=125)%42.1 oranı ile 12:00-18:00, fabrika tipi kimyasallardan en çok (n=55) %28.6 oranıile 12:00-18:00, sebebi bilinmeyen kimyasallardan en çok (n=110) %38.6 oranı ile12:00-18:00, solunum zehirlenmesi nedeniyle en çok (n=55) %43 oranı ile 12:00-18:00 ve diğer nedenlerden dolayı ise en çok (n=32) %41.6'sının 12:00-18:00saatleri arasında etkilendikleri belirlendi.Çalışmamızda bölgedeki en fazla patolojik etkiye sahip olan kimyasalınkarbonmonoksit olduğu belirlenirken, korozif madde yaralanmalarının, sebebibilinmeyen kimyasallar ile yaralanmaların, endüstriyel toksikolojik yaralanmalarınve diğer kimyasal yaralanmaların da çalışma bölgesinde görüldüğü belirlendi.Kimyasal yaralanmalar konusundaki durumunun tespiti için yapılan bu çalışma,sonuçların değerlendirilmesiyle yetkililerce alınanbilecek koruyucu sağlık hizmetlerihakkında fikir edinilmesini sağlamaktatır. Ayrıca elde edilen bulgular, Tekirdağ ilibaşta olmak üzere özellikle sanayi bölgelerinde farkındalık sağlanması ve koruyucukampanyaların oluşturulması için kullanılabilir. Artan farkındalık ve önlemlersonucunda kimyasal madde maruziyetlerinde insan ve maddi kayıpları azalabileceğiöngörülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kimyasal yaralanma, Korozif madde, Karbonmonoksit,Tekirdağ, Endüstriyel Toksik Yaralanma

It is known that there are more than 100,000 varieties of chemicals used in all areasof life today, and an average of 500 million tons are produced and released to themarket every year. During the use of chemicals, various chemical injuries maydevelop due to negligence, intent, or accident. Because the pathophysiologies ofthese cases are different, although they form a small part in all injuries, theirmortality and morbidity rates are high. In order to determine the frequency ofchemical injuries, Tekirdag province, which has a population population ofmetropolitan status, with large industrial activities and large agricultural land, waschosen as the study region, which we think has a high contact with chemicalmadderle. By evaluating the chemical injury data of the province, it is aimed todetermine the risks of chemical injury of the region, to present ideas about measuresand to contribute to the literature in this way.In order to determine the frequency and characteristics of chemical injuries,between01.01.2016 and 01.09.2019, 112 emergency medical services units affiliated toTekirdag Provincial Health Directorate were retrospectively examined. Casesshowing chemical injury characteristics; factory type to mess with chemicals,pesticide poisoning, corrosive substance injuries, carbon monoxide poisoning,respiratory toxicity, chemicals that cause chemical burns, chemical explosions, andother injuries as a result of contact with chemicals were categorized as unspecifiedcause. The data obtained were recorded in the SPSS program and statistical analysiswas performed.1858 cases consistent with chemical injuries were identified and included in ourstudy. 47.3% of cases (n=879) were found to be carbon monoxide, (n=297) 16.0%were corrosive, (n=192) 10.3% were Factory-type chemicals, (n=285) 15.3% wereunknown chemicals, (n=128) 6.9% were respiratory poisoning chemicals and (n=77)4.1% were caused by other chemical causes. Of all chemical injuries (n=804), 43.3%were female and (N=1054) 56.7% were male. Distribution by season; it was foundthat 29.1% of cases (n=541) were in spring, (n=445) 24.0% were in summer, (n=346)18.6% were in autumn, (n=526) 28.3% were in winter. According to the results ofcomparing the event time and the cause of impact in our study, the relationshipbetween the variables was significant at 95% confidence level(X2=186.499 p=0.000p<0.05).; most of the carbon monoxide (n=235) %rate of 26.7 18:00-00:00, from themost corrosive substances (n=125) %rate of 42.1 12:00-18:00, most of the chemicalsfactory type (n=55) %rate of 28.6 12:00-18:00, unknown to most of chemicals(n=110) %rate of 38.6 12:00-18:00, respiratory toxicity because most of them (n=55)of 43% with a rate of 12:00-18:00 and for other reasons, most (n=32) %41.6% 12:00-18:00 was effected between.In our study, it was determined that carbon monoxide was the chemical that had themost pathological effect in the region, while corrosive substance injuries, chemicalsand injuries whose cause is unknown, industrial toxicological injuries and otherchemical injuries were also observed in the study area. This study, conducted todetermine the status of chemical injuries, provides insight into the preventive healthservices that authorities receive by evaluating the results. In addition, the resultsobtained can be used to raise awareness and create protective campaigns, especiallyin industrial areas, especially in Tekirdag province. As a result of increasedawareness and measures, human and material losses from chemical exposure may bereduced.Keywords: Chemical injury, corrosive substance, carbon monoxide,Tekirdağ,industrial toxic injury