Termik santrallerde linyit sahalarının çevresel etkileri

Abstract

Yerli yakıt kullanımı ile elektrik üretiminde ön plana çıkan termik santrallerin özellikle doğrudan çevresel etkilerinin yanında yakıt olarak kullanılan kömürün üretim aşamalarında da çevresel etkileri oluşmaktadır. Linyit üretimi, ağır iş ekipmanlarıyla büyük ölçekte gereç kazılarının yapılacağı anlamına gelir. Dolayısıyla maden kaynaklarının işletimi, kaçınılmaz bir şekilde çevre üzerinde olumsuz etkilere neden olur. Bu tür endüstriyel faaliyetlerin geliştirilmesi sırasında ortaya çıkan olumsuz etkiler, çoğunlukla işletme faaliyetlerinin gerçekleştirildiği bölgeden çok daha geniş bir alanı etkileyen mevcut ekolojik sistemler üzerindeki etkilerle ilişkilidir. Yapılan bu tez çalışmasında; Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde açık ocak yöntemi ile üretim yapan linyit maden ocağının yaratacağı çevresel etkiler hava kalitesi, su kalitesi ve gürültü açısından değerlendirilmiştir. Maden ocağının etkileşim sınırında bulunan iki farklı yerleşim yerinde 2015-2020 yıllarını kapsayacak şekilde PM10, PM2.5, PM1, Nem, Sıcaklık, Rüzgâr Hızı, Rüzgâr Yönü ve dBA ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca maden sahasında biriken yüzey ve yeraltı sularında pH, Sıcaklık, Çözünmüş Oksijen, Askıda Katı Madde, BOİ, KOİ, Yağ Gres, Fenol, Sülfat, Arsenik, Bakır, Demir, Cıva, Çinko, Kadmiyum, Krom+6, Kurşun, Nikel ve Toplam Siyanür parametreleri aylık olarak izlenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen veriler `Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği`, `Sanayii Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği` ve `Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği` açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere göre gürültü değerinin yerleşim yerleri için yönetmeliklerde sınır değer olan 50 dBA'i aşmadığı, hava kirliliği açısından özellikle yaz ve bahar aylarında PM10 parametreleri özelinde dikkatli olunması gerektiği, maden drenaj suyunda yapılan analizler sonucunda ise askıda katı madde ve sülfat parametrelerinin limit değerlerini dönemsel periyotlarda kısmen aştığı kaydedilmiştir. Bu sonuçlara göre termik santrallerin etkisinin yanında küçümsenemeyecek çevresel etkilerinin bulunduğu ve bu etkilerin önlenebilmesi için öneriler sunulmuştur.

Beside the direct environmental effects of thermal power plants, which come to the fore in electricity production with the use of local fuel, environmental effects also occur in the production stages of coal used as fuel. Lignite production means large-scale material excavation with heavy-duty equipment. Therefore, the running of the mineral resources inevitably causes negative effects on the environment. Negative impacts during the development of such industrial activities are mostly related to impacts on existing ecological systems that affect a much larger area than the area where the business activities are carried out. In this thesis study, the environmental impacts of the lignite mineral produced by open pit method in the Central Anatolia Region of Turkey were evaluated in terms of air quality, water quality and water. PM10, PM2.5, PM1, humidity, temperature, wind speed, wind direction and dBA measurements were made in two different settlements located at the interaction boundary of the mine, covering 2015-2020 years. In addition, pH, temperature, dissolved oxygen, suspended solids, BOD, COD, grease oil, phenol, sulphate, arsenic, copper, iron, mercury, zinc, cadmium, chromium+6, lead, nickel, and total cyanide parameters were monitored monthly. The data obtained as a result of the study were evaluated in terms of `Water Pollution Control Regulation`, `Industrial Air Pollution Control Regulation` and `Environmental Noise Evaluation and Management Regulation`. According to the data obtained, it was recorded that the noise value did not exceed the limit values (50 dBA) specified in the regulations for the settlements, special attention should be paid to PM10 parameters in terms of air pollution, especially in summer and spring, and a result of the analyzes made in mineral water, the limit values of suspended solids and sulfate parameters were partially exceeded in periodic periods. According to these results, in addition to the effects of the thermal power plants, there are environmental effects that cannot be underestimated, and suggestions are presented to prevent these effects.