Yeşil bina sertifika sistemlerinde yapısal atık konusunun irdelenmesi

Abstract

İnsanların barınma, sağlık hizmetlerinden yararlanma, ulaşım gibi gereksinimlerini karşılayabilmek için çeşitli işlevlerde yapılar üretilmektedir. Hızla devam eden yapı sektörü etkinlikleri ise doğal/yapma çevreleri kirleterek canlı sağlığına zarar vermektedir. Bu bağlamda, ortaya çıkan çevre sorunlarını azaltmak/ortadan kaldırmak amacıyla sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde 90'lı yıllardan bu yana yeşil bina sertifika sistemleri geliştirilmektedir. Arazi, enerji, su, malzeme kullanımı ve atık yönetimi konularında değerlendirme yapan sertifika sistemlerinde yapım, kullanım, söküm/yıkım aşamalarında ortaya çıkan `yapısal atıklar` ise önemli bir başlıktır.Bu çalışmada yapısal atıkların mümkün olabildiğince önlenmesi ve azaltılması, etkin bir şekilde yönetilmesi amacıyla yeşil bina sertifika sistemleri çerçevesinde incelenmesi, geliştirilmesi yönünde öneriler sunulması amaçlanmıştır. Genel bilgilerin sunulduğu birinci bölümden sonra gelen ikinci bölümde yeşil bina sertifika sistemleri ve genel değerlendirme ölçütleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde, ulaşılabilen 30 sertifika sistemi altı ana başlık altında incelenmiş, konunun sertifika sistemlerindeki ağırlık düzeyi hesaplanmıştır. Değerlendirme ve sonuçlara yer verilen dördüncü bölümde ise elde edilen bulgular doğrultusunda sertifika sistemlerinde yapısal atık konusunun ağırlık düzeyleri karşılaştırılmıştır. Aralarında Türkiye için geliştirilen B.E.S.T.'in de bulunduğu en yüksek ağırlık düzeyine sahip ilk beş sertifika sistemi ortaya koyulmuş, genel değerlendirme yapılmış, yetersizlikler saptanmıştır. Türkiye koşullarına uyumlu, geliştirilmiş/geliştirilmekte olan sertifika sistemleri için yapısal atıkların etkin yönetimine ilişkin çeşitli öneriler geliştirilmiştir.

In order to meet the needs of people such as housing, benefiting from health services, and transportation, structures with various functions are produced. The rapidly ongoing construction sector activities, on the other hand, pollute the natural/built environments and harm the health of living organisms. In this context, in order to reduce/eliminate environmental problems, green building certification systems have been developed since the 90s within the framework of sustainability principles. `C&D wastes` that emerge during construction, use, dismantling/demolition phases are an important topic in certification systems that evaluate land, energy, water, material use and waste management.In this study, it is aimed to provide suggestions for examining and improving the green building certification systems in order to prevent and reduce C&D wastes as much as possible and to manage them effectively. In the second section, which comes after the first section where general information is presented, green building certification systems and general evaluation criteria were examined. In the third section, 30 certificate systems that can be accessed were examined under six main headings and the weight level of the subject in certificate systems was calculated. In the fourth section, which includes the assessment and conclusion, the weight levels of the C&D waste issue in the certification systems were compared in line with the findings obtained. The first five certification systems with the highest weight level, including B.E.S.T. developed for Turkey, were set forth, a general assessment was made, and inadequacies were determined. Various suggestions have been developed for the effective management of C&D wastes in compliance with Turkey's conditions for certification systems that have been developed/under development.