Kenevir liflerinin ekolojik ön terbiyesi

Abstract

Tekstil terbiyesi ve tekstil endüstrisinde düşük maliyetli ekolojik yaklaşımlara ihtiyaç çok büyüktür. Bu doğrultuda da ekolojik özelliklere sahip kenevir lifi çevre dostu üretim için yeniden önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı kenevir bitkisinden elde edilen liflerin tekstil fabrikalarındaki ön terbiye ve doğal boya ile boyama işlemlerinde ekolojik üretim yöntemlerinin kullanılabilirliklerini göstermektir. Bu amaç doğrultusunda ağartılmış kenevir lifleri elde etmek için farklı ozon gazı uygulamalarının etkinliği araştırılmıştır. Bu kapsamda farklı nem değerlerine sahip ham numunelere ve farklı nem değerlerine sahip ultrasonik yıkama yapılmış numunelere ozon gazı uygulanmıştır. Daha sonra pH ve süreler değiştirilerek ozonlamadaki etkisine bakılmış ve ultrasonik nemlendirme, ozon gazı, hidrojen peroksit kombinasyon işlemleri sonrasında ağartılmış lifler elde edilmiştir. Ayrıca ağartılmış kenevir lifleri ayva yaprağı, elma yaprağı ve kayısı yaprağı ile, mordanlı ve mordansız olarak renklendirilmiştir.Çalışmalar sonucunda ağartılan kenevir liflerinin beyazlık dereceleri, hidrofiliteleri, boyanabilirlikleri test edilmiş ve bazı numunelerin FTIR, SEM analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak ozon teknolojisinin kenevir lifinin ön terbiyesinde kullanılabileceği ve kenevir liflerinin doğal boyalar ile renklendirilebileceği görülmüştür. Bu sayede kenevir liflerinin başta ön terbiyesi olmak üzere boyama işlemlerinde de daha çevreci alternatiflere yönelik yaklaşımlar sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kenevir lifi, Ozon, Ön terbiye, Ekolojik, Doğal boya

The need for low-cost ecological approaches in textile finishing and textile industry is huge. In this direction, hemp fiber with ecological properties has gained importance again for environmentally friendly production. The aim of this study is to show the usability of ecological production methods in the pre-treatment and natural dyeing processes of fibers obtained from hemp plants in textile factories. For this purpose, the effectiveness of different ozone gas applications was investigated to obtain bleached hemp fibers. In this context, ozone gas was applied to raw samples with different humidity values and ultrasonically washed samples with different humidity values. Then, the effect on ozonation was examined by changing the pH and times, and bleached fibers were obtained after ultrasonic humidification, ozone gas, hydrogen peroxide combination processes. In addition, bleached hemp fibers are colored with quince leaves, apple leaves and apricot leaves, with or without mordant.As a result of the studies, the whiteness, hydrophilicity and dyeability of the bleached hemp fibers were tested and FTIR and SEM analyzes of some samples were made. As a result, it has been seen that ozone technology can be used in the pretreatment of hemp fiber and that hemp fibers can be colored with natural dyes. In this way, approaches to more environmentally friendly alternatives were presented in dyeing processes, especially in the pre-treatment of hemp fibers.Keywords: Hemp fiber, Ozone, Pretreatment, Ecological, Natural dye