Mimarlıkta sanal gerçeklik teknolojisinin geleneksel ifade teknikleriyle mekân algısı açısından karşılaştırılması

Abstract

MİMARLIKTA SANAL GERÇEKLİK TEKNOLOJİSİNİN GELENEKSEL İFADE TEKNİKLERİYLE MEKÂN ALGISI AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASIMustafa ŞARKIŞLAErciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Aralık 2022Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Oktay TURANÖZETTeknolojinin gelişmesi mimarlıkta tasarım ve temsil sürecini etkilemektedir. Yeni yazılımların yaygınlaşmasıyla beraber pek çok alanda olduğu gibi mimarlık ve tasarım alanlarında da yeni pratikler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada uzun süredir var olan fakat mimarlık alanını yakın zamanda ilgilendirmeye başlayan sanal gerçeklik ortamının mimari yapılarda mekân algısına olan etkisi incelenmiştir. Çalışma kapsamında sanal gerçeklik ortamı yeni bir mimari ifade aracı olarak ele alınmış ve yüzyıllardır kullanılmakta olan geleneksel ifade teknikleri ile mekân algısı kapsamında kıyaslanması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında mimari temsil, mekân algısı, Raumplan ve Plan Libre tasarım yaklaşımları konuları incelenmiştir. Adolf Loos'un Müller Evi ve Mies Van der Rohe'nin Farnsworth Evi projeleri bu tasarım yaklaşımlarından birer örnek olacak şekilde seçilmiştir. Seçilen projeler Kayseri'de eğitim gören mimarlık öğrencilerine hem geleneksel ifade teknikleri hem de sanal gerçeklik uygulamaları kullanılarak inceletilmiştir. İnceleme sonrası katılımcılar söz konusu yapılardaki mekânları işaretlemiş ve kişisel önem derecelerine göre sıralamıştır. Katılımcılardan elde edilen bulgular incelenmiş ve iki temsil ortamının mekân algısı kapsamında oluşturduğu farklar araştırılmıştır. Çalışma sonucunda katılımcıların projeleri sanal gerçeklik ortamında incelediklerinde yapılardaki mekânsal sınır ve hiyerarşileri daha farklı algıladıkları gözlemlenmiştir. Son dönemdeki temsil ortamlarını inceleyen bu tez çalışması, karmaşık plan tipolojilerinin ifade edilmesinde sanal gerçeklik ortamının başarılı olduğu noktalara da değinmektedir.Anahtar Kelimeler: Sanal Gerçeklik, Mimari Temsil, İfade Teknikleri, Mekân Algısı, Raumplan, Serbest Plan, Müller Evi, Farnsworth Evi

COMPARISON OF VIRTUAL REALITY TECHNOLOGY IN ARCHITECTURE WITH TRADITIONAL EXPRESSION TECHNIQUES IN TERMS OF SPACE PERCEPTIONMustafa ŞARKIŞLAErciyes University, Graduate School of Natural and Applied SciencesMaster Thesis, December 2022Supervisor: Assistant Professor Oktay TURANABSTRACTThe development of technology affects the design and representation process in architecture. With the spread of new softwares, new practices were born in architecture and design, as in many other fields. In this study, the effect of the virtual reality environment, which has existed for a long time but has recently started to interest the fields of architecture, on the perception of space in architectural structures has been examined. Within the scope of the study, the virtual reality environment was considered a new architectural representation tool and it was aimed to compare the traditional expression techniques that have been used for centuries within the scope of space perception. Within the scope of the study, architectural representation, space perception, and Raumplan / Plan Libre design approaches were examined. Adolf Loos' Villa Müller and Mies Van der Rohe's Farnsworth House projects were chosen as examples of these design approaches. These projects were examined by architecture students studying in Kayseri using both traditional expression techniques and virtual reality applications. After the examination, the participants ranked the spaces in the mentioned buildings according to their personal importance. The findings obtained from the participants were examined and the advantages and disadvantages of the two representation environments within the scope of space perception were investigated. As a result of the study, it was observed that the participants perceived the spatial boundaries and hierarchies in the buildings differently when they examined the projects in the virtual reality environment.Keywords: Virtual Reality, Architectural Representation, Representation Techniques, Space Perception, Raumplan, Plan Libre, Müller House, Farnsworth House